Rau an toàn vẫn chưa rộng đường vào siêu thị

Hà Nội có 48 chuỗi tiêu thụ rau an toàn theo liên kết dọc, rau an toàn có tem, nhãn nhận diện, truy xuất nguồn gốc nhưng mới chỉ tiêu thụ được vào các cửa hàng bán lẻ, điểm phân phối, bếp ăn tập thể và hệ thống siêu thị với sản lượng gần 20.000 tấn/năm (chiếm 5% sản lượng rau an toàn).

Trong ảnh: Nông dân trồng rau an toàn ở huyện Hoài Đức vẫn chưa thể bán được sản phẩm với đúng giá trị 

Đây là kết quả được đưa ra trong Hội thảo báo cáo kết quả thực hiện đề án sản xuất và tiêu thụ rau an toàn TP. Hà Nội giai đoạn 2009 – 2016 do UBND TP. Hà Nội và Sở NNPTNT Hà Nội tổ chức ngày 17.11.

Theo số liệu điều tra của Chi cục Bảo vệ thực vật Hà Nội hiện trạng phân phối, tiêu thụ rau an toàn có 6 hình thức chính: các siêu thị chiếm khoảng 1,5% sản lượng RAT; cửa hàng phân phối bán lẻ chiếm 1,5%; giao theo hợp đồng (nhà hàng, bếp ăn tập thể,...) chiếm 1,8%. Ba hình thức này tiêu thụ thông qua HTX hoặc doanh nghiệp. Các thương lái thu gom đem đi tiêu thụ chiếm 12,6%;  người sản xuất tự bán tại các chợ dân sinh chiếm 26,8% và bán buôn tại các chợ đầu mối chiếm 55,8% sản lượng rau an toàn.

Rau an toàn chưa có tem, nhãn nhận diện truy xuất nguồn gốc tiêu thụ tại các chợ đầu mối, chợ dân sinh, khu dân cư với sản lượng trên 370.000 tấn/năm (chiếm 92,5% sản lượng rau an toàn, 61,67% sản lượng rau, 37% nhu cầu tiêu dùng).

Theo ông Đặng Bá Thắng – Giám đốc HTX nông nghiệp Đại Lan, xã Duyên Hà, huyện Thanh Trì (Hà Nội), mỗi ngày HTX sản xuất ra 20 tấn rau, quả nhưng mơi chỉ tiêu thụ được 1 – 2 tấn rau quả tại các cửa hàng thực phẩm sạch, siêu thị. Còn lại là bán buôn cho các chợ đầu mối hay bà con tự mang ra chợ bán lẻ. “So với bán lẻ ở chợ, nhập vào các cửa hàng thực phẩm sạch, siêu thị được giá hơn từ 10 – 15% nhưng yêu cầu cũng khắt khe hơn, đòi hỏi có chứng nhận, tem, nhãn truy xuất nguồn gốc. Chi phí đầu tư cũng tăng lên nhiều, không phải hộ nông dân nào cũng làm được” – ông Thắng cho hay.

Tương tự như vậy, tại HTX Nông nghiệp Tiến Lệ, xã Tiên Yên, huyện Hoài Đức cũng chỉ mới đưa vào được siêu thị từ 3 – 5 tấn rau trên 15 tấn rau quả đươc sản xuất ra mỗi ngày. Mặc dù đơn vị này có 31ha/46ha diện tích đã có chứng nhận VietGAP. Theo ông Nguyễn Văn Hào, số lượng rau được vào siêu thị của đơn vị vẫn còn khiêm tốn như vậy vì HTX chủ yếu trồng các loại rau ăn lá, có ít chủng loại.

Theo ông Nguyễn Duy Hồng – Chi cục trưởng Chi cục BVTV Hà Nội, hiện ít doanh nghiệp đầu tư vào cửa hàng rau an toàn do lợi nhuận thấp, rủi ro cao và gặp nhiều bất cập như giá thuê cửa hàng, nhân công bán hàng, quảng bá rất cao. Mở cửa hàng rau an toàn vốn đầu tư lớn, thời gian thu hồi vốn dài, rau dễ thối hỏng, hư hao gắn liền với hệ lụy số cửa hàng ít, sản phẩm kém đa dạng, giá bán cao, số lượng tiêu thụ ít… dẫn tới phá sản.

Ông Nguyễn Tiến Hưng – Chủ chuỗi cửa hàng thực phẩm sạch Big Green cho biết, khó khăn lớn của doanh nghiệp là làm sao có vùng nguyên liệu ổn định, trong khi việc liên kết với nông dân còn nhiều khó khăn; chi phí đầu tư dây chuyền sơ chế rất lớn. Doanh nghiệp không thể ký hợp đồng với từng hộ dân, vì vậy vai trò của HTX rất quan trọng nhưng rất tiếc là mô hình HTX kiểu mới đảm bảo hoạt động như một doanh nghiệp hiện nay còn hiếm.