Nghề Săn Rắn May Mắn - Rủi Ro Liền Kề

Từ giữa tháng 10 đến cuối năm âm lịch, khi tiết trời trở đông hanh lạnh, loài rắn đổ xô về sông, suối, nơi có nguồn nước và thức ăn dồi dào để ẩn mình, lột da, huýt sáo gọi nhau giao phối duy trì nòi giống. Đây cũng chính là lúc những người bắt rắn vào mùa săn bắt.

Người săn rắn chuyên nghiệp không bao giờ đi săn một mình mà rủ nhau đi theo nhóm vài ba người, vừa ngừa rủi ro vừa thuận lợi khi đột nhập trúng ổ hoặc gặp rắn lớn. Trước khi đi, Tư Nghĩa lạnh lùng trấn an nhóm nghiệp dư chúng tôi: “Nhớ đi giữ khoảng cách, đừng thấy rắn hoảng quá bỏ chạy là thiệt thân. Ở đây năm nào cũng có người chết vì rắn hổ chúa”.

Suối Tượng Bang (Suối Kiết, Tánh Linh tỉnh Bình Thuận) được xem là đại bản doanh của các loại rắn vào mùa mưa bởi rừng ở đây khá nhiều lùm bụi. Đang đi, tất cả bỗng dừng lại khi Tư Nghĩa nhanh nhẹn đưa cây sắt lên giật mạnh xuống. Con rắn dài cả thước rưỡi chưa kịp phản ứng đã bị cán móc đè chặt. Bằng động tác hết sức điêu luyện, cổ rắn đã lọt thỏm trong bàn tay to bè của Tư Nghĩa, cái đầu hình tam giác ngo ngoe cựa quậy bất lực. Vuốt dọc thân con rắn hổ, Tư Nghĩa nói như đinh đóng cột: "Con này biết yêu sớm quá nên về chỉ làm thịt hoặc bán rẻ". Theo anh ta, trong bụng rắn ít nhất phải có hơn 10 cái trứng. Loại rắn có chửa bị các chủ vựa chê do thịt hết ngon!

Săn rắn có hội, có phường

Cả Tư Nghĩa lẫn hai cộng sự cũng như hàng trăm nhóm săn rắn khác đều là người làm ruộng, lúc nông nhàn chen nhau vào rừng tranh thủ săn rắn kiếm tiền. Dũng, người đi trong nhóm Tư Nghĩa, tâm sự: “Trong ngày, chỉ cần bắt nửa ký hổ chúa thu nhập đã cao hơn rất nhiều so với công đi cày ruộng”. Nghề bắt rắn tương đối đơn giản, lại kiếm tiền nhanh nên mỗi năm số lượng người gia nhập mùa săn càng tăng. Thử điểm qua giá cả của các loại rắn trên thị trường hiện nay cũng đủ biết: Hổ chúa được xem là có giá nhất, 400.000 – 500.000 đồng/kg; hổ mang, hổ mèo 70.000 – 100.000 đồng/kg; rắn nước 20.000 – 30.000 đồng/kg; riêng rắn lãi (loại chuyên bắt chuột) mùa này thị trường Trung Quốc tiêu thụ mạnh nên qua mặt một số rắn độc khác, giá thu mua từ 120.000 đến 150.000 đồng/kg.

Giá rắn cao nhưng thu nhập người bắt rắn ngày càng giảm. Tư Nghĩa than thở mấy năm trước mỗi ngày anh có thể kiếm được vài ba trăm ngàn đồng, có khi trúng mánh được cả tiền triệu. Bây giờ dân săn rắn quá đông, mỗi ngày chỉ chia nhau được vài chục ngàn, có hôm lùng sục rã giò cũng chẳng tìm được “một con rắn mồng năm”.

Rủi ro theo từng bước chân

Lần theo nhánh suối nhỏ nước đã gần kiệt, Dũng khoát tay ra hiệu và chăm chú nhìn vào đụn cát ngấn bùn. Dấu vết ngoằn ngoèo mới tinh còn in rõ, chứng tỏ có một con rắn vừa trườn mình ngang qua đây. Tư Nghĩa cười khoái trá rồi buông một câu cộc lốc: “Rắn hổ. Đi!".

Khi chúng tôi lên được trên bờ, ba người đàn ông đã bao vây con hổ mang đen rằn ri vào giữa. Con rắn ngóc cái đầu cao non thước, phùng mang phun phì phì, ngoắc đầu qua lại theo hướng nhử của các tay thợ săn. Trông cử chỉ của họ không có gì vội vã nhưng loáng một cái, con rắn cực độc đã nằm gọn trong bao lưới.

Theo những tay thợ săn, mái gầm, hổ mang bành, hổ đất đến các loại bạch xà dện, hổ sơn đen... đều xoay trở khá chậm chạp nên rất dễ bắt. Riêng rắn lãi và hổ chúa thì nhanh đáo để. Hổ chúa có những cú quăng mình rất xa và luôn tấn công phủ đầu để thoát thân. Nọc rắn hổ chúa có thể giết chết một người cao lớn chỉ trong vòng 10 phút. Mỗi mùa săn đều có người "bỏ cuộc chơi" do bị mái gầm hoặc hổ mang bành cắn phải. Với nọc độc của các loài rắn này, nếu bị cắn ít nhất phải tháo khớp xương, chịu tàn tật vĩnh viễn như anh Hiển ở Sông Dinh phải cưa chân đến tận đầu gối...

Hành trang mang theo để ngừa rủi ro của nhóm Tư Nghĩa chỉ là cái lưỡi lam đã gỉ sét, một nhúm hạt dưa chưa rang và mấy cái bông mồng gà khô quắt queo. Nếu chẳng may bị rắn cắn, cách sơ cứu duy nhất của họ là thắt garô phía trên vết cắn, dùng dao lam rạch vết thương, nặn máu ra càng nhiều càng tốt; sau đó nhai hạt dưa và hạt bông mồng gà rịt chặt vào chỗ cắn rồi cõng nạn nhân về. Tư Nghĩa cười buồn: "Còn chẳng may bị hổ chúa cắn thì chỉ có cách gửi gắm lại vợ con để... chờ chết!". Cuối tháng mười năm ngoái, anh T., dân nhập cư từ Thanh Hóa vào Suối Kiết, bắt được con hổ chúa vàng nặng hơn 3 kg. Bỏ vào bao chưa kịp rút tay ra, T. lãnh trọn cú đớp oan nghiệt. Con hổ chúa bán được gần hai triệu đồng chưa đủ mua hòm cho chàng thanh niên xấu số.

Giá rắn - Nguy cơ tuyệt chủng!

Thế nhưng hấp lực của giá tiền hổ chúa luôn làm các tay săn mờ mắt, chưa kể may mắn gặp được cặp hổ chúa “giao đầu" thì dư dả nghêu ngao vài tháng.

Cho tới nay, không ít người lầm tưởng hiện tượng rắn "giao đầu" là chuyện duy trì nòi giống của loài bò sát dài ngoằng này. Thật ra đó chỉ là chuyện bình thường: rắn lớn nuốt rắn bé, song các tay săn rắn đều thừa nhận hiếm khi gặp được. Nếu may mắn mục kích cảnh này, một đứa trẻ nhỏ cũng có thể khống chế dễ dàng cặp rắn lớn vì chúng không thể phản ứng, bởi đã "há miệng mắc quai".

Tư Nghĩa cho biết khi phát hiện chỉ đơn giản dùng dây cột chặt miệng con rắn lớn đang ngậm con nhỏ lại rồi đập đầu đem phơi khô! Nghe đâu có tay thợ săn ở Phan Thanh (Bắc Bình) bán được cặp hổ chúa giao đầu đến 20 triệu đồng! Đây được xem là "vật hên" mà những tay đề đóm, đánh bạc, buôn lậu lùng mua rất dữ để làm bửu bối!?

Chiều về, đội quân bắt rắn tập trung bán hàng tại các đại lý thu mua ở địa phương. Số rắn này sẽ bán đến các nhà hàng đặc sản, các lò ngâm rượu cao cấp và phần lớn theo đường bộ, đường sắt, đường hàng không xuất ngoại sang thị trường Trung Quốc.

Ở Bình Thuận có thể điểm một số đại lý cấp I chuyên thu mua rắn như: Ông S. ở Tánh Linh; ông Tư Q. ở Hàm Thuận Bắc hay ở Đồng Nai khu vực Căn cứ bốn có ông N. khét tiếng trong việc mua bán lẫn "quan hệ". Tất cả các đại lý này đều giống nhau là giàu rất nhanh và luôn tiếp đón những tay săn rắn bằng thuốc lá có cán, cà phê Trung Nguyên thơm phức trước khi phân loại, tính tiền.

Theo lời Thúy, một đại lý thu mua rắn lưu động, thì qua Tết, thị trường Trung Quốc sẽ dội hàng do rắn đã vào mùa sinh sản, thịt mất ngon. Vì thế từ nay đến giáp Tết, mùa săn rắn sẽ rất sôi động và nhộn nhịp.

Với những chiến dịch săn bắt đại trà, cân bằng sinh thái đang bị phá vỡ, loài rắn đang đứng trước nguy cơ không còn... nước mắt để khóc!