Cơ giới hóa sản xuất mía

Năm 2000, Nhà máy Đường An Khê được xây dựng, diện tích mía trên toàn vùng nguyên liệu (gồm các huyện phía đông tỉnh Gia Lai như Kbang, An Khê, Kông Chro) mới chỉ có 2.400 ha. Sau 15 năm đã trên 20.000 ha.

Được đánh giá là vùng đất có điều kiện thổ nhưỡng, khí hậu khá thuận lợi cho cây mía nên từ lâu, nông dân nơi đây đã có nghề trồng mía và chế biến đường thủ công.

Tuy nhiên do cơ sở chế biến đường chưa được quy mô, thêm vào đó là những thăng trầm của ngành đường trên cả nước nên diện tích mía ở đây cũng chỉ cầm chừng...

Được sự hỗ trợ về nhiều mặt của NM (phân bón, giống, kỹ thuật đến bao tiêu sản phẩm...), diện tích mía ngày một tăng lên rõ rệt. Thu nhập của nông dân cũng được tăng cao.

Tuy nhiên, tập quán canh tác của người dân nơi đây vẫn còn SX theo lối truyền thống, quảng canh, chưa ứng dụng những tiến bộ kỹ thuật vào SX, canh tác lệ thuộc vào thiên nhiên nên năng suất mía hàng năm luôn dao động, thu nhập bấp bênh, không ổn định.

Trong điều kiện quỹ đất cho SX mía không mở rộng, NM Đường An Khê xác định đầu tư chiều sâu để nâng cao năng suất, sản lượng đường trên đơn vị diện tích là việc làm cần thiết nhằm tăng thu nhập cho người trồng mía, nhằm phát triển bền vững cho NM và hoàn thành chỉ tiêu của ngành đường cả nước.

Những năm qua, NM đã đầu tư trên 150 máy cày chuyên dùng có công suất lớn, trên 400 thiết bị phục vụ nhu cầu làm đất, trồng, chăm sóc, bón phân và thu hoạch bằng máy trên toàn vùng nguyên liệu.

Việc đưa cơ giới hóa (CGH) vào thâm canh cây mía đã thể hiện rõ tính ưu việt của nó, năng suất mía tăng cao nên diện tích thực hiện CGH cũng tăng theo từng vụ. Đến nay, NM đã thực hiện CGH trên 12.000 ha. Riêng diện tích trồng bằng máy đến nay đã đạt được trên 5.200 ha.

Tuy nhiên, do diện tích đất trồng mía của hộ nông dân nhỏ lẻ, không tập trung, do vậy việc đưa CGH vào đồng ruộng vẫn còn khó khăn.

Trước tình hình trên, NM đã phối hợp với địa phương, chủ trương thực hiện việc dồn điền, phá bờ lô, tạo ra cánh đồng lớn chuyên canh mía với mục đích áp dụng CGH đồng bộ vào SX.

Qua 3 vụ, NM đã triển khai được trên 1.000 ha cánh đồng lớn. Năng suất thực hiện qua các vụ bình quân của ruộng mía cánh đồng lớn đạt 116,33 tấn/ha, cao hơn những diện tích làm CGH nhỏ lẻ 10- 20 tấn/ha, cao hơn ruộng mía trồng theo lối truyền thống 30 - 40 tấn/ha.

Sau 3 năm thực hiện CGH vào đồng ruộng đã đem lại kết quả cao trong việc SX mía. Đặc biệt năng suất mía không ngừng tăng lên, từ 53 tấn/ha năm 2012, đến nay trên 65 tấn/ha.

Việc đưa CGH vào đồng ruộng được NM và địa phương kết hợp với việc vận động nông dân tập trung dồn điền, phá bờ lô, bở thửa... do đó đã giảm được chi phí SX, tăng thu nhập cao.

Tháng 3/2015, NM đã đầu tư máy thu hoạch mía liên hợp. Mới đưa vào vận hành, loại máy này đã thể hiện rõ tính ưu việt. Thu hoạch bằng máy nhanh, bình quân đạt 300 tấn mía/ngày, bằng 200 công lao động vừa thu hoạch, vừa bốc xếp lên xe mỗi ngày.

Việc ứng dụng máy thu hoạch mía liên hợp đã giải được bài toán thiếu hụt lao động, đồng thời tiết kiệm chi phí cho người trồng mía tối thiểu 50.000 đồng/tấn.

Một đặc điểm nữa cũng "hút" được nông dân là máy thu hoạch cắt sát gốc mía, giúp mía tái sinh tốt, giảm chi phí xén gốc sau thu hoạch tối thiểu 1.000.000 đồng/ha, giảm được tổn thất khi thu hoạch tối thiểu 5 tấn/ha; mía thu hoạch được vận chuyển kịp thời, đảm bảo mía tươi, sạch, nâng cao hiệu quả thu hồi trong SX, giảm thiểu tổn thất sau thu hoạch.

Ngoài ra, việc thu hoạch bằng máy đã để laị cho đồng ruộng một lượng hữu cơ từ lá mía, giúp nông dân tiết kiệm tối thiểu trên 3 triệu đồng/ha tiền băm lá mía bón lại...

Được biết, UBND tỉnh Gia Lai đã cho phép NM Đường An Khê nâng công suất ép lên 18.000 tấn mía/ngày vào năm 2016. Cty CP Đường Quảng Ngãi cũng đang tiến hành mở rộng quy mô NM Đường An Khê theo lộ tình trên.