Các loại thức ăn tổng hợp cho ấu trùng tôm

Trong ương ấu trùng tôm, ngoài thức ăn tự nhiên như tảo tươi, Artemia, luân trùng… thì thức ăn tổng hợp là một trong những yếu tố then chốt đóng góp vào chất lượng con giống.

Ảnh minh họa

Thức ăn ấu trùng dạng mảnh

Trong số thức ăn nhân tạo cho hậu ấu trùng, thức ăn dạng mảnh đã được quan tâm đáng kể trong ngành công nghiệp nuôi tôm. Loại thức ăn này thường được dùng ở châu Á và châu Mỹ. Về mặt kỹ thuật, thức ăn dạng mảnh có công nghệ chế biến không phức tạp; các nguyên liệu thức ăn được giã nhỏ và thêm nước tạo thành dạng sệt. Sau khi bổ sung vi chất dinh dưỡng và trộn thêm chất kết dính, hỗn hợp được đưa qua máy tạo mảnh (thường là máy sấy hơi nước). Sau quá trình này, thức ăn sẽ tạo thành những mảnh vụn lớn nhỏ khác nhau, những mảnh lớn tiếp tục được nghiền nát và dùng sàn để điều chỉnh kích cỡ thức ăn đúng mong muốn.

Ưu điểm lớn nhất của thức ăn dạng mảnh là giá thành, dạng thức ăn này thường có giá bán trung bình, phù hợp với tất cả các quy mô sản xuất, kể cả các cơ sở nhỏ lẻ. Tuy nhiên, do phải sử dụng máy sấy trong quá trình tạo mảnh (nhiệt độ từ 125 - 1300C) nên chất lượng thức ăn bị giảm một cách đáng kể. Ngoài ra, thức ăn dạng mảnh rất dễ hòa tan, gây thất thoát dinh dưỡng trong nước, khó quản lý hiệu suất cho ăn cũng như môi trường bể ương.

Thức ăn vi nang

Thức ăn vi nang được tạo ra bằng cách phủ lên các hạt thức ăn siêu nhỏ một lớp vật liệu sinh học, thường là cholesterol-lecithin hoặc zein - một loại protein trong bắp ngô. Có thể hiểu, trong công nghệ sản xuất thức ăn vi nang, nhà sản xuất nghiên cứu bổ sung nhiều nhóm chất dinh dưỡng, enzyme, vitamin, kể cả vaccine nếu cần, sau đó gói gọn chúng vào trong một lớp vật liệu sinh học để giảm thiểu thất thoát dinh dưỡng trong nước. Do đó, thức ăn tổng hợp dạng vi nang có thể đảm bảo nhu cầu dinh dưỡng, được dùng để bổ sung một phần hoặc thay thế toàn bộ thức ăn tươi tự nhiên. Thức ăn dạng vi nang có nhiều ưu điểm nhưng hạn chế lớn nhất là giá thành cao hơn với mức đầu tư trung bình của các trại giống, thường chỉ dành cho các trại tôm giống lớn sử dụng ở giai đoạn Zoea và Mysis.

Thức ăn vi nang dùng kỹ thuật sản xuất ép đùn lạnh

Hạn chế về chất lượng của thức ăn mảnh và điểm yếu giá thành cao của công nghệ vi nang gây khó khăn cho nhu cầu sử dụng thức ăn tổng hợp trong ương nuôi tôm giống. Đòi hỏi của thực tế sản xuất đã thôi thúc cho ra đời một công nghệ đáp ứng việc cân đối giữa hiệu suất và giá thành sản phẩm, đó là công nghệ sản xuất thức ăn vi nang ở nhiệt độ thấp. Công nghệ mới dùng kỹ thuật ép đùn lạnh (micro extruced) để sản xuất những hạt thức ăn ép lạnh siêu nhỏ nhưng hoàn thiện dinh dưỡng, không làm biến tính các vi chất thiết yếu, ít tan trong nước, kích thước hạt nhỏ đồng nhất tạo điều kiện cho ấu trùng tôm bắt mồi dễ dàng. Thức ăn vi nang ép lạnh cũng có giá thành hợp lý hơn thức ăn vi nang được sản xuất theo cách thông thường, tuy nhiên dạng thức ăn này chưa được phổ biến.

Thức ăn dạng lỏng

Thức ăn lỏng cho ấu trùng tôm có nhiều lợi ích khi so sánh với các sản phẩm khác ở dạng khô, vì thức ăn đã được vi bọc, sản xuất theo quy trình lạnh để bảo vệ các thành phần nhạy cảm (enzyme, axit béo, màu sắc…) khỏi bị phá hủy bởi nhiệt độ. Thức ăn mang cấu trúc bán lỏng, kích thích ấu trùng tôm ăn và ổn định trong nước cũng như giảm đáng kể thất thoát gây ô nhiễm nước ao nuôi. Ngoài ra, thức ăn này còn được chứng minh là kéo dài thời gian vận chuyển tôm giống do giữ được chất lượng nước và duy trì hàm lượng ôxy hòa tan.