Báo động bệnh viêm khớp MS trên gà

Vài năm trở lại đây, bệnh viêm khớp (Mycoplasma Synoviae - MS) trên gà bùng phát trên diện rộng gây thiệt hại lớn cho người chăn nuôi. Sau khi hoành hành tại miền Bắc, bệnh viêm khớp MS lan rộng vào Nam với tỉ lệ nhiễm tới 50 - 70%, thậm chí có vùng gà thả vườn tỷ lệ mắc trên 90%.

Gà bị bệnh viêm khớp MS hoa lông xấu, mã còi cọc

Khảo sát các vùng chăn nuôi gà hàng hóa quy mô lớn, chúng tôi đều ghi nhận bệnh viêm khớp MS đã trở nên phổ biến. Viêm khớp MS xảy ra ở hầu hết các giống gà, từ gà lông màu, lông trắng đến gà đẻ trứng, đặc biệt bùng phát mạnh trên gà lông màu thả vườn.

Ông Nguyễn Văn Đông ở xã Giang Biên, huyện Vĩnh Bảo, Hải Phòng tỏ ra ngán ngẩm khi đang phải xử lý đàn gà 1.000 con bị bệnh viêm khớp. Cách đây hơn 4 tháng, ông Đông mua 1.000 gà của một doanh nghiệp tại Nghệ An. Nuôi được khoảng 25 ngày gà xuất hiện triệu chứng bị què.

Đón bác sĩ thú y vào chuẩn đoán ông Đông mới biết gà mắc bệnh viêm khớp, chữa trị mất hơn chục triệu nhưng kết quả không khả quan, đàn gà vẫn chết 10 - 15%, số còn lại còi cọc, gầy, chậm lớn, con nặng nhất chỉ được 1,5kg, còn đa phần 1,2 - 1,3kg. Gà bị viêm khớp sau khi chữa trị bị hoa lông xơ xác rất xấu mã, xuất bán gần nửa tháng chưa hết đàn.

Cùng chung hoàn cảnh, anh Năng Văn Hùng ở xã Đồng Tĩnh, huyện Tam Dương, Vĩnh Phúc cho biết, đàn gà của anh bị mắc viêm khớp lên tới 60%. Anh Hùng chia sẻ, nếu không may nuôi phải đàn gà mắc bệnh viêm khớp coi như chấp nhận thua lỗ, bởi chi phí chữa trị rất tốn kém, hiệu quả lại không cao.

Bản thân anh Hùng đã dùng rất nhiều thuốc, kháng sinh của nhiều công ty thuốc thú y để chữa trị nhưng gà vẫn chết, số còn sống cũng còi cọc, chậm lớn, xấu mã vừa không đạt cân lại mất giá.

Là chuyên gia thú y thường xuyên tiếp xúc, tư vấn, trả lời bà con chăn nuôi, PGS.TS Phạm Ngọc Thạch, Học viện Nông nghiệp Việt Nam xác nhận, bệnh viêm khớp MS đã càn quét hầu hết các vùng nuôi gà của nước ta gây thiệt hại lớn cho người nông dân. Đây là một trong những bệnh phổ biến trên gia cầm của thế giới. Tuy nhiên, nhiều nước đã khống chế được dịch. Nước ta chưa có vắc xin phòng bệnh.

"Bệnh viêm khớp thường xảy ra khi gà được 25 - 30 ngày tuổi với triệu chứng ban đầu là bỏ ăn, sốt cao, què rồi chết. Nếu không chữa trị kịp thời, tỉ lệ chết rất cao, còn bình thường nếu mắc phải bệnh viêm khớp tỷ lệ chết cũng lên tới 15 - 20%", ông Thạch chia sẻ.

Theo các chuyên gia trong lĩnh vực chăn nuôi - thú y, nguyên nhân khiến bệnh viêm khớp MS bùng phát tại nước ta rất có thể đến từ gà nhập lậu biên giới Trung Quốc. Bởi cách đây khoảng 5 năm, hệ thống thú y quốc tế có nhiều tài liệu ghi nhận tại Trung Quốc bùng phát dịch bệnh viêm khớp trên gia cầm. Tuy nhiên, đến năm 2014 Trung Quốc đã có kết quả trong việc nghiên cứu thành công vắc xin MS dạng dung dịch dầu. Ngành chăn nuôi nước này cho tiêm phòng trên diện rộng. Hiện Trung Quốc cơ bản đã được khống chế được dịch.

Nhưng có lẽ nguyên nhân khiến bệnh viêm khớp MS trên gia cầm tồn tại dai dẳng nhiều năm qua chưa có giải pháp loại bỏ tận gốc bởi ta chưa có vắc xin phòng ngừa. Trong khi đó, những năm qua chăn nuôi gà lông màu phát triển quá nóng. Việc quản lý, kiểm soát chất lượng nguồn giống cũng như hoạt động tiêu thụ buôn bán gia cầm chưa bài bản, quy củ khi vẫn để gà lậu tràn vào nội địa, cộng chủ trương loại bỏ kháng sinh trong TĂCN khiến bệnh viêm khớp MS có điều kiện thuận lợi bùng phát.

Viêm khớp MS khiến gà bị què và tỉ lệ chết cao

Thực tế, trên thế giới đã có một số doanh nghiệp và quốc gia đã nghiên cứu, bào chế thành công vắc xin phòng ngừa bệnh viêm khớp MS cả dạng đông khô và dung dịch dầu. Nhưng Việt Nam chưa có bất cứ loại vắc xin phòng bệnh viêm khớp MS nào được phép lưu hành.

Trả lời về thực trạng dịch bệnh Mycoplasma synoviae (viêm khớp MS) bùng phát trên gia cầm tại Việt Nam, Phòng Dịch tễ thú y (Cục Thú y) cho biết, do số liệu báo cáo của các địa phương về dịch bệnh này không đầy đủ nên các thông tin còn hạn chế. Các thông tin có được ở thời điểm hiện tại chủ yếu thông qua các kết quả nghiên cứu (?).

Qua tìm hiểu chúng tôi được biết có vài doanh nghiệp đã nộp đơn đăng ký lên Cục Thú y xin chủ trương, lộ trình, thủ tục để nhập khẩu vắc xin viêm khớp MS từ nhiều năm qua, nhưng không rõ vì lí do gì mà đến thời điểm hiện tại chưa được cấp phép, trong khi đó viêm khớp MS đang ngày một lan rộng gây thiệt hại lớn...

Bệnh viêm khớp MS được xác định là bệnh phổ biến, nguy hiểm thứ hai trên gà sau MG. Việc chữa trị viêm khớp MS với người chăn nuôi là rất khó khăn, tốn kém. Bệnh rất nhanh nhờn thuốc nên phải thay thuốc thường xuyên, trong khi chưa có vắc xin phòng bệnh. Viêm khớp MS vô cùng nguy hiểm đe dọa trực tiếp tới chăn nuôi gà.