Ghép cải tạo nhãn nhanh ra quả

Trung tâm Khuyến nông tỉnh Yên Bái phối hợp với Viện Khoa học Nông nghiệp Việt Nam triển khai mô hình ghép cải tạo nhãn thuộc dự án “Xây dựng mô hình ghép cải tạo nhãn tại các tỉnh miền núi phía Bắc” giai đoạn 2017 - 2019 tại xã Sơn Thịnh, huyện Văn Chấn.

TS Lê Quốc Thanh, Phó Giám đốc Viện Khoa học Nông nghiệp Việt Nam (nay là GĐ Trung tâm KNQG) cùng lãnh đạo Trung tâm KN Yên Bái kiểm tra mô hình ghép cải tạo nhãn (cây ghép năm 2018)

Mô hình được thực hiện trong 3 năm với hình thức Nhà nước hỗ trợ các hộ tham gia 100% về mắt ghép (sử dụng giống nhãn chín muộn PH-M99-1), 50% vật tư phân bón, được tập huấn kỹ thuật ghép cải tạo nhãn. Các hộ tham gia mô hình đối ứng 50% vật tư phân bón còn lại và công lao động, cắt tỉa chăm sóc…

Quy mô thực hiện sau 3 năm triển khai là 7 ha với 23 hộ dân được hưởng lợi (năm 2017 là 2 ha, 7 hộ tham gia; năm 2018 là 4 ha, 9 hộ tham gia; năm 2019 là 1 ha, 7 hộ tham gia).

Qua theo dõi kết quả sinh trưởng và phát triển sau ghép của từng năm cho thấy:

Với diện tích ghép năm 2018: Sau 1 năm ghép, nhãn sinh trưởng phát triển tốt thể hiện qua các chỉ tiêu như: Đường kính cành ghép từ 1 - 1,5cm, chiều dài cành ghép 1,2 - 1,5m; Số cành cấp 1 đạt từ 6,4 - 7,2 cành/cây; Số cành cấp 2 đã bắt đầu xuất hiện nhiều; Chiều rộng tán đạt >1,8m, chỉ có ít cây chiều rộng tán <1,5m.

Mô hình là nơi tham quan học tập cho các hộ vùng lân cận, làm cơ sở cho việc nhân rộng mô hình ở các xã và địa phương khác trong tỉnh, góp phần đa dạng hoá sản phẩm, tạo thêm công ăn việc làm, tăng thu nhập cho người nông dân.

Với diện tích ghép năm 2017: Sau 2 năm ghép, cây nhãn sinh trưởng phát triển tốt, thể hiện qua các chỉ tiêu như đường kính cành ghép từ 1,5 - 2cm, chiều dài cành ghép từ 1,4 - 1,9m, cây phân tán mạnh chiều rộng tán cây 2,5 - 3m. Đối với những cành ghép to, có sức sống mạnh, cành cấp 1, cấp 2, cấp 3 phát triển nhiều.

Trong quá trình chăm sóc cán bộ kỹ thuật đã hướng dẫn các hộ cắt bớt những cành nhỏ để tạo độ thông thoáng, cho cây có bộ khung tán khoẻ.

Năm 2019 có trên 90% số cành ra hoa, cán bộ kỹ thuật đã hướng dẫn các hộ tỉa bớt mầm hoa để cho cây tập trung dinh dưỡng nuôi quả và phát triển tán cho những năm sau.

Dự kiến các cây ghép năm 2017 sẽ cho thu quả với năng suất từ 30 - 40 kg quả/cây, với giá bán khoảng 25.000 đ/kg, một ha nhãn ghép cải tạo (mật độ quy đông đặc 400 cây/ha) cho quả bói cũng sẽ cho thu nhập 300 - 400 triệu đồng.

Từ những kết quả trên, bước đầu đánh giá mô hình ghép cải tạo nhãn tại xã Sơn Thịnh đã đạt được những chỉ tiêu đề ra, mắt ghép phù hợp với điều kiện thổ nhưỡng khí hậu của địa phương nên sinh trưởng phát triển tốt, ít sâu bệnh hại, các mắt ghép đều lấy ở cây mẹ đạt độ tuổi thuần thục nên nhanh ra hoa (sau ghép 1 năm đã ra hoa). Việc ghép cải tạo giúp rút ngắn được thời gian kiến thiết cơ bản (so với trồng mới), cây nhanh ra hoa quả và đạt năng suất cao nhờ có bộ tán phát triển nhanh và cây gốc ghép có bộ rễ khoẻ.