Phương pháp xử lý rơm với uree làm thức ăn cho trâu bò

Đối với gia súc nhai lại, rơm lúa là nguồn thức ăn quan trọng. Tuy nhiên rơm khô khi chưa được xử lý, chế biến có giá trị dinh dưỡng thấp, nhiều xơ... nên thời gian tiêu hoá kèo dài, tính ngon miệng lại không cao.

Vì vậy để tăng khả năng tiêu hóa rơm và cung cấp các chất dinh dưỡng cho gia súc nhai lại đồng thời nhằm giảm chi phí đầu tư và tăng hiệu quả kinh tế cho người chăn nuôi thì  phương pháp để làm tăng chất lượng của rơm, nâng cao khả năng tiêu hoá rơm đó là phương pháp xử lý hoá học bằng khí Amôniắc (NH3) được tạo ra bởi Urê hoà tan trong nước.

Khi được ủ với urê, rơm trở nên mềm mại hơn và dễ tiêu hoá. Kết quả là tăng thêm được năng lượng, hàm lượng đạm cao hơn, mặt khác nhờ vi sinh vật trong dạ cỏ mà các động vật nhai lại như trâu, bò….. có thể chuyển hoá amôniắc của urê thành Prôtêin để chúng có thể  sử dụng cho sự duy trì cơ thể hoặc sản xuất sữa, thịt.

Cần chú ý rằng lượng urê cho bò ăn cũng phải có giới hạn, không được dùng quá 4 kg urê cho 100 kg rơm khô định ủ.

1.  Phương tiện ủ:

100 kg để cân rơm, nước sạch, urê, muối và vôi bột, một bình tưới nước 10lít.

Bể để ủ là bể hai ngăn, xây gạch trát xi măng. Kích thước bể phụ thuộc vào lượng rơm mà ta muốn ủ. Cũng có thể ủ bằng bao, túi ni lon dày, to, có thể chứa 30 - 50 đến 100 kg rơm khô ( Bể 1m3có thể chứa từ 50 - 70 kg rơm khô)

2. Kỹ thuật ủ rơm với urê:

a. Công thức ủ rơm với urê:

TT	Nguyên liệu	Công thức 1	Công thức 2
1	Rơm khô	100 kg	100 kg
2	Nước sạch	80-100 lít	80 - 100 lít
3	Urê	4 kg	3 kg
4	Muối ăn	-	0,5 kg
5	Vôi bột	-	0,5 kg

 

b.  Các bước tiến hành:

1. Cân đủ 100 kg rơm (khô), lấy thành từng bó 10 kg.

2. Băm nhỏ rơm thành từng đoạn dài 15 - 20 cm rồi trải đều trên sàn nhà hoặc bạt có độ dày từ 30- 50cm. 

3. Lấy 100 lít nước sạch;  4kg urê;  0,5kg muối ăn và 0,5kg vôi bột.

4. Hòa thứ tự  toàn bộ vôi bột (lắng bỏ cặn), muối ăn và urê và 100 lít nước.

5.  Dùng ô zoa (loại 10 lít) tưới đều 100 lít dung dịch đã hòa lên toàn 100kg rơm.

6. Đưa rơm (đã tưới dung dịch) vòa hố hoặc bao ủ theo từng lớp, mỗi lớp dày 25 - 30 cm rồi nén chặt theo từng lớp, hết lớp này đến lớp khác.

7. Nén chặt một lần nữa rồi đậy kín (đối với hố ủ thì dùng bạt hoặc ni lon phủ kín, đối với bao ủ thì buộc kín).

8. Sau 7-10 ngày có thể lấy cho trâu bò ăn, lưu ý lấy theo lớp và lấy đến đâu đậy kín hổ ủ đên đấy.

Chú ý: 

- Sau ủ, rơm ủ tốt có màu vàng sáng, mùi urê, không có mùi mốc, 7 ngày cho bò ăn dần. Sau khi ăn rơm ủ urê cho uống đủ nước ( 20 - 30 lít/con/ngày). Bốc, dở rơm tới đâu cho ăn tới đó, giỡ xong cho phủ kín như cũ.

- Khi bốc giỡ rơm ra khỏi hỗ ủ phải để rơm trong bóng râm khoảng 20 - 30 phút để làm nhạt màu amôniắc.

- Thời gian tập ăn cho trâu bò là 3-4 ngày, khi chưa quen nên trộn với 1 ít lượng ăn hàng ngày như cỏ xanh…..để hấp dẫn trâu bò ăn. Khi trâu bò đã quen thì không cần trộn lẫn nữa. Bê nghé sau cai sữa 6 tháng tuổi mới tập ăn, lượng rơm ăn không quá 3% khối lượng cơ thể gia súc.