Chăm Sóc Đàn Heo

Nuôi heo với số lượng ít, công chăm sóc không nhiều, nhưng nếu heo nuôi theo hướng công nghiệp với đàn heo đông đảo thì phải có số đông người thạo việc mới đảm trách nổi.

Có thể, tùy theo trình độ chuyên môn, mỗi người đảm một công việc riêng, phù hợp với sỡ trường của họ. Vì rằng, khâu chăm sóc cả đàn heo đông đảo không có tính giản đơn mà rất đa dạng; chăm sóc heo con đâu có giống với cách chăm sóc heo nái chửa, nái đẻ? Chăm sóc heo bệnh khó nhọc hơn chăm sóc heo mạnh gấp nhiều lần …

88. Cần phải làm gì để chăm sóc tốt heo con trong vài tuần đầu lọt lòng mẹ ?

Heo con so sinh nếu sanh đủ ngày đủ tháng, heo mẹ đẻ bình thường thì đa số đều khỏe mạnh, khôn lanh, đi đứng tương đối vững và biết tìm tới vú mẹ để bú. Số còn lại, ương yếu hơn, dại khờ hơn, có con còn nằm bẹp một chỗ hàng giờ, hàng buổi mới run rẫy đứng lên được…Nếu gặp trường hợp heo mẹ đẻ khó, những con ra trễ thường bị ngộp thở, mà cứu được cũng phải nên chăm sóc riêng mới chóng hồi sức.

Việc chăm sóc heo con trong vài tuần tuổi đầu tiên thường có những việc sau đây:

* Úm kỹ: Để heo con khỏi bị cảm lạnh khi chúng chưa quen với nhiệt độ của chuồng trại mà ta nuôi chúng trong lòng úm. Lòng úm có thể làm đơn giản bằng thùng cac-tông, thùng gỗ, miễn bên trong có lót sẵn một lớp dày cơm cỏ khô, và một bóng đèn tròn sao cho có nhiệt độ du di khoảng 25 đến 28 độ C là vừa. Chỉ lúc tới cữ bú chúng mới được thả ra ngoài chung sống heo mẹ, sau đó trở về với môi trường ấm áp…

* Tập bú vú mẹ: Với những con heo dại khờ, ta phải tập chúng bằng cách banh miệng nó ra rồi ấn núm vú heo mẹ vào để nó làm quen với mùi vị của sũa mẹ, dần dà chúng mới biết bú rành. Trong khi đàn heo đang mê vú, ta nên theo dõi mọi động tịnh từ heo con đến heo mẹ,để hễ có con nào sắp bị mẹ đè thì kịp thời cứu thoát ngay..

* Theo dõi sức khỏe của heo con: Heo con thường mắc nhiều bệnh trong đó có bệnh thường gặp là tiêu chảy. Nếu phát giác chậm, chữa trị chậm heo mau kiệt sức và chết. Hằng ngày ta cũng lo sát trùng cuống rốn cho đến khi rụng mới thôi.

* Tập ăn: Khi heo con được chín mười ngày tuổi, chúng bắt đầu tập ăn. Nhưng con chưa biết ăn, ta nên tập ăn cho chúng bằng cách nhét nhút ít thức ăn vào miệng cho chúng liếm láp, từ đó mới quen dần mùi vị của thức ăn và… chịu ăn

89. Cách chăm sóc nái đẻ như thế nào ?

Nếu để thuận, sau khi sinh con xong heo mẹ thường không miệt nhọc lắm. Nó đứng lên tiến về phía con nó để liếm láp cho khô lông từng con một. Sau đó, tiến hành đến máng ăn máng uống, và khi no nê mơi đến ổ rơm nằm nghỉ.

Chỉ những heo đẻ khó, để lâu mới miệt nhọc nhiều, đến nỗi có nhiều heo mẹ không màng đến con cái của nó mà nằm rủ liệt một chỗ, mặc cho người có nhiệm vụ chăm sóc xoay trở thân nó để lau chùi hoặc chích thuốc khỏe cho nó. Với loại heo khó này công chăm sóc có phần vất vả hơn loại heo bình thường, như vậy mới giúp chúng mau hồi sức.

Nỗi lo của người có nhiệm vụ đỡ đẻ heo là sau khi đẻ ba bốn giờ, nhau thai có ra hết hay không. Nếu một buổi, trễ lắm 10 giờ mà nhau thai không ra thì nó có thể đã bị sót nhau, cần phải chích thuốc giục, hoặc tốt nhất nhờ bác sỹ thú y can thiệp vào cho.

Việc ra nhau thai trong khi heo mẹ đẻ, có nhiều trường hợp không giống nhau có trường hợp heo co ra đời chung một lượt cái nhau của nó: nhưng cũng không có trường hợp mẹ đẻ liên tiếp vài ba heo con mà không thấy một lá nhau nào, rồi bất thần ra luôn mấy lá nhau một lúc. Cũng có truòng hợp heo con ra đời trong bọc với lá nhau kèm theo. Và ít trường hợp heo mẹ đẻ hết đàn con, sau cùng mới xô hết một lần !

Theo các nhà chuyên môn, nếu sau khi đẻ hết đàn con cuối cùng nhau mới ra hết một lần là do sức khỏe heo mẹ tốt, và đàn con của nó cũng có sức khỏe tốt. Ngược lại, nhau ra bất thường như kể phần trên là do sức khỏe heo mẹ yếu, và đàn con sinh ra èo uột. Còn việc sót nhau là một thứ bệnh sinh sản, không phải nái nào cũng bị.

Việc cần để tâm theo dõi nữa là xem heo có bị viêm vú hay không? Có bị viêm tử cung hay không? … Để nếu có xảy ra kịp thời chữa trị ngay

90. Phương pháp bảo vệ sức khỏe cho heo ra sao ?

Có nhiều cách bảo vệ sức khỏe cho heo:

- Chích ngừa các bệnh truyền nhiễm và xổ lãi theo đúng định kỳ là cách bảo vệ sức khỏe cho heo tốt nhất.

- Chuồng trại lúc nào cũng giữ gìn sạch sẽ, khô ráo, tạo cho heo có môi trường sống tốt.

- Nhờ việc thiết kế chuồng trại đúng kỹ thuật nên tạo sự thoáng mát và ấm áp trong khu vực chuồng trại, đàn heo nhờ đó mà sống sởn sơ, mạnh khỏe.

- Hằng ngày cung cấp khẩu phần ăn có đủ các chất dinh dưỡng càn thiết, nhờ đó mà heo sinh trưởng tốt, phát triển nhanh.

- Cho heo ra sân nắng vận động mỗi bữa sáng để da thịt được săn chắc, khung xương cứng cáp.

- Tạo sự yên tĩnh: sau giờ cho heo ăn, và xịt rữa chuồng sạch sẽ, ta nên trả lại bầu không khí yên tĩnh lại chi bầy heo. Mọi hoạt động cần phải tạm ngưng nghỉ trong vài giờ để heo được yên tĩnh nghỉ ngơi. Một khi đượcc ăn no ngủ kỹ, heo sẽ mau mập mạnh.

- Không nên nạt nộ,rượt đuổi, đánh đập heo, vì mọi hành vi thô bạo đó có thể dẫn đến những tai họa cho con vật như què chân, xảo thai…

91. Muốn cho heo con uống thuốc phải cầm giữ cách nào ?

Heo con sơ sinh thì yếu đuối, bắt lên trên tay dù nó có vùng vẫy ta cũng đủ sức kềm được. Nhưng, với heo vài tuần tuổi trở lên, ôm lên đã thấy nặng nên khó cầm giữ được chúng. Muốn cho heo con uống thuốc ta phải ngồi xổm, dùng tay nắm chặt hai chân trước của nó, để lưng nó quay sau về phía mình, bụng ngưỡng ra phía trước, hai đầu gối của ta kềm chặt thân heo lại để cho nó khỏi vùng vẫy. Như vậy mõm heo ngước lên, ta dùng tay trái dùng ống chích (có sẵn thuốc bên trong) bơm thuốc từ từ vào một bên mép đẻ thuốc trôi dần xuống miệng heo…

92. Cách kiềm giữ heo con để chích thuốc ra sao ?

Việc chích thuốc cho heo con cần có hai người phụ lực với nhau: một người ôm giữ heo, người kia chích thuốc. Thường chích thuốc cho heo vào sau mép tai của nó nên cần giữ cho heo đứng yên, tay kia nắm chặc lỗ tai của nó. Như vậy việc chích thuốc rất dễ dàng.

93. Muốn heo mau chóng lớn uống thuốc phải có cách cầm cột ra sao ?

Các giống heo ngoại, 50kg trở lên đã có sức mạnh đáng kể nếu không có kinh nghiệm ta khó khuất phục được nó. Những con heo vài trăm ký, muốn bẳt nó phải dùng sức lực của nhiều người. Vì vậy muốn cho heo lớn uống thuốc ta phải có cách riêng cầm giữ nó, và cần vài người phụ lực mới làm được.

Trước hết ta dùng một đoạn dây ny lông chừng vài mét, một đầu làm cái thòng lọng rồi lừa thế luồn vào hàm trên của heo siết chặt lại. Sau đó cột đầu dây của kia lên cột nhà hay xà nhà sao cho mõm heo ngóc lên cao lên. Có điều cần lưu ý khi cột thòng lọng phải tạo mối rút dể sau khi heo uống xong thuốc ta tháo dây ra dễ dàng.

Heo bị treo mõm lên cao như vậy lúc đầu thường có hành động lùi lại phía sau, nhưng khi biết lùi không được nó chịu đứng yên một chỗ cho ta hành sự.

Khi heo đã chịu đứng yên thì một người sẽ đứng choàng qua vai heo, dùng heo đầu gối kẹp chặt cổ heo còn hai tay nắm vào hai lỗ tai để cố giữ cho nó đứng yên với đầu ngẩng lên cao. Nguời có nhiệm vụ cho heo uống thuốc bấy giờ mới cầm chai thuốc lại gần rồi đút miệng chai vào một bên mép cho thuốc chảy từ từ xuống cổ heo.

Xin được lưu ý là chai đựng thuốc cho heo uống phải là chai thủy tinh có vỏ dày như chai bia, chai nước ngọt, và dùng vải quấn chung quanh cổ một lớp dày để nếu heo có cắn bể cũng không nguy hiểm cho nó.

Đó là cách cho heo lớn uống thuốc nước, nếu cho heo lớn uống thuốc viên, ta cũng phải cầm giữ cho heo bằng sợi dây như cách vừa trình bày, cũng có người đứng choàng qua cổ nó và giữ chặt đôi tai nó. Người kia phải dùng một thanh cật tre (chiếc đũa bếp cũng được) cậy nhẹ cho mép rộng ra để trút thuốc vào miệng.

94. Cách kềm giữ để chích thuốc cho heo lớn ra sao ?

Muốn chích thuốc cho heo lớn cũng phải dùng dây treo mõm lên như cách vừa trả lời, sau đó nhanh tay chích thuốc vào phía sau tai heo.