Mặn chát đời diêm dân

Tạ muối không mua nổi tô phở

Trời chập choạng tối nhưng anh Huỳnh Văn Quang (40 tuổi, thị trấn Cần Thạnh, huyện Cần Giờ) vẫn hì hục gánh từng giạ muối từ dưới ruộng lên đổ thành đống lớn chuẩn bị phủ bạt. Số muối này theo anh Quang phải để đến đầu năm sau mới bán vì hiện nay giá muối quá rẻ. Từ đầu vụ đến nay, gia đình anh Quang làm cật lực được gần 500 tấn muối trải bạt nhưng giá còn chưa được 350 đồng/kg.

“Muối rẻ quá không bán được đành ủ bạt để đó” - anh Quang ngao ngán. Thuê lại 4ha đất ruộng để làm muối ăn chia 6/4 với địa phương nhưng anh Quang nói, giờ tiền thuê đất cũng chưa trả được. Năm trước, anh Quang thuê ba người làm công, cả vụ được hơn 400 tấn muối, bán được giá nhưng năm nay dù không thuê người làm, số muối bán được cũng không đáng là bao.

“Đầu vụ thấy trời nắng đẹp, muối đạt năng suất cao nên cả gia đình ai cũng vui, cứ nghĩ năm nay được mùa có tiền trả nợ ngân hàng. Ai ngờ, giờ muối rớt giá bán không đủ trả tiền công nữa nói chi lời”- anh Quang chua chát.

“Hơn chục năm làm nghề, chưa bao giờ tôi thấy muối mất giá thê thảm như hiện nay. Năm ngoái được giá thì mất mùa, năm nay được mùa lại mất giá. Đời diêm dân chưa bao giờ được một ngày ổn định. Giờ bán một giạ muối chỉ đủ mua ổ bánh mì”.

Ông Mai Văn Ba chua chát

Nhắc đến công sức bỏ ra để thu được những hạt muối, anh Quang cho biết. “Gia đình 3 người với 3 cái máy bơm phơi nắng cả tháng mới được mấy tạ muối”.

Dù phải bỏ công sức ra làm việc cật lực dưới cái nắng gay gắt là thế nhưng thành quả mà những diêm dân thu về lại chẳng thấm thía vào đâu. “Không tính tiền công làm từ đầu vụ đến nay, chỉ tính từ khi thu hoạch thuê người gánh muối từ dưới ruộng lên bờ, một người cũng mất khoảng 200 nghìn/ngày. Muối bạt bán ra với giá 350 đồng/kg, một tạ muối được 35 nghìn đồng nhưng mất 12 nghìn đồng tiền thuê công gánh ra thuyền, trừ thêm 40% tiền thuê đất của địa phương, tiền bốc vác, tiền thuê xe chở… tính ra một tạ muối bán ra mình thu về chỉ được tầm 7-8 nghìn đồng”, anh Quang nhẩm tính.

Muối chát…

Hơn 12h trưa, trời nắng như đổ lửa nhưng những diêm dân trên cánh đồng muối ở đảo Thiềng Liềng, xã đảo Thạnh An, huyện Cần Giờ vẫn hì hục tát nước từ con mương nhỏ vào ruộng muối để kịp khô, thu hoạch những ruộng muối cuối cùng trước khi mùa mưa đến.

Anh Nguyễn Tòng (38 tuổi) thuê được 3ha đất muối nhưng không có điều kiện làm bạt nên anh làm bằng nền đất. Mỗi lần trước khi lấy nước từ ngoài sông vào anh phải đẩy hết lớp bùn bám dưới đáy ruộng rồi dùng chiếc trục bằng đá nặng hơn 100kg kéo mịn nền. “Để làm ra được một tạ muối cũng trầy da tróc vảy chứ đâu có dễ gì. Nước bơm từ ngoài sông vào dường như không có độ muối, phải lọc từ ruộng này qua ruộng kia cả tháng trời. Khi dùng dụng cụ đo đạt từ 25 độ trở lên mới đủ độ muối để thu hoạch được”, anh Tòng nói.

Chỉ tay về đống muối được đóng thành bao, chất bên bờ ruộng, anh Tòng cho biết, năm nay làm được khoảng 300 tấn muối nhưng giá muối quá thấp anh chưa bán. Hai nhà kho của anh đã không còn chỗ đựng nên anh Tòng đóng bao để ngoài bờ ruộng rồi dùng bạt che lại để tránh trời mưa. “Giá muối rớt xuống còn trên dưới 200 đồng/kg, chính quyền có hỗ trợ về giá nhưng cũng chỉ lên được 450 đồng/kg. Đó là muối làm bằng bạt, còn muối làm bằng nền đất giá quá thấp không thể bán được”- anh nói.

Giá muối hiện tại rẻ như cho khiến diêm dân càng làm càng lỗ. Nhiều gia đình ở đây đã rút bạt, “treo” ruộng từ lâu. Do tiếc tiền thuê đất, nhiều hộ dân vẫn bám với muối dẫu biết rằng cuộc mưu sinh trên đồng muối đang “mặn chát”.

Ông Mai Văn Ba, ngụ thị trấn Cần Thạnh, huyện Cần Giờ buồn rười rượi chia sẻ hơn 3ha muối nhà ông đã vào độ thu hoạch nhưng ông chẳng buồn làm vì càng làm càng lỗ. Theo ông Ba, hiện gia đình ông cũng còn khoảng 500 tấn muối trải bạt nhưng giá muối hiện tại chỉ 350 đồng/kg, bán một giạ muối (khoảng 30kg) sau khi trừ chi phí sản xuất, nhân công thì còn lại không được bao nhiêu.