Nông dân kêu cứu vì lúa bị chết

Vụ hè thu năm nay, nông dân Nguyễn Văn Tài ngụ xã Long Khánh A, huyện Hồng Ngự xuống giống 5 công. Sau hơn 1 tháng xuống giống, lúa bị chết mộng không lên được. Sau đó, ông Tài tiếp tục xuống giống 2 lần nữa nhưng lúa không lên đều, nhiều chỗ chết giống phải liên tục cấy dặm mà vẫn không mang lại hiệu quả. Ông Tài cho biết: “Tôi xuống giống tốn chi phí gấp đôi so với những ruộng lúa bình thường. Mỗi công đất tốn chi phí sản xuất gần 2 triệu đồng, trong khi bình thường chỉ tốn khoảng 1,2 triệu đồng. Đến khi thu hoạch đất bình thường thu được 3 triệu đồng/công, riêng đất tôi chỉ thu hoạch, được khoảng 600 ngàn đồng/công. Tôi làm lúa mùa nào cũng lỗ, nông dân thì không thể bỏ đất, mà làm cứ lỗ hoài”.

Theo Trạm Bảo vệ thực vật (BVTV) huyện Hồng Ngự, tình trạng lúa bị thiệt hại xảy ra cách đây khoảng 3 năm. Nguyên nhân do ảnh hưởng nước thải hầm cá liên tục nhiều vụ dẫn đến ngộ độc hữu cơ. Qua khảo sát của ngành chức năng vào ngày 5/6/2015, tại xã Long Khánh B có 6ha lúa khoảng 15 ngày tuổi bị thiệt hại, trong đó có 4,9ha lúa thiệt hại 100%, 1,1ha bị thiệt hại khoảng 20%; xã Long Khánh A có trên 1ha lúa đã bị thiệt hại khoảng 15%. Cụ thể, vụ hè thu năm rồi có khoảng 20ha lúa của 2 xã bị thiệt hại gần 100% diện tích xuống giống.

Theo quan sát, tiếp giáp với diện tích đất trồng lúa có hàng chục hầm nuôi cá tra và cá điêu hồng của các hộ dân. Bên cạnh đó, có 1 đường nước xả thải từ các hầm được đào song song với đường nước tiêu úng của người dân. Do vậy, khi nước thải hầm cá được xả tập trung, ít nhiều sẽ tràn lên lúa của nông dân gây thiệt hại nặng.

Nông dân Nguyễn Văn Lợi ngụ xã Long Khánh A, huyện Hồng Ngự bức xúc nói: “Lúa lúc nhỏ đã chết, lớn lên cũng chết nên bà con ở đây rất khổ khi làm vụ lúa hè thu. Nông dân ở đây sống nhờ 2 vụ lúa mà gặp thất thoát liên tục cuộc sống trở nên khó khăn hơn. Ở đây, một số bà con sạ lúa hoài không lên đành bỏ đất trống, cỏ mọc lên um tùm. Chúng tôi rất mong chính quyền địa phương xem xét giúp đỡ người dân”.

Qua khảo sát, Trạm BVTV huyện Hồng Ngự nhận định nguyên nhân ban đầu lúa chết là do bị ngộ độc hữu cơ từ nước thải hầm cá. Mặt khác, các đường nước phục vụ trồng lúa tại khu vực này đã bị bồi lắng, do đó nông dân không đủ nước tưới cho lúa; 1 số diện tích nông dân phải khoan giếng để phục vụ bơm tưới và rửa đất ngộ độc nhưng vẫn không hiệu quả.

Trước đây, Chi cục BVTV tỉnh Đồng Tháp, Trạm BVTV huyện và địa phương đã có chuyến khảo sát lúa thiệt hại của 2 xã và đưa ra nguyên nhân, đồng thời chỉ ra hướng khắc phục là đầu tư đường nước tưới tiêu phục vụ trên 20ha lúa tại đây và vận động các hộ nuôi cá không xả nước thải trực tiếp xuống ruộng lúa.

Ông Trương Phi Như - Chủ tịch UBND xã Long Khánh B (huyện Hồng Ngự) cho biết, huyện đã khảo sát mặt bằng để thi công đường nước tưới, tuy nhiên kinh phí đầu tư khá lớn, hơn 1 tỷ đồng, trong khi diện tích phục vụ chỉ hơn 20ha nên giải pháp này phải gián đoạn. Địa phương sẽ vận động các hộ dân nơi đây chuyển sang trồng hoa màu, rút ngắn thời gian thu hoạch; phối hợp với lãnh đạo xã Long Khánh A tổ chức họp dân để có giải pháp vận động các hộ nuôi cá thống nhất nạo vét được nước thải hầm cá, không để tràn lên ruộng lúa, hài hòa lợi ích của 2 bên.

Nông dân Nguyễn Văn Tài ngụ xã Long Khánh A (huyện Hồng Ngự): “Tôi kiến nghị chính quyền địa phương sớm có biện pháp hỗ trợ đường nước sông dẫn vào ruộng để cải tạo đất. Nếu để nông dân sản xuất tự phát, sử dụng nước giếng, nước hầm nuôi cá tràn lên ruộng lúa tiếp tục thì thời gian tới nông dân ở đây bỏ hoang đất nhiều hơn”.