Nông Dân Phải Vay Nặng Lãi Để Đầu Tư Chăm Sóc Cà-Phê

Do thiếu vốn đầu tư chăm sóc vườn cà-phê nên nhiều hộ đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) ở bon Sê rê Ú, xã Ðác Nia, thị xã Gia Nghĩa, tỉnh Ðác Nông đã vay vốn bên ngoài với lãi suất khá cao để chăm sóc. Nay đến hạn trả nợ cả gốc lẫn lãi, mặc dù giá cà-phê đang ở mức thấp nhưng cũng đành phải bán để lấy tiền trả nợ nên họ lâm vào cảnh trắng tay, cuộc sống hết sức khó khăn, điêu đứng.

Bon Sê rê Ú, xã Ðác Nia chỉ nằm cách trung tâm thị xã Gia Nghĩa, tỉnh Ðác Nông khoảng 20 km và đường giao thông dẫn vào buôn đã được nhựa hóa. Toàn buôn hiện có 204 hộ với hơn 700 nhân khẩu, chủ yếu là đồng bào M'Nông, Mạ sinh sống bao đời nay. Cũng như bao buôn làng khác ở Ðác Nông, cuộc sống của người dân ở bon Sê rê Ú chủ yếu dựa vào sản xuất nông nghiệp là chính, mà trực tiếp là trồng cà-phê và sắn...

Nhưng do thiếu vốn sản xuất, người dân phải vay vốn bên ngoài với lãi suất 50 - 60%/năm, thậm chí là 70%/năm để đầu tư chăm sóc vườn cà-phê nên đến vụ thu hoạch, số tiền họ thu về chỉ đủ để trả nợ, khiến cái đói, cái nghèo luôn đeo đẳng năm này qua năm khác.

Chúng tôi đến bon Sê rê Ú khi vụ thu hoạch cà-phê niên vụ 2013 - 2014 vừa xong, nhưng nhiều gia đình không còn hạt cà-phê nào cất trữ trong nhà, mặc dù hiện nay giá cà-phê đang ở mức thấp nhất trong nhiều năm qua. Không chỉ riêng chúng tôi mà ngay cả các đồng chí lãnh đạo UBND xã Ðác Nia đi cùng cũng không khỏi ngạc nhiên trước sự bất thường này. Bởi thông thường, sau khi thu hoạch cà-phê về, người dân phơi khô, cất trữ trong nhà chờ giá cao mới bán.

Khi cần mua sắm Tết hay chuẩn bị cho việc tưới nước đợt một, người dân cũng chỉ bán một ít mà thôi, đằng này nhiều gia đình bán hết ngay sau khi thu hoạch xong. Ghé thăm gia đình anh K'Song đúng lúc anh đi làm rẫy về, khuôn mặt đỏ ửng vì cháy nắng, người nhễ nhại mồ hôi. Trò chuyện với chúng tôi, anh K'Song cho biết: "Gia đình tôi trồng được hai ha cà-phê đang trong thời kỳ kinh doanh.

Ðầu năm 2013, do không có vốn đầu tư chăm sóc vườn cà-phê, tôi được Ngân hàng Chính sách xã hội tỉnh Ðác Nông giải quyết cho vay 20 triệu đồng thuộc diện sinh sống ở vùng khó khăn. Cầm 20 triệu đồng về chỉ đủ mua phân bón một đợt, trong khi mỗi năm vườn cà-phê phải bón ba đợt phân.

Thiếu vốn, tôi mang Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ra các ngân hàng thương mại ở thị xã Gia Nghĩa để thế chấp vay vốn, nhưng phía ngân hàng trả lời là không có tiền. Trong lúc khó khăn chưa biết tính toán thế nào thì được giới thiệu đến vay vốn của một người dân ngoài thị xã Gia Nghĩa với lãi suất 5%/tháng.

Cao quá, nhưng nếu không có vốn đầu tư thì vườn cà-phê sẽ rụng trái, khô cành, chết dần, không chỉ thất thu năm nay mà các năm sau cũng mất trắng nên tôi chấp nhận vay 40 triệu đồng, sau khi thu hoạch cà-phê về sẽ trả cả gốc lẫn lãi. Cứ tưởng thu hoạch cà-phê về sẽ đủ trả nợ, ai ngờ năm nay vườn cà-phê mất mùa, với diện tích hai ha nhưng chỉ thu được 2,5 tấn cà-phê nhân. Thêm vào đó, kể từ khi bước vào vụ thu hoạch đến nay, giá cà-phê liên tục giảm mạnh, hiện chỉ còn 33.000 - 34.000 đồng/kg.

Mặc dù giá cà-phê đang ở mức thấp nhất trong nhiều năm qua nhưng thu được tạ nào về tôi đều bán hết để trả nợ, chứ còn để ngày nào thì phải chịu lãi suất cao ngày đó. Hiện nay, trong nhà không còn hạt cà-phê nào, không biết lấy gì để nuôi con cái ăn học và đầu tư cho năm sau đây".

Cùng hoàn cảnh như anh K'Song, anh K'Thanh trồng được ba ha cà-phê và cũng chỉ được Ngân hàng Chính sách xã hội tỉnh Ðác Nông cho vay 30 triệu đồng vốn ưu đãi diện sinh sống ở vùng khó khăn. Thiếu vốn nhưng không vay được nguồn vốn của các ngân hàng thương mại nên anh đã phải vay vốn bên ngoài với lãi suất 5%/tháng. Anh K'Thanh bức xúc: "Mặc dù chúng tôi có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hẳn hoi, nhưng khi mang ra thế chấp vay vốn thì phía Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh nói không có tiền.

Vì vậy, chúng tôi buộc phải vay nặng lãi để đầu tư cho vườn cà-phê. Làm nông nghiệp mà vay vốn với lãi suất 60%/năm thì có làm mấy cũng chỉ nuôi nhà giàu thôi". Khi chúng tôi đề nghị cho biết tên tuổi, địa chỉ người cho vay với lãi suất 5-6%/tháng thì cả anh K'Song và K'Thanh đều cho rằng: Thông qua người quen các anh mới biết người này, hiện nay người cho vay nặng lãi này ở tại thị xã Gia Nghĩa nhưng không dám cho biết tên tuổi, địa chỉ vì sợ năm sau họ không cho vay nữa.

Không chỉ riêng các anh K'Song, K'Thanh mà có khá nhiều hộ đồng bào dân tộc thiểu số ở buôn Sê rê Ú nói riêng, các thôn, buôn trên địa bàn xã Ðác Nia nói chung do không vay được nguồn vốn ngân hàng đành phải vay nguồn vốn "tín dụng đen" bên ngoài với lãi suất "cắt cổ" để đầu tư chăm sóc vườn cà-phê khiến cuộc sống của họ lâm vào hoàn cảnh khó khăn, điêu đứng. Nhiều gia đình sau khi trả nợ không còn tiền để sinh hoạt, nhất là khi Tết Nguyên đán đang đến rất gần.

Ông K'Bình, Bon trưởng bon Sê rê Ú cho biết: Toàn bon có gần 100 hộ dân thiếu vốn nhưng không vay được vốn các ngân hàng thương mại nên họ phải vay bên ngoài với lãi suất cao từ 5 đến 6%/tháng để đầu tư chăm sóc vườn cà-phê. Phần lớn những hộ này sau khi thu hoạch cà-phê về là bán hết để trả nợ.

Tuy nhiên, năm nay do giá cà-phê giảm mạnh nên đối với những hộ được mùa còn đủ trả nợ, còn những hộ mất mùa thì trắng tay, nợ nần chồng chất, cuộc sống hết sức khó khăn. Ðây là nguyên nhân chính khiến số lượng hộ nghèo trong bon ngày càng gia tăng.

Vì vậy, tôi đề nghị các cấp, các ngành cần có giải pháp để người dân sinh sống ở vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào DTTS được tiếp cận với các nguồn vốn ưu đãi của Nhà nước để đầu tư sản xuất, có như vậy người dân mới thoát khỏi đói nghèo được.

Phó Chủ tịch UBND xã Ðác Nia Nguyễn Thái Ban đi cùng chúng tôi cho biết: Tình trạng người dân vay vốn bên ngoài với lãi suất cao từ 50 đến 60%/năm để đầu tư chăm sóc vườn cà-phê ở bon Sê rê Ú cũng như các thôn, buôn khác trên địa bàn thì lãnh đạo xã cũng đã nghe người dân phản ánh nhiều.

Hiện nay, UBND xã đang cho rà soát lại, nắm bắt thông tin đầy đủ, nếu đúng như vậy thì UBND xã Ðác Nia sẽ kiến nghị với các cấp, các ngành, nhất là các ngân hàng trên địa bàn giải quyết cho người dân trong xã được tiếp cận các nguồn vốn của ngân hàng để đầu tư sản xuất nông nghiệp, không để xảy ra tình trạng người dân vay vốn "tín dụng đen" bên ngoài với lãi suất "cắt cổ" như thời gian vừa qua.

Ðồng thời, đề nghị các ngành chức năng có biện pháp ngăn chặn kịp thời tình trạng cho vay nặng lãi, không để một số người lợi dụng để trục lợi trên mồ hôi, công sức của dân nghèo, ảnh hưởng lớn đến đời sống của nhân dân và gây mất an ninh, trật tự trên địa bàn.