Kỹ thuật trồng và chăm sóc cây bí xanh - vụ Đông 2022

Cây bí xanh là một trong những cây trồng được lựa chọn vì nó có nhiều ưu điểm như: Thời gian sinh trưởng ngắn, dễ thích nghi, dễ thâm canh, cho năng suất và hiệu quả cao.

1. Thời vụ

Bí xanh là cây ưa ấm nên thời kỳ cây ra hoa đậu quả cần điều kiện thời tiết ấm áp để đảm bảo cho năng suất cao. Vì vậy, vụ Đông nên tranh thủ thời vụ gieo trồng càng sớm càng tốt. Tùy vào điều kiện cụ thể của từng địa phương, có thể gieo hạt từ 20/8-25/9, thời vụ trồng bí xanh nên kết thúc trước ngày 10/10/2022.

Để chủ động quỹ đất trồng bí xanh trên chân ruộng 2 lúa, từ vụ Mùa 2022 cần phải chủ động lựa chọn các giống ngắn ngày, gieo cấy trà lúa mùa sớm hoặc cấy hàng rộng hàng hẹp để tiện đặt bầu.

2. Giống

Hiện nay trên thị trường có nhiều loại giống bí xanh để lựa chọn như giống bí xanhSố 1, bí xanh Số 2, bí xanh HN999…

Lượng hạt giống: từ 15-20g/sào (trồng bò lan), 25-30g/sào (trồng giàn).

3. Gieo hạt

Ngâm ủ: Ngâm hạt giống trong nước sạch từ 6-8 tiếng, vò nhẹ và rửa cho hết nhớt, gói vào vải ẩm rồi đem ủ ấm. Sau ủ khoảng 40-48 giờ kiểm tra hạt, hạt nứt nanh thì tiến hành gieo.

Gieo hạt: Tùy vào điều kiện thời tiết cũng như quỹ đất ở từng địa phương có thể gieo hạt trực tiếp trên ruộng, mỗi hốc từ 1- 2 hạt hoặc gieo hạt vào bầu rồi trồng ra ruộng. Nên áp dụng biện pháp trồng bầu để đảm bảo thời vụ, đặc biệt trên diện tích đất 2 vụ lúa.Trồng bầu sẽ thuận tiện hơn trong việc chăm sóc cây con và khi đưa cây con ra ruộng sẽ phát triển nhanh hơn, rút ngắn thời gian trên đồng ruộng.

Đất làm bầu: Chuẩn bị đất bột (đất ải, đất vườn hoặc bùn mương, máng phơi khô đập nhỏ) + mùn mục (phân chuồng mục, trấu…) theo tỉ lệ 1:1.

Làm bầu: Mỗi sào cần chuẩn bị 320 - 350 bầu (trồng bò lan), 650-700 bầu (trồng làm giàn). Tuỳ thuộc thời gian cây con ở trong bầu để làm kích cỡ bầu khác nhau, thông thường bầu có đường kính từ 5-6 cm. Vỏ bầu có thể sử dụng túi bầu chuyên dùng được bán tại các cửa hàng vật tư nông nghiệp, hoặc làm bằng lá chuối, vỏ bao xi măng, bằng túi nilon có chọc lỗ thủng… hoặc có thể gieo bầu bánh chưng.

Gieo hạt vào bầu: Cho đất vào bầu cách mặt bầu 1cm, tưới nước đủ ẩm rồi mới tra hạt, sau đó phủ đất cho kín hạt. Đối với bầu làm bằng lá chuối, vỏ bao xi măng,… khi cho đất vào bầu cần nén chặt 1/3 đế bầu để tạo đế khi vận chuyển không làm vỡ bầu.

Nền đặt bầu: Nên chọn chỗ dại nắng, không bị lá cây rụng để đặt bầu, giúp cây sinh trưởng khoẻ, khi đưa ra ruộng cây dễ thích nghi và không bị héo. Đặt bầu thoáng cách nhau 2-3cm giúp cây con không bị vống, lá không bị cài vào nhau.

Chăm sóc cây con trong bầu:

+ Thường xuyên tưới ẩm.

+ Khi bắt đầu nảy mầm, một số cây bị ấp vỏ, dùng tay tách nhẹ vỏ để cây phát triển bình thường.

+ Có thể dùng lưới đen để che bớt nắng trong những ngày nắng to, hoặc dùng nilon trắng che những ngày trời mưa để giúp cho cây con trong bầu phát triển tốt.

+ Dùng lân pha loãng để tưới cho cây con giúp bộ rễ phát triển tốt.

+ Để phòng trừ bệnh hại cây tốt nhất cứ 4 - 5 ngày tưới hoặc phun 1 lần bằng thuốc Validacin, Anvil,…

+ Khi cây con có 1,5 - 2 lá thật đem trồng là tốt nhất. Tùy vào điều kiện cụ thể, nếu chưa có ruộng trồng hoặc trời mưa chưa thể trồng ra ruộng được thì cần bổ sung dinh dưỡng cho cây con bằng lân Supe pha loãng hoặc phun các loại phân qua lá, chế phẩm sinh học như KH, siêu lân,…

4. Làm đất

Chọn ruộng trồng bí xanh ở nơi cao ráo, thuận tiện tưới tiêu. Cày bừa, nhặt sạch cỏ dại, lên luống và xử lý mầm sâu bệnh (áp dụng trên vùng chuyên màu). Trên đất 2 lúa nên áp dụng hình thức làm đất tối thiểu và trồng bò lan.

- Trồng cắm giàn: Lên luống rộng 1,5 m; rãnh rộng 30cm; cao luống 25 - 30cm, trồng 2 hàng trên luống với khoảng cách hàng cách hàng 80cm; cây cách cây 50cm.

- Trồng bò lan: Lên luống rộng 3,6 - 4 m, vét rãnh sâu 25 - 30 cm, rộng 30 - 40 cm, trồng hai hàng trên luống, hàng cách hàng 3 - 3,5 m, cây cách cây 30-35cm (1bầu/hốc).

Trường hợp chưa thu hoạch lúa mùa cần tháo cạn nước trước khi đưa bí ra trồng; Cứ khoảng 3,6 - 4 m gặt 3 - 4 hàng lúa sau đó cuốc một đường ở giữa để tạo rãnh, đồng thời lấy đất phủ xung quanh bầu và lấp phân sau này, hai bên rãnh là 2 mép luống trồng 2 hàng bí để khi bí ngả ngọn bò quay ngọn vào giữa luống.

Lưu ý: Cần phải tạo rãnh sâu để thoát nước nhanh khi có mưa lớn.Chọn vị trí cao nhất để đặt bầu nổi lên trên mô đất, không nên đặt bầu sát với mặt ruộng. Khi trồng cần làm nhẹ nhàng, tránh làm vỡ bầu, đứt rễ.