Mục sở thị lò sấy cau khô

Cau được sấy khô lựa hàng đẹp mới bán cho Trung Quốc

PV đã thâm nhập lò sấy cau khô ở thôn Lương Phước, xã Diên Bình (huyện Diên Khánh, Khánh Hòa). Lò nằm cách xa khu dân cư. Chủ cơ sở là chị Đồng Thao, người ở xã Cao Nhân, huyện Thủy Nguyên (Hải Phòng) vào đây đứng ra thu mua cau rồi sấy khô bán cho Trung Quốc qua đường tiểu ngạch. 

Chị Thao cho biết, chị giao dịch bán cau sấy khô cho Trung Quốc kể từ năm 1990 và làm ăn có năm lãi, năm thua, bởi giá cau lên xuống đều phù thuộc vào thị trường Trung Quốc nên rất bị động.  

Đặc biệt, năm 2006 và 2013, chị buôn cau bị thiệt hại cả tỷ đồng vì đối tác không mua nhiều, bị tồn hàng chục tấn, không biết bán cho ai. 

Rút kinh nghiệm cho những đợt thua lỗ nặng, chị Thao yêu cầu người thu mua phía bên Trung Quốc phải ứng đặt cọc tiền trước. Với cách làm này, năm 2014, chị buôn cau có lãi nên đã gỡ gạc lại vốn đã thua lỗ những năm trước. 

Theo chị Thao, lò sấy cau khô tại Khánh Hòa hiện là lò sấy thứ 4 của chị, ngoài ra còn 2 lò đặt tại tỉnh Thừa Thiên - Huế và 1 lò đặt tại tỉnh Quảng Nam. Trước đó, chị Thao còn có 1 lò ở Cần Thơ, nhưng do hết hàng cung cấp nên đã tạm nghỉ. 

Lò sấy tại Khánh Hòa tạo công ăn việc làm cho nhiều lao động 

Riêng lò sấy cau khô tại Khánh Hòa bắt đầu hoạt động từ tháng 6/2015, có 2 lò luộc cau với tổng công suất 1,8 tấn cau/mẻ; đồng thời để phục vụ cho việc sấy cau, chị Thao xây dựng 4 sàng sấy bằng gạch đốt lò than với giá khoảng 100 triệu đồng. Hiện tại lò sấy này tạo công ăn việc làm cho khoảng 10 lao động, với mức thu nhập từ 3 - 7 triệu đồng/tháng. 

Cũng theo chị Thao, để cho ra 1 kg cau khô (tương ứng 6 kg cau tươi) trải qua nhiều công đoạn, đầu tiên là lặt từng trái, rồi đưa vào lò luộc chín từ 1-2h, sau đó đưa qua sàng sấy đảo cau liên tục mất khoảng 5 ngày đêm mới được 1 mẻ. Tiếp đến là lựa chọn cau khô loại hàng đẹp (không bị bầm dập, trái vừa phải) đóng bao từ 40 - 50 kg rồi vận chuyển bằng xe tải xuất sang Trung Quốc qua cửa khẩu Tân Thanh (Lạng Sơn). 

Cau sau khi luộc chín cho qua sàng sấy khoảng 5 ngày được 1 mẻ 

Hiện giá bán 1 kg cau khô được Trung Quốc thu mua để chế biến kẹo cau và ăn trầu ở thời điểm tháng trước là 32 nhân dân tệ (tương ứng hơn 100 ngàn đồng), nay hạ xuống chỉ còn 25 nhân dân tệ (tương đương gần 90 ngàn đồng). 

Đây là kẹo được chế biến từ cau được thương lái cho xem 

“Giá cau hạ là do phía Trung Quốc quyết định, tôi nghĩ chắc là do nguồn cung dồi dào. Hiện cứ 4 - 5 ngày tôi gom 4 lò (mỗi lò từ 1-2 tấn cau khô) rồi chở 1 chuyến xe xuất bán cho Trung Quốc. Từ đầu năm đến nay tôi xuất bán được 120 tấn rồi, cũng có lãi khá. Nhưng giờ giá lại xuống, riêng lò ở Khánh Hòa tôi bị lỗ vì mua giá cau tươi cao”, chị T chia sẻ. 

Ông Lại Văn Tài, Phó phòng Kinh tế huyện Diên Khánh cho biết, cau không phải là mặt hàng thiết yếu và có giá trị kinh tế cao được nông dân trên địa bàn trồng rải rác (diện tích không nhiều) ở một xã Diên Toàn, Diên Bình, Diên An… Sở dĩ giá cau tăng là do nhiều người hái non bán cho thương lái.