Dưa gang ngang vị thuốc

Tên khoa học của nó là Cucumis Melo L. thuộc họ bầu bí. Trong đông y, dưa gang còn gọi là sinh qua, hoàng qua, việt qua…Trái dưa gang thuộc loại quả mọng căng nước, thịt có vị ngọt, chứa nhiều vitamin C, vì vậy là một loại trái cây được nhiều người yêu thích. Trong dưa gang gồm có 95% nước, 0,06% lipit, 0,11% protit, 3,72% glucid, 0,33% cellulose và một số vitamin như A, B và dồi dào vitamin C, các chất khoáng khác. Trái dưa gang có hình trụ với nhiều sọc dọc, màu xanh lục hoặc màu vàng, thịt trái khi còn sống cứng giòn, khi chín mềm bở có vị nhạt. Dưa gang có vị ngọt, tính lạnh, có tác dụng giải nhiệt, trừ phiền, rộp miệng, dưỡng huyết và an thai, thông khí, lợi tiểu… Các bộ phận của dưa như lá, cuống, hoa…đều có công dụng tốt cho sức khoẻ.

Vừa ăn vừa làm thuốc

Hạt dưa gang trắng ngà, mềm, có vị ngọt, tính mát, có tác dụng thanh phế, nhuận tràng, chữa ho khan hoặc đại tiện táo bón, chống dị ứng mề đay, nổi mẩn, trị các bệnh đường tiết niệu, nhất là hạt phơi khô chữa bệnh u xơ tuyến tiền liệt, giảm tối đa sự tăng trưởng u ác tính đồng thời cân bằng hai hoạt chất sinh học DTH và testosterone ở đàn ông. Hoa dưa gang trị nấc, đau tim…Cuống dưa giải độc, chữa sốt…Lá dưa trị mất kinh ở phụ nữ. Vào mùa nắng nóng, ăn dưa gang còn giúp ngừa chứng cảm nắng. Vỏ dưa gang sau khi luộc lên làm món nộm dưa có tác dụng giảm béo rất tốt.

Thời nhà Hán nước Trung Hoa, người ta đã biết lấy cuống dưa gang để thúc nôn, phong đàm và thức ăn khó tiêu trong dạ dày còn y học hiện đại cho rằng, cuống dưa có chất melontoxin, có tác dụng làm tiêu hoàng đản, hạ thuỷ… Gần đây, một báo cáo của viện Nghiên cứu ứng dụng cây thuốc dân gian của ĐH Trung Quốc kết hợp hạt dưa gang với hạt bí ngô dùng như thực phẩm hỗ trợ dùng trong chữa trị nhiều bệnh ung thư.

Giúp phụ nữ dưỡng huyết, an thai lấy 10g cuống dưa gang, 300g bột gạo, dùng miếng ngói nung để nướng cuống dưa cháy thành than, nghiền nát với bột gạo sao vàng cho thơm, trộn chung hai thứ để uống mỗi ngày 30g với nước ấm. Để lợi tiểu, ăn sống dưa gang, nấu canh, làm gỏi hoặc sinh tố. Khi rộp miệng, nên đốt dưa gang thành tro, nghiền thành bột để đắp bên ngoài. Khi trời nóng bức, khó chịu, miệng khô khát hãy ăn món canh dưa gang, ăn bã, uống nước.

Những người bị chứng mất ngủ, có thể nấu kỹ 20g hoa nhài, gạn lấy 300ml nước nấu chung với 200g dưa gang, 100g hạt sen giã nhỏ, gần chín cho thêm 200g đường trắng nấu nhỏ lửa. Ăn mỗi ngày một lần. Để chữa ho khan, táo bón chỉ cần ăn mỗi ngày 10g hạt dưa gang, ngày ăn 2 lần. Trị táo bón cũng có thể giã nhỏ 10g hạt dưa gang nấu chung với 30g khoai lang và 250ml nước, khoai chín thêm 10g đường đỏ nấu chung để ăn vào buổi sáng sớm, ăn liền trong năm ngày bệnh sẽ thuyên giảm. Hoặc lấy 250g dưa gang, bỏ vỏ ăn hạt.

Muốn chữa ho nấc, đau tim sắc nước hoa dưa bở để uống mỗi ngày một lần. Gây nôn, sốt rét, sốt phát cuồng sắc từ 4 - 8g cuống dưa gang lấy nước uống. Dưỡng âm thanh phế hoạt huyết (tiêu viêm) ép nước dưa gang để uống hoặc chữa viêm amidan mạn tính kèm miệng khô, họng đau rát.

Chữa chấn thương, trật khớp lấy 20g lá dưa tán nhuyễn uống chung với rượu hoặc sắc nước uống. Vỏ dưa gang kết hợp với vỏ bầu mỗi thứ 50g đã phơi khô, sắc chung với 500ml nước còn 100ml để uống 1 lần trước khi đi ngủ giúp tiêu mỡ, giảm cân đề phòng bệnh tim mạch và tiểu đường. Khi đau khớp gối, ngâm 10g hạt dưa gang với ít rượu trắng, sau 10 ngày lấy ra nghiền nhuyễn, mỗi lần ăn 10g và uống thêm chút rượu, ngày uống 3 lần. Nó còn giúp trừ phong và hoạt huyết.

Lưu ý, những người có bệnh đường ruột và tiểu đường tránh ăn dưa gang. Ăn nhiều dưa gang sống dễ sinh đau bụng, người mới khỏi bệnh và tì vị hư hàn nên kiêng ăn. Những người bị xuất huyết, thể chất suy nhược không được dùng các bài thuốc từ cuống dưa gang.

Bài thuốc làm đẹp

Dưa gang cũng là bạn của làn da. Muốn làm mặt nạ đắp da xoá nám, tàn nhang bóc vỏ dưa gang, đánh tơi ăn chung với đường phèn sẽ tươi thắm, hồng hào. Vỏ dưa gang phơi khô ngừa quáng gà, khô mắt bằng cách lấy 15 - 20g vỏ dưa sắc chung với 3 chén nước còn 8 phần, uống 2 lần/ ngày, liên tục từ 7-15 ngày sẽ có hiệu quả.

Để chống ngứa, mề đay hãy nấu dưa gang lấy nước tắm. Làn da khô có thể được cải thiện nhờ nước rửa mặt từ dưa gang. Người bị chứng hói đầu, rụng tóc giã nát lá dưa, vắt lấy nước để thoa lên chỗ hói, bài thuốc này còn chữa chứng ngứa đầu.

Chữa mụn trứng cá, lấy dưa gang, táo tàu mỗi thứ 250g rửa sạch, bỏ vỏ và hạt, thêm 150 cà rốt luộc mềm, tất cả nghiền nhuyễn để ăn 2 lần/ ngày. Bài thuốc này còn dùng để nhuận phế, kiện tì và dưỡng da.