Kỹ thuật sản xuất giống cá rô phi tính đực

Nhằm cung cấp thông tin đến người nuôi hiểu được nguồn gốc con giống cá rô phi đơn tính đực cũng như quy trình sản xuất con giống 21 ngày tuổi dòng Novit-4( Norwegian-Vietnammese-Tilapia, 2004) tại trại sản xuất thực nghiệm nuôi cá nước ngọt, xã Phước Hội, huyện Đất Đỏ. Xin giới thiệu tới bạn đọc kỹ thuật sản xuất cá giống 21 ngày tuổi như sau:

Hormon chuyển giới tính ( trái) và Hệ thống tuần hoàn Bể ấp trứng cá rô phi (phải). Ảnh: Trọng Hoàng

1. Điều kiện ao nuôi và gièo lưới nuôi cá bố mẹ

- Điều kiện ao nuôi: Ao có thể là hình chữ nhật hoặc hình vuông,diện tích ao nuôi vỗ phù hợp từ 600 –1000m2, độ sâu ao 1,5 – 2,0m.

- Kích thước gièo: Gièo được thiết kế hình chữ nhật, có đáy. Chiều dài 6m, chiều rộng 4m, chiều cao 1,4m, kích thước mắt lưới thành10mm, đáy 1mm. Gièo được buộc chặt các góc đặt cố định bằng các cây tre tầm vong cắm chìm trong ao cao từ 1,2 – 1,5m.

2. Yêu cầu kỹ thuật về đàn cá bố mẹ

Cá bố mẹ khi được chọn để nuôi thành thục và sinh sản phải đảm bảo các yêu cầu: Cá đực và cá cái có trọng lượng trung bình 600g, thành thục sinh dục và có khả năng tham gia sinh sản. Thân hình cân đối. Mật độ cá thả nuôi trong gièo từ 7-10con/m2. Tỷ lệ ghép đực cái là 1:3.

3. Chăm sóc cá bố mẹ sinh sản

- Thức ăn: Sử dụng thức ăn công nghiệp dạng viên cho cá rô phi. Khẩu phần ăn hàng ngày từ 2– 3% lượng cá nuôi, thức ăn chia làm 2 cử sáng và chiều.

- Định kỳ 5-7 ngày bổ sung thêm vitaminC và các khoáng chất nhằm tăng sức đề kháng. Sử dụng chất diệt khuẩn để phòng ngừa dịch bệnh. Thay nước mới để kích thích cá thành thục và sinh sản.

4. Thu trứng

- Trứng cá rô phi phân chia thành 4 giai đoạn. Bằng mắt thường ta cũng có thể nhận biết các giai đoạn phát triển của phôi. Giai đoạn 1 trứng vừa mới đẻ có hình quả lê màu vàng nhạt; giai đoạn 2 trứng đã chuyển sang màu vàng sẫm; giai đoạn 3 trứng có màu đen sẫm, có hai điểm mắt màu đen; giai đoạn 4 cá bột vừa mới nở, bơi vòng tròn, dưới bụng còn khối noãn hoàn.

- Chu kỳ thu trứng phụ thuộc vào điều kiện nhiệt độ nước, thông thường nhiệt độ nước từ 27 –300C thì 16– 20 ngày thu trứng 1 lần.

- Phương pháp thu: 2 người dùng 1 sào tre dài luồn dưới đáy gièo, dồn cá vào một góc sau đó dùng vợt có kích thước mắt lưới 5mm bắt chọn những con cái kiểm tra miệng cá có trứng hay không. Nếu cá cái có trứng dùng 2 ngón tay móc nhẹ vào môi hàm trên và hàm dưới của miệng cá, cho cá hở miệng rồi lắc nhẹ rũ trứng rơi vào tô nhựa.

5. Kỹ thuật ấp trứng nở

- Trứng thu được chứa trong tô theo từng giai đoạn, sau đó một người sẽ vận chuyển trứng về hệ thổng bể ấp tuần hoàn và ấp riêng theo giai đoạn phát triển của chúng. Trứng giai đoạn 1 đến giai đoạn 2 được ấp trong bình vây hoặc phểu, trứng giai đoạn 3 đến giai đoạn 4 được ấp trong khay.

- Sử dụng 20-30g muối/lít rửa trứng trong thời gian từ 5-10 phút trước khi cho vào ấp. Trong suốt quá trình ấp có thể sử dụng 4-6g muối/lít để phòng nấm, nhiễm khuẩn trong hệ thống tuần hoàn.

- Trong điều kiện nhiệt độ ổn định 28 – 300C, trứng ấp 4 – 6 ngày sẽ nở hết. Cá bột tiêu hết noãn hoàng được cân mẫu định lượng và chuyển ra gièo ương.Giai đoạn này cá có trọng lượng trung bình 0,01g.

6. Ương cá bột lên cá 21 ngày tuổi trong gièo đặt trong bể xi măng

Điều kiện gièo ương

- Gièo ương cá bột có kích thước mắt lưới 5mm, diện tích gièo 6 – 10 m2, độ sâu 1m. Gièo được buộc trong bể xi măng hình chữ nhật kích thước bể (dài, rộng, cao) 5m x 2m x 1m có ống cấp nước, lỗ thoát nước và hệ thống sục khí.

- Mật độ thả: Cá bột được nuôi với mật độ 10.000 con cá bột/1m2.

- Phối trộn thức ăn

Thành phần thức ăn cho 100.000con/tuần gồm:

+ Bột cá nhạt nghiền mịn: 5kg

+ Cồn Etanol 96%:  1,3 lít

+17α Metyltestosterone: 500mg (1tuyp)

Bước 1: Bột cá cho vào thau đảo cho rời từng hạt

Bước 2: Cho 500mg hormon 17α Metyltestosterone vào cồn khuấy cho tan hoàn toàn

Bước 3: Đổ hỗn hợp cồn vào thau bột cá, trộn đều

Bước 4: Đổ bột cá đã trộn ra tấm nhựa, dát mỏng phơi trong mát từ 6-8 giờ cho khô

Bước 5: Ủ bột cá vào bao nilon từ 8-10 giờ đem cho ăn.

- Chăm sóc

Khẩu phần ăn

+ Cá 5 ngày đầu cho ăn 25% trọng lượng cá.

+ Cá 5 ngày kế tiếp cho ăn 20% trọng lượng cá.

+ Cá 5 ngày tiếp cho ăn 15% trọng lượng cá.

+ Cá5 ngày cuối cho ăn 10% trọng lượng cá.

Thức ăn được chia làm 4 cử trong ngày, khoảng thời gian giữa 2 lần cho ăn cách nhau 4 giờ.

Hàng ngày theo dõi hoạt động của cá, kiểm tra gièo lưới để có kế hoạch vệ sinh, thay nước mới.

Định kỳ 7 ngày thay gièo kết hợp tắm nhanh cho cá bằng formol liều lượng 250ml/m3, thời gian tắm 30 giây hoặc dùng nước muối có nồng độ 20-30g/lít tắm cho cá trong thời gian 10-15 phút.

Sau 21 ngày ương cá có tỷ lệ đực đạt > 95%, cá giống có trọng lượng trung bình 0,1g/con có thể cho ra ao ương lên cá giống hoặc nuôi thương phẩm.