Bệnh loét sọc miệng cạo trên cây cao su

Hiện nay, cao su là một trong những cây trồng cho giá trị kinh tế cao. Chính nguồn thu nhập lớn từ cây cao su, đã kích thích nhà nông tăng cường đầu tư phân bón cho cây. Bên cạnh đó, các biện pháp khai thác để có sản lượng mủ cao cũng được thực hiện liên tục, đã tạo điều kiện thuận lợi cho một số dịch bệnh phát triển. Một trong những dịch hại nguy hiểm thường xuất hiện trong mùa mưa là bệnh loét sọc mặt cạo cao su. Bệnh đã làm giảm sản lượng mủ và làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự tái tạo vỏ mới của cây.

* Triệu chứng:

Bệnh xâm nhập vào miệng cạo và lớp vỏ tái sinh tiếp giáp với miệng cạo. Những sọc nhỏ hơi lõm màu nâu nhạt ngay trên đường cạo và chạy dọc song song với thân cây. Sau đó, bệnh lan dần dọc theo mạch dẫn trên vỏ tái sinh, tạo thành các sọc nâu đen theo chiều thẳng đứng, sau đó các vết bệnh liên kết lại thành những mảng lớn. Khi bị nặng, từ lớp vỏ tái sinh, mủ rỉ ra bị biến vàng và có mùi hôi thối, để lộ gỗ. Một phần hay toàn bộ phần vỏ tái sinh của mặt cạo biến màu nâu đen và thối loét.

*Tác nhân gây hại và điều kiện phát sinh:

Bệnh do nấm Phytophthora palmivora gây ra. Bệnh thường phát sinh trong mùa mưa, đặc biệt ở các tháng mưa nhiều. Bệnh được lan truyền bằng động bào tử của nấm qua nước mưa, gió, qua dao cạo mủ... Bệnh thích hợp trong điều kiện các vườn cao su rậm rạp, có ẩm độ cao và mát. Bệnh cũng thường xuất hiện ở vườn bón thừa phân đạm, nhưng lại thiếu các biện pháp phòng ngừa như bôi thuốc, bôi vaseline chống ướt trong mùa mưa. Chế độ cạo quá dày, cạo phạm vào gỗ, cạo khi cây còn ướt, cạo sát đất trong mùa mưa… cũng là một trong các điều kiện thuận lợi để bệnh xâm nhập.

* Một số biện pháp phòng trị đã được ứng dụng và cho hiệu quả cao:

- Trước tiên, nên chọn một số giống ít nhiễm bệnh để trồng như: PB260; PB235; LH 90/952...

- Vệ sinh vườn, trừ cỏ dại, để tạo sự thông thoáng trong vườn cây. Không tạo tán cây cao su quá thấp.

- Ngăn không cho nước mưa từ vườn khác chảy vào vườn cao su.

- Bón phân tránh bị dư đạm, vì sẽ làm vườn cây rậm rạp, dễ nhiễm bệnh. Nếu có thể được thì nên sử dụng thêm các loại phân bón lá như Multi-K hay Polyfeed 15-15-30 để tăng cường sức chống chịu sâu bệnh của cây.

- Không cạo khi cây còn ướt, không cạo phạm, không cạo quá thấp (quá gần mặt đất) vì như vậy dễ làm đất văng lên miệng cạo lúc mưa.

- Định kỳ vệ sinh mặt cạo, miệng cạo và bôi thuốc Dimethomorph + Mancozeb (Acrobat MZ 90/600 WP): Pha 30 g/1lít nước, Metalaxyl + Mancozeb (Ridomil MZ – 72, Mexyl MZ – 72) pha nồng độ 2% (pha 20g thuốc trong 1 lít nước), dùng cọ quét lên miệng cạo sau khi thu mủ  và bôi thêm lớp vaseline để chống ướt. Hiện nay, trong mùa mưa, nên bôi thuốc để phòng bệnh từ 1-2 lần/tháng. Những tháng mưa dầm thì người ta bôi phòng bệnh tới 3 lần/tháng. Đặc biệt chú ý phòng ngừa thật tốt, nếu vườn đã được trồng bằng các dòng cao su vô tính bị nhiễm bệnh nặng như: RRIM 600, PB 310, PB 255, PR 255...

- Thường xuyên kiểm tra vườn để phát hiện cây bệnh và xử lý thuốc kịp thời. Những cây bị bệnh, được đánh dấu và nghỉ cạo, rồi quét thuốc một tuần 2 lần cho đến khi khỏi bệnh mới cạo lại, nhằm tránh lây lan sang các cây khác qua dao cạo. Lưu ý trước khi bôi thuốc điều trị, cần vệ sinh mặt cạo và miệng cạo, bóc phần bị hư thối và dùng dao sắc gọt nhẹ phần vỏ bị nhiễm bệnh đã biến màu.

- Vận động các nông hộ những vườn cao su lân cận cùng phòng trừ để hạn chế tích lũy nguồn bệnh, tránh lây lan lẫn nhau./.