Công nghệ RAS của tương lai

Vasco Mota – là một trong những nhà khoa học RAS hàng đầu của Na Uy. Sau khi hoàn thành bằng tiến sĩ và dành 4 năm nghiên cứu lĩnh vực này, ông hoàn toàn chắc chắn rằng công nghệ RAS sẽ đóng một vai trò quan trọng trong sự tăng trưởng của ngành nuôi trồng thủy sản trong tương lai.

Bộ lọc sinh học là thành phần cực kỳ quan trọng trong hệ thống nuôi trồng thủy sản tuần hoàn RAS, nơi nước tái sử dụng phải được lọc sạch. Ảnh: Lars Åke Andersen - Nofima

344 triệu con cá hồi Đại Tây Dương con được sản xuất hàng năm ở Na Uy. Theo Mota, việc sản xuất này hiện đang phải đối mặt với một sự thay đổi lớn về công nghệ. Ông tin rằng trong tương lai gần, phần lớn sản lượng cá hồi, từ trứng cá đến cá cỡ thương phẩm, sẽ được nuôi hoàn toàn trong hệ thống nuôi trồng thủy sản tuần hoàn - RAS.

RAS là hệ thống nuôi thủy sản với mật độ cao, trong các bể (bồn, hồ) trong nhà với một môi trường được kiểm soát. Hệ thống tuần hoàn lọc và làm sạch nước để đưa về các bể nuôi. RAS với nhiều ưu điểm như năng suất, chất lượng cao, không xả thải gây ô nhiễm môi trường, tiết kiệm tài nguyên nước và năng lượng, tính an toàn sinh học cao.

“Tiềm năng của RAS là rất lớn. Cá được nuôi trong RAS là một trong những mô hình có ảnh hưởng đến môi trường nhỏ nhất trong ngành sản xuất thực phẩm. Hiện tại, sự phức tạp và chi phí xây dựng ban đầu cao đang là rào cản để mô hình nuôi trồng thủy sản tuần hoàn (RAS) mở rộng. Có thể mất 5, 10 hoặc 15 năm, nhưng công nghệ RAS sẽ là tương lai.” Vasco Mota cho biết.

Đưa công nghệ RAS tiến xa hơn

Với sự tài trợ tại chỗ và của 9 đơn vị RAS, tại Trạm Nghiên cứu Nuôi trồng Thủy sản ở Tromsø, Vasco Mota đã sẵn sàng để đưa công nghệ RAS tiến thêm một bước nữa.

“RAS là hệ thống nuôi đảm bảo an toàn sinh học. Vasco Mota cho biết tất cả mọi thứ ra vào đều được khử trùng và kiểm tra, do đó có rất ít khả năng lây nhiễm vào hệ thống.”

Tuy nhiên, việc phát triển RAS cũng đặt ra những thách thức mới, chẳng hạn như làm thế nào để khử trùng nước mà không ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe cá hồi và hiệu suất của bộ lọc sinh học. Cần có thêm kiến thức để có được chiến lược khử trùng hoạt động và hiệu quả hơn.

Nhà nghiên cứu của Nofima, Vasco Mota tin rằng ngành nuôi trồng thủy sản trong tương lai sẽ được chuyển đến nuôi trên đất liền, đây là điều không thể tránh khỏi. Giờ đây, ông dẫn đầu dự án nghiên cứu RASHealth, với mục tiêu là cải thiện các phương pháp xử lý nước trong hệ thống nuôi trồng thủy sản tuần hoàn (RAS). Ảnh: Lars Ake Andersen/ Nofima

Dự án nghiên cứu do ông chủ trì dự kiến sẽ đóng góp vào quy trình khử trùng nước và có tác động đến cách các cơ sở RAS được thiết kế và hoạt động trong tương lai. Bằng cách phát triển một hệ thống sản xuất một cách hiệu quả đồng thời cải thiện các tiêu chuẩn sức khỏe của sản xuất cá, dự án RASHealth cũng sẽ đóng góp trực tiếp vào tính bền vững trong nuôi trồng thủy sản của Na Uy.

Nhà khoa học Nofima hiện đang thiết kế và theo dõi quá trình xây dựng một cơ sở RAS mới bao gồm hơn 20 đơn vị RAS tại Trạm Nghiên cứu Nuôi trồng Thủy sản, mà Nofima đồng sở hữu với Đại học Tromsø. 

“Nuôi cá trong RAS rất khác với các hệ thống nuôi truyền thống như lồng bè trên biển hoặc hệ thống dòng chảy trên đất liền. Bởi vì nước được tuần hoàn, vi khuẩn, vi rút và các chất chuyển hóa của cá có thể tích tụ. Do đó, xử lý nước là một phần quan trọng trong các hệ thống này. Các đơn vị RAS mới được xây dựng sẽ cho phép chúng tôi nghiên cứu các tác nhân gây bệnh trong RAS ”, ông nói.

Để phát triển các chiến lược khử trùng mới, một số cá thử nghiệm phải bị nhiễm vi khuẩn và vi rút. Điều này sẽ cho phép các nhà khoa học tìm ra các phương pháp hiệu quả nhất để xử lý các mầm bệnh và nguồn nước.

Tiết kiệm chi phí cho hệ thống RAS

Vasco Mota cho rằng việc nuôi cá hồi sẽ chuyển vào đất liền trong tương lai là điều tất yếu.

Ông cho biết: “Và chúng tôi đã tiến xa trong việc phát triển các cơ sở RAS mà chi phí đang giảm xuống. Vasco Mota giải thích rằng sẽ có nhiều công ty có đủ khả năng chi trả để sử dụng công nghệ này và nó có thể được thực hiện ở bất cứ đâu, bạn chỉ cần tiếp cận với nguồn nước chất lượng cao.”

Ông tin rằng mười năm tới sẽ rất quan trọng đối với cá hồi Na Uy liên quan đến thị trường. “Nhận thức của người tiêu dùng về sản xuất cá hồi Đại Tây Dương cũng sẽ cần thay đổi. Có lẽ một số người sẽ nghĩ rằng cá được sản xuất trong các cơ sở RAS dẫn đến sản phẩm kém hơn, nhưng thực sự không phải vậy. Vasco cho biết cá là một sản phẩm cao cấp mặc dù nó được nuôi trong RAS cả đời ”.

Ông cho biết một trang trại RAS lớn hiện đang được xây dựng ngay giữa Hà Lan. Ngoài ra, có khoảng 10 quốc gia trên thế giới đã bắt đầu sản xuất cá hồi Đại Tây Dương bằng công nghệ nuôi trồng thủy sản tuần hoàn RAS. Các nước EU như Đan Mạch, Ba Lan và Pháp; Hoa Kỳ; Trung Quốc và Canada nằm trong số đó.

Dự án RASHealth mà ông hiện đang lãnh đạo sẽ tiếp tục cho đến năm 2023. Vasco Mota cũng tham gia vào một số dự án công nghệ RAS lớn tại Nofima. 

Bài gốc: Vasco Mota (2021), Certain that RAS technology is the future of the aquaculture industry, viewed 10/4/2021