Lưu ý trong chăm sóc, thâm canh điều

Nếu áp dụng các biện pháp kỹ thuật thâm canh, năng suất điều có thể tăng từ 24 đến 63%.

Khâu chăm sóc vườn điều có ý nghĩa quan trọng hàng đầu giúp điều duy trì năng suất cao, bền vững. Ảnh: Hồng Thủy.

Tại các huyện Bù Gia Mập, Phú Riềng… (Bình Phước), nhiều hộ trồng điều đã canh tác hơn 15 năm tuổi nhưng mỗi năm vẫn thu về từ 2,5-3 tấn hạt/ha.

Với cây điều, đây là tầm năng suất cao mà nhiều bà con mong đợi, nhất là khi hiện nay, diện tích điều già cỗi trên địa bàn tỉnh Bình Phước khá lớn, dẫn đến năng suất giảm dần. Theo bà con, bí quyết nằm ở cách quan tâm chăm bón thay vì bỏ mặc vườn điều tự nhiên sinh trưởng.

Theo Cục Trồng trọt, những năm gần đây, năng suất điều đã giảm đáng kể. Theo số liệu thống kê của Trung tâm Khuyến nông Quốc gia, vụ điều 2017, năng suất điều bình quân cả nước giảm chỉ còn 7,55 tạ/ha, giảm 31,36% so với năm 2016.

Năng suất điều giảm thường do nhiều nguyên nhân, trong đó, quy trình canh tác đóng vai chủ đạo. Sự thiếu quan tâm chăm sóc, bổ sung dinh dưỡng, nước tưới, kết hợp các yếu tố sâu bệnh hại đã làm tụt dốc sản lượng điều. 

Hiện nay, ở những khu vực trọng điểm của cây điều, như vùng Đông Nam Bộ, các ngành chức năng và bà con nhà vườn đã quan tâm hơn và có nhiều giải pháp vực dậy năng suất cho cây điều trên toàn khu vực.

Cụ thể, các mô hình thâm canh, chuyển giao tiến bộ kỹ thuật đến nông dân như tỉa cành, tạo tán, bón phân, phòng trừ sâu bệnh... Với những vườn già cỗi, có giải pháp trồng mới, trẻ hóa vườn điều bằng các giống mới năng suất cao, giúp vườn cây sinh trưởng, phát triển tốt, năng suất cải thiện hơn trước.

Theo nhiều nghiên cứu, năng suất điều của Việt Nam cao hơn năng suất trung bình thế giới, nhưng vẫn thấp so với tiềm năng. Lý giải điều này, các nhà khoa học cho rằng, điều là cây trồng dễ tính, thích nghi tốt với nhiều vùng đất, thậm chí không cần chăm sóc.

Chính điều này đã hình thành suy nghĩ và thói quen canh tác “không cần quy trình chăm sóc gì" dành cho cây điều, mà chủ yếu trồng và để cây tự lớn, sau đó tới mùa là thu hoạch. Cách làm này kéo dài đã gây ra nhiều hạn chế khiến kỹ thuật canh tác như tỉa cành, tạo tán, bón phân, làm cỏ, phòng trừ sâu bệnh chưa được áp dụng đồng bộ, dẫn đến cây điều có tỷ lệ cao trái nhỏ, hạt nhỏ, năng suất thấp.

Vì vậy, các nhà khoa học khuyến cáo, cây điều cũng như các loại cây trồng lâu năm, cần một chế độ chăm sóc, cung cấp dinh dưỡng đầy đủ thì cây mới khỏe, khả năng chống chịu sâu bệnh hại tốt và cho năng suất cao, hạt to, chất lượng tốt, giá bán cao.

Bà con cần chú ý, các giai đoạn cây điều cần bổ sung dinh dưỡng nhất là vào thời điểm khi cây điều chuẩn bị ra hoa. Bà con sử dụng Phân bón Đầu Trâu NPK 20-15-5+TE của Công ty Cổ phần Phân bón Bình Điền sẽ giúp tăng tỉ lệ ra hoa, đậu trái, đồng thời tăng cường sức cho trái, giảm tối đa hiện tượng rụng trái ở giai đoạn mùa mưa.

Tiếp theo, khi cây điều chuyển vào giai đoạn nuôi trái lớn, để giúp hạt phát triển tối đa kích cỡ, bà con sử dụng Đầu Trâu NPK 15-5-20+TE, với tỉ lệ lân thấp, đạm vừa đủ, kali cao và có bổ sung trung vi lượng, thích hợp để hạt phát triển to, chất lượng tốt.

Khi bón phân, xới rãnh quanh tán cây, cho các loại cỏ, rác, lá cây khô, thân cành cây xuống rãnh, bón vôi bột, phân hữu cơ hoai mục hoặc dùng phân hữu cơ chế biến như hữu cơ Đầu Trâu HCMK 7 rồi lấp đất lại.

Lượng chất hữu cơ càng nhiều càng tốt, vì nền đất trồng điều thường là đất xấu, lại hay bị khô hạn. Song song việc bón phân, bà con cần chú ý quan tâm thăm vườn để kịp phát hiện và xử lí các trường hợp sâu đục trái, bọ xít, bệnh thán thư khiến trái và hạt bị đen kém chất lượng, thậm chí gây rụng trái, giảm năng suất.

Các nhà khoa học cũng lưu ý, nếu vườn điều đang giai đoạn kinh doanh nhưng năng suất thấp, dưới 1,5 tấn/ha, nhà vườn cần xem lại nguyên nhân do giống hay do kỹ thuật chăm sóc.

Nếu trong vườn có một số cây cho năng suất, cây cho trái nhỏ hoặc luôn cho ít trái, bà con nên cải tạo trồng mới lại. Tùy theo tình trạng mỗi vườn, có thể áp dụng phương pháp cải tạo cuốn chiếu để đảm bảo không không gián đoạn thu hoạch.

Thực tế đã chứng minh, nếu áp dụng các biện pháp kỹ thuật thâm canh, năng suất điều có thể tăng từ 24 đến 63%.

Đồng thời, tích cực tái canh, trồng mới thay thế những vườn điều già cỗi bằng giống mới, trẻ hóa vườn cây giúp tăng năng suất, chất lượng và hiệu quả kinh tế. Đây cũng là giải pháp giúp ngành điều phát triển bền vững.