Nguyên liệu thay thế bột cá, dầu cá

Dầu thực vật

Trong các loại dầu thực vật, dầu đậu tương được đánh giá là có tiềm năng lớn nhất để thay thế dầu cá. Loại dầu thực vật này chứa hàm lượng cao axit linolenic giúp hỗ trợ tăng trưởng của các loại tôm tốt hơn hẳn nhiều loại dầu chứa axit linoleic khác. Tuy nhiên, nếu so với dầu cá trích và ngao hoa thì vẫn thua kém vì hay loại dầu này giúp tôm tăng trưởng nhanh hơn và đạt tỷ lệ sống cao hơn tất cả các loại dầu thực vật. Nhưng trong nuôi cá, kết quả thí nghiệm chỉ ra dầu cá có thể được thay thế hoàn toàn bằng dầu hạt cải canola và thay thế trên 50% bằng dầu lanh mà vẫn đạt được kết quả tăng trưởng tương đương.

Hiện nay, nhu cầu cầu tiêu thụ dầu thực vật trong ngành thức ăn thủy sản vẫn đang gia tăng. Do đó, ngành công nghiệp đậu tương cũng được quan tâm nhiều hơn và các chuyên gia dinh dưỡng cũng phải nỗ lực nâng cao tính ổn định ôxy hóa cho dầu đậu tương để hạn chế khả năng sản sinh trans-fat (một dạng chất béo không tốt) thông qua quá trình hydro hóa và nâng cao hàm lượng axit béo n-3 của dầu đậu tương trong các công thức thức ăn thủy sản.

Dầu vi tảo

Dầu vi tảo lại được coi là nguồn dinh dưỡng mới lạ nhưng có tiềm năng rất cao trong thay thế dầu cá vì chúng giúp vật nuôi đạt tốc độ tăng trưởng cao hơn và khả năng tích lũy lượng chất béo lớn hơn (từ 20 - 80% trọng lượng khô) so các loại dầu thực vật khác (chỉ hơn 5% trọng lượng khô).

Ngoài ra, dầu tảo còn chứa một hàm lượng rất cao chất axit béo omega-3, thường được gọi là DHA. Kết quả từ nhiều nghiên cứu thực hiện trên đối tượng tôm thẻ chân trắng Thái Bình Dương cho thấy, đồng ép đùn đậu tương, bột gia cầm và dầu chiết xuất từ tảo dị dưỡng có thể thay thế hoàn toàn bột cá và dầu cá trong thức ăn nuôi tôm. Ngoài ra, có rất nhiều loài tảo biển đang trở thành nguồn nguyên liệu tiềm năng trong thay thế hoàn toàn dầu cá trong khẩu phần dinh dưỡng của cá rô phi sông Nile.

Dầu côn trùng

Dầu tinh luyện từ các loại côn trùng là nguồn nguyên liệu mới với nhiều công dụng và cũng được coi là nguồn dinh dưỡng quý giá cho vật nuôi thủy sản. Những thành phần lý, hóa cũng như hàm lượng axit béo trong dầu côn trùng luôn được các chuyên gia dinh dưỡng đánh giá rất cao. Hàm lượng chất béo bão hòa và chưa bão hòa của những loại dầu này tương tự như các loại dầu thực vật quen thuộc trong ngành thức ăn thủy sản như dầu mè, dầu đậu phộng, dầu hướng dương hoặc dầu hạt bông.

Phát triển các nguồn nguyên liệu thay thế dầu cá bột cá chính thách thức lớn để mở rộng ngành nuôi trồng thủy sản toàn cầu. Tuy nhiên, việc thay thế dầu cá trong thức ăn thủy sản bằng các nguồn chất béo khác (như các loại dầu thực vật, côn trùng hay vi tảo…) sẽ chỉ khả thi khi các yêu cầu về axit béo thiết yếu được đáp ứng.