Bảo vệ thực vật theo phương pháp tự nhiên - Phần 6

Phần 6 - Sử dụng các chất để bảo vệ cây trồng và cách hỗn hợp (tiếp theo)

Ở đâu các dụng cụ phun không có thì có thể vẩy chất lỏng vào cây bằng chổi quét sơn, chổi làm bằng các cây ở địa phương.

6/ Hỗn hợp boocđô (Xem cảnh báo)

Đối tượng: Nấm: Nấm mốc sương bột, nấm mốc sương lông tơ, bệnh tàn rụi cà chua và khoai tây, đốm đen trên đậu, cuốn lá trên đào, gỉ sắt và các thuốc diệt nấm chung.

Phương pháp: Trộn 90g sunfat đồng xanh với 4,5 lít nước trong thùng không làm bằng kim loại. Trong một thùng không làm bằng kim loại khác, trộn 25g vôi đã tôi (vôi dùng trong xây dựng) với 4,5 lít nước. Khuấy đều và đảm bảo vôi tan đều. Thử hỗn hợp bằng cách bỏ một cái đinh cũ vào trong vòng 30 giây. Nếu nó chuyển thành màu xanh thì không đủ vôi trong hỗn hợp hoặc vôi chưa tan đều trong nước. Để vôi ngâm thời gian dài hơn, nếu không thì hỗn hợp sẽ làm cháy lá. Sử dụng hỗn hợp ngay lập tức.

Tần suất: Sử dụng 2 lần cách nhau 7 ngày những chỉ khi cần thiết.

Cảnh báo: Không dùng thường xuyên ở cùng một chỗ vì hỗn hợp này sẽ giết chết nhiều nấm có ích và động vật ăn côn trùng.

Một số loại cây rất nhạy cảm với đồng và lưu huỳnh vì vậy phải thử trước nếu không chắc chắn. Nếu hỗn hợp này đậm đặc sẽ độc hại đối với các vi sinh vật trong đất, côn trùng, cây, động vật và người.

7. Vôi dùng trong xây dựng (Xem cảnh báo)

Nguyên liệu: Vôi dùng trong xây dựng (vôi), gọi là vôi tôi sau khi đã cho nước vào. Đối tượng: Trứng, ấu trùng, sên và ốc sên, và rệp bí Phương pháp:

1. Rải vào nền của khu vườn ươm hoặc ở nơi không có vật liệu cây nào để diệt sên và ốc sên.

2. Quét vôi vừa trộn với nước lên vỏ cây cứng của những cây đã trưởng thành để diệt trứng và ấu trùng ở thân cây. Những vỏ cây cũ nơi có thể trứng và ấu trùng sinh sống có thể loại bỏ đầu tiên bằng chiếc chổi dây.

3. Phun hỗn hợp vôi và nước vào những phần cây non (lá v.v) chỉ sau khi hỗn hợp được để vài ngày cho đến khi độ nóng của hyđrat hóa đã hết – xem Hỗn hợp Boocđô.

4. Trộn vôi dùng trong xây dựng và than củi với nước sệt như súp và để 1-2 ngày trước khi phun vào rệp bí. 

Tần suất: Phương pháp 1 có thể sử dụng nhiều lần mỗi khi có nhiều sên và ốc sên. Phương pháp 2 có thể ứng dụng chỉ một lần vào mùa đông nhưng có thể sử dụng lại sau vài tháng trong mùa mưa.

Cảnh báo: Không để vôi dính vào da hoặc mắt vì nó có thể làm cháy khi gặp ẩm. Không dùng như bột lên những phần mềm yếu của cây như lá vì có thể bị cháy.

8. Hỗn hợp rượu vang đỏ

Nguyên liệu: Sunfat đồng, các-bô-nát Nát-tri và nước

Đối tượng: Các bệnh do nấm

Phương pháp: Hòa tan 200g sunfat đồng trong 9 lít nước. Sau đó hòa 30g các-bô-nát Nát-tri trong 9 lít nước. Trộn hai thứ với nhau và cho thêm 4,5 lít nước nữa. Phun hỗn hợp này lên cây bị bệnh.

Tần suất: Chỉ sử dụng một năm một lần là nhiều nhất.

Cảnh báo: Sử dụng cẩn trọng hơn là hỗn hợp boócđô. Chỉ sử dụng cho cây ăn quả hoặc nho khi chúng ngủ nghĩa là khi cây không có lá. Một số loại cây rất nhạy cảm với đồng và lưu huỳnh cho nên cần thử trước nếu không chắc chắn. Ở độ đậm đặc cao, hỗn hợp này độc hại cho các vi sinh vật trong đất, côn trùng, cây cối, động vật và người.

9. Đất sét, vôi và các vật liệu bột khác

Nguyên liệu: Bất cứ loại bột mịn nào như đất sét, bột đá ong, vôi dùng trong nông nghiệp, bột mì, phấn, bột đá và v.v.

Đối tượng: Kiến, rệp vừng, bọ cánh cứng, sâu làm tàn rụi, sâu bướm, nhậy tuyết, sâu ngài đêm, trứng của côn trùng, ấu trùng (bất cứ loại nào), bét, vảy nến, sên, ốc sên, rệp bầu bí, bọ xít, sâu làm héo lá, thrip, bọ trắng, sâu làm biến chứng tác hại đến bắp cải.

Phương pháp

1. Rắc bột mịn lên trên lá cây, lên côn trùng (rệp vừng, bét, thrip, bọ biết bay màu trắng) hoặc lên trên trứng của chúng làm cho chúng chết ngạt. Vôi bột rắc lên sâu đo có tác dụng rất tốt; vôi bột rắc lên những con sên nhỏ màu đen cũng rất hiệu quả đồng thời vôi bột cũng được khuyến cáo dùng để kiểm soát bọ cánh cứng nhỏ.

2. Có thể rắc bột đất sét và đá ong lên lá để tránh các loại sâu bọ hút nhựa (rệp vừng, bét, vảy nến, bọ xít, sâu làm héo ngọn, v.v), nhưng phương pháp này chỉ là tạm thời, đặc biệt là trong mùa mưa.

3. Rắc bột vào xung quanh gốc cây để tránh bất cứ loại côn trùng nào bò lên cây (kiến, sên, ốc sên, bọ cánh cứng, sâu ngài đêm v.v.) hoặc đẻ trứng trong đất gần gốc cây

4. Phun với hỗn hợp của bột pha với nước. Cho thêm chất khác (đất sét v.v) và khuấy đều cho đến khi hỗn hợp lỏng như súp. Để hỗn hợp ở trong thùng một vài phút và sau đó gạn sang một thùng khác để lại bất cứ cặn nào ở trong thùng. Bỏ vào một ít xà phòng và khuấy đều cho đến khi trên bề mặt có một ít bọt. Cho vào thùng tưới (có vòi hoa sen) hoặc lấy chổi vẩy lên. Không phun với dụng cụ có vòi nhỏ vì chúng có thể bị tắc. Dùng trong khi khô ráo để cho chất lỏng có thời gian bốc hơi và chất bột cứng lại xung quanh côn trùng. Phun bằng vôi rất hiệu quả với loài sâu đo và bột mì hiệu quả với rệp, bét, bọ phấn trắng và bọ trĩ.

5. Phun với hỗn hợp gồm 4 cốc bột mì, nửa cốc sữa chua và 20 lít nước để diệt trứng, ấu trùng và rệp vừng, bét, bọ trắng và thrip đã trưởng thành.

6. Một số sách hướng dẫn làm vườn cũ khuyến cáo phun nước vôi để kiẻm soát bét như ve nhện đỏ. Nước vôi là nước trong ở bên trên sau khi vôi đã lắng xuống đáy thùng. 

7. Trộn đất sét với phân trâu bò tươi và phết lên thân cây ăn quả để tránh nhậy tuyết và các loại côn trùng khác và để bịt những vết mới cắt tỉa trên cành cây.

8. Bịt các vết thương ở trên cây, kể cả những vết do sâu đo cắn với đất sét ẩm nhét vào (có thể cho thêm một ít xi măng, mát tít hoặc vôi dùng trong xây dựng để cho bền) và làm nhẵn bề mặt.

9. Phun tro củi trộn với vôi thành súp loãng cũng giúp tăng khả năng chống lại một số loài côn trùng như rệp bầu bí. Để hỗn hợp trong thùng 1 – 2 ngày trước khi sử dụng.

10. Cho vôi vào đất chua cũng làm giảm sự phá hoại của sâu ngài đêm và sâu làm biến chứng tác hại đến bắp cải.

Tần suất: Các phương pháp này hiệu quả trong một thời gian ngắn và phải nhắc lại khi cần thiết, tùy thuộc chủ yếu vào thời tiết và sự có mặt của côn trùng. Bột vôi cũng hiệu quả hơn khi rắc lên lá cây khi lá bị ướt do mưa, tưới hoặc sương.

Cảnh báo: Việc sử dụng thường xuyên đất sét pha chế không có hại cho đất khi đất có nhiều chất hữu cơ nhưng đất sét và một số bột khác có thể làm cho bề mặt của đất cứng lại trong điều kiện đất xấu. Vôi dùng trong xây dựng có thể dùng trộn với nước và phun sau khi đã để vài ngày để hết nóng do hyđrat hóa. Không bao giờ được dùng để rải lên lá vì có thể làm cháy lá.

Việc sử dụng vôi dùng trong nông nghiệp lúc đầu sẽ có lợi cho đất chua, đặc biệt nếu sử dụng phân vô cơ trong những năm trước đây, nhưng đất có thể bị kiềm nếu rắc vôi nhiều lần và quá thường xuyên.

Không để cho bột vôi dính vào thân của cây non.

10. Bã cà phê và lá chè

Nguyên liệu: Như trên, hoặc là đã sử dụng hoặc là còn tươi

Đối tuợng: Côn trùng nói chung, sên và ốc sên.

Phương pháp: Rải ở trên mặt đất xung quanh gốc cây để tránh sên và ốc sên.

1. Phun chất pha chế tương đối đậm từ lá chè, bã cà phê cũng là phương pháp trừ sâu chung.

Tần suất: Sử dụng thường xuyên khi cần thiết.

Cảnh báo: Sử dụng kéo dài có thể làm cho đất bị chua.

---

(Tài liệu tham khảo cho nông dân sản xuất hữu cơ)

Dựa trên tài liệu canh tác tự nhiên của Zimbabue