Lao Đao Với Nấm

Chỉ trong một thời gian ngắn, giá nấm mèo và nhiều loại nấm khác đột ngột giảm sâu khiến các đại lý mua gom mặt hàng này lao đao, còn người trồng nấm thì rơi vào tình trạng thua lỗ nặng.

Đồng Nai có 5 vùng trồng nấm lớn, thuộc các huyện: Trảng Bom, Xuân Lộc, Cẩm Mỹ, Nhơn Trạch và TX.Long Khánh, với hàng trăm trại trồng nấm mèo đen, mèo trắng, bào ngư, nấm sò… Trong đó, nấm mèo chiếm đa số với thị trường tiêu thụ chính là Trung Quốc.

Thế nhưng, hơn 2 tháng nay Trung Quốc giảm nhập khẩu mặt hàng này nên hàng trong nước bị ứ lại, giá giảm hơn một nửa.

* Thiệt hại lớn

Đầu năm 2014, giá nấm mèo có thời điểm vượt mốc 100 ngàn đồng/kg và đầu ra tương đối hút hàng, nhiều nông dân, các đại lý thắng lớn. Song chỉ được một thời gian, đến cuối tháng 5-2014, giá nấm liên tiếp giảm và hiện nấm mèo đen chỉ còn hơn 40 ngàn đồng/kg, nấm mèo trắng khoảng 50 ngàn đồng/kg. Tuy giá nấm đã giảm hơn một nửa, nhưng đầu ra vẫn rất khó khăn.

Bà Vũ Thị Hiên, chủ đại lý nấm ở phường Xuân Thanh (TX. Long Khánh) kể: “Tôi mua gần 100 tấn nấm mèo khô chưa kịp xuất thì giá giảm sâu nên mất vài trăm triệu đồng chỉ trong một thời gian ngắn. Hiện nấm rất khó kiếm đầu ra, tìm được mối mua hàng tôi mới dám mua nấm về”.

Tương tự, ông Đỗ Đắc Đình, Chủ nhiệm Hợp tác xã (HTX)sản xuất nông nghiệp, dịch vụ Toàn Thắng, xã Sông Trầu (huyện Trảng Bom), chuyên sản xuất nấm, cho hay: “Nhiều đại lý chuyên mua nấm trong huyện đã thua lỗ lớn, phải bỏ nghề chỉ vì nấm mua về chưa kịp xuất giá đã giảm sâu.

Dù giá đã hạ hơn một nửa nhưng các đại lý vẫn không tìm được đầu ra. Các đại lý không bán được sản phẩm nên không mua hàng nữa, kéo theo nông dân trồng nấm cũng khốn đốn”.

Theo nông dân trồng nấm, với giá nấm mèo như hiện nay, người trồng nấm sẽ thua lỗ hơn 10 ngàn đồng/kg, vì giá thành của nấm mèo hiện đã gần 60 ngàn đồng/kg.

* Tìm đường xuất khẩu

Lâu nay, nấm mèo của Đồng Nai chủ yếu phơi khô xuất khẩu sang Trung Quốc theo đường tiểu ngạch, giá cả khá bấp bênh.

Không ít lần, giá nấm đã giảm dưới giá thành, song từ nông dân cho đến các đại lý mua gom chỉ biết gồng mình chịu trận vì thị trường trong nước tiêu thụ mặt hàng này rất ít. Gần đây, một số đại lý đã mạnh dạn tìm thị trường mới tại một số nước, vùng lãnh thổ như: Campuchia, Đài Loan và Hong Kong nhưng chỉ với số lượng nhỏ.

Chị Bùi Thị Kim Nhung, chủ đại lý nấm ở KP.1, phường Xuân Thanh (TX.Long Khánh), chia sẻ: “Tôi làm đại lý mua bán nấm hơn 20 năm nhưng chưa khi nào gặp cảnh giá nấm biến động và giảm nhanh như vậy.

Nguyên nhân nấm rớt giá là do thương lái của Trung Quốc ngưng nhập nấm của Việt Nam, dẫn đến mặt hàng này đang từ 110 ngàn đồng/kg tuột xuống dưới 50 ngàn đồng/kg. Cũng may, hiện đại lý của tôi tìm được mối xuất nấm sang Đài Loan nên cũng không đến mức phải đóng cửa như một số đại lý khác”.

Theo ông Nguyễn Văn Hải, Phó trưởng phòng Kinh tế thị xã thì Long Khánh là vùng trồng nấm tập trung lớn nhất cả nước. Trung bình mỗi năm, nông dân thị xã cung cấp cho thị trường từ 2,5-3 ngàn tấn nấm, chủ yếu là nấm mèo.

Trước đây, thị xã nhiều lần giúp các HTX, đại lý đem hàng đi giới thiệu ở nhiều hội chợ để tìm đầu ra. Hiện một số đại lý đã tìm được đơn hàng xuất khẩu nấm sang Đài Loan, Hong Kong và Campuchia nhưng số lượng chưa nhiều.

“Trong HTX có một số xã viên làm đại lý mua nấm, giá nấm giảm nhanh đã khiến các đại lý bị lỗ. Để hàng không bị tồn kho, HTX đã cử người ra cả miền Trung, miền Bắc để tìm các mối tiêu thụ hàng và hiện mỗi ngày HTX xuất được trên 1 tấn nấm cho thị trường miền Trung, miền Bắc và sang Hong Kong thông qua doanh nghiệp trung gian” - ông Nguyễn Quang Hòe, Chủ nhiệm HTX nông nghiệp, dịch vụ, tiểu thủ công nghiệp Long Khánh, chuyên sản xuất mua bán nấm, nói.

Cũng theo ông Hòe, với số lượng tiêu thụ như trên, HTX giúp nhiều đại lý, nông dân không thuộc xã viên của HTX tiêu thụ bớt lượng hàng tồn.

Theo Sở Nông nghiệp - phát triển nông thôn, nấm của Đồng Nai được trồng theo quy trình rất an toàn và được xác nhận là nấm sạch qua nhiều đợt kiểm tra. Mỗi năm, Đồng Nai cung cấp cho thị trường trên 5 ngàn tấn nấm các loại, trong đó nấm mèo chiếm trên 80%.

Giá nấm mèo giảm, nhiều hộ tận dụng mùn cưa sản xuất nấm tươi, như: nấm bào ngư, nấm sò, nấm rơm... khiến thị trường nấm tươi cung vượt cầu, giá giảm mạnh. Cụ thể, nấm bào ngư từ 15-16 ngàn đồng/kg hiện chỉ còn 8 ngàn đồng/kg, nấm sò từ 20 ngàn đồng/kg, giảm xuống còn 12 ngàn đồng/kg, nấm rơm giảm hơn 10 ngàn đồng/kg và đầu ra rất khó khăn.