Cho sinh sản nhân tạo cá bống tượng

Cá bống tượng sống rất phổ biến ở ĐBSCL. Hình thức nuôi cá bống tượng phổ biến hiện nay là nuôi trong ao hoặc trong bè

Trước đây khi cá bống tượng chưa được cho sinh sản nhân tạo thì nguồn giống là đánh bắt ngoài tự nhiên. Do đánh bắt nhiều và không có chính sách bảo vệ nên cá bống tượng ngoài tự nhiên hiện nay rất hiếm. Để giúp các hộ gia đình nuôi cá bống có thể tự túc được con giống, xin giới thiệu kinh nghiệm cho cá bống tượng sinh sản nhân tạo.

1. Môi trường nuôi cá bố mẹ

Ao nuôi có kích thước lớn hay nhỏ tùy thuộc vào diện tích của mỗi nhà, nhưng thích hợp nhất là có diện tích khoảng 1.000m2, mức nước sâu từ 1,2-1,5m. Ao có hình chữ nhật, có đáy ao dốc về phía cống thoát nước. Ao nuôi cần có một cống cấp nước và một cống thoát nước, đầu trong và ngoài của ống cống cần có lưới chắn nhằm không cho cá tạp và cá dữ vào ao nuôi. Ao nuôi cần gần nguồn nước sạch, có thể lấy nước và thoát nước dễ dàng. Nước ao nuôi cá bố mẹ cần phải sạch, pH thích hợp từ 6-8, hàm lượng ô xy hòa tan ít nhất là từ 2mg/l.

Cần cải tạo ao nuôi trước khi thả cá bố mẹ. Vét hết bùn ở đáy ao, bờ cần sửa cho chắc chắn, chiều cao bờ cao hơn mức nước cao nhất vào mùa mưa từ 0,5 m. Lấp hết các lỗ mọi và dọn sạch cỏ quanh bờ. Bơm hết nước ra khỏi ao và rải vôi bột xuống đáy và bờ ao với lượng 10kg/100m2. Phơi đáy ao 3-5 ngày rồi cho nước vào, khi cho nước vào ao cần lấy lưới mùng buộc vào miệng cống để khỏi lẫn trứng của các loài cá khác.

Cá bố mẹ dùng làm giống phải đạt các tiêu chuẩn như: cá khỏe, kích cỡ đều, không bị xây xát, không dị hình, bơi lội khỏe, màu cá sáng, tia vi và đuôi còn nguyên vẹn, trọng lượng cá từ 0,5-1,0 kg/con. Trước khi thả cá cần tắm cho cá bằng nước muối (2%o) trong vòng 5 phút.

Trong thời gian dưỡng cá cần cho ăn đầy đủ thức ăn có bổ sung vitamin E để cá nhanh thành thục. Cần kiểm tra độ thành thục của cá để chuẩn bị cho cá đẻ. Trong điều kiện nuôi dưỡng tốt thì khoảng 1-1,5 tháng sau khi thả cá sẽ phát dục.

Khi cá trưởng thành cá cái và cá đực có những đặc điểm như:

Cá cái: gai sinh dục lớn, đầu gai tù, bụng to mềm đều, khi cá gần đẻ mấu sinh dục lồi ra có màu hồng, đầu mút của mấu này có thể chạm tới vây hậu môn.

Cá đực: gai sinh dục nhọn, đầu hình tam giác, lấy tay vuốt nhẹ có chất màu trắng chảy ra.

2. Cho cá sinh sản

+ Chuẩn bị giá thể cho cá đẻ trứng:

Trứng cá bống tượng thuộc loại trứng dính, sau khi đẻ sẽ dính vào giá thể vì thế cần chuẩn bị giá thể cho cá đẻ. Giá thể là các ống nhựa, ống sành. Số giá thể tính bằng các cặp cá bố mẹ được thả, tốt nhất là mỗi cặp một giá thể. Vị trí đặt tổ cần cố định để dễ kiểm tra, theo dõi. Sau khi đặt tổ cần kiểm tra thường xuyên để thu trứng kịp thời đem ấp.

+ Kích thích cho cá sinh sản nhân tạo:

Để cá đẻ trứng đồng loạt và thu được nhiều trứng trong cùng một lúc, có thể dùng phương pháp tiêm cá bằng thuốc kích dục tố rồi cho cá bắt cặp tự nhiên trong ao. Có thể sử dụng các kích dục tố như: LHRH A70 mg + 4 mg domperidon hoặc HCG 2500 UI cho 1 kg cá cái, cá đực thì dùng bằng một nửa cá cái. Sau khi tiêm kích dục tố thì thả cá xuống ao đã đặt sẵn giá thể, sau 24 giờ cá sẽ đẻ trứng. Thời gian đẻ kéo dài trong khoảng 2 ngày.

3. Thu và ấp trứng

Thu ổ trứng ngay sau khi cá đẻ đem về ấp trong bể có sục khí đảm bảo có lượng ô xy hòa tan cao từ 4-5mg/l, nhiệt độ từ 25-30oC, pH từ 7,5-8,5. Mỗi ngày cần thay nước cho bể 2 lần, mỗi lần thay khoảng 30% nước trong bể. Thời gian ấp trứng từ 30-32 giờ thì trứng nở. Khi cá nở đều cần nhấc các giá thể ra ngoài để dễ chăm sóc cá bột. Sau khi cá nở 3 ngày thì chuyển cá sang bể ương và bắt đầu cho cá ăn. Trong 10 ngày đầu cho cá ăn lòng đỏ trứng gà chín. Sau đó cho cá ăn bằng trứng nước và trùn chỉ, cần rửa sạch trùn chỉ trước khi cho cá ăn. Sau 50 ngày có thể chuyển cá sang bể nuôi hoặc trong vèo, đến giai đoạn này cho cá ăn các thức ăn chế biến như cá, tép nhỏ, cá tạp xay nhuyễn, trùn chỉ, thức ăn viên. Sau 2 tháng cá đạt kích cỡ 4-6 cm là có thể xuất bán hoặc đem nuôi thương phẩm.