Thị trường thủy sản 02/6: Xuất khẩu tôm có dấu hiệu phục hồi mạnh mẽ sau dịch

Ảnh hưởng của Covid-19 làm cho sản xuất gặp khó, thị trường bị chững lại, mức tiêu thụ chậm, thế nhưng, quý I/2020, xuất khẩu ngành tôm vẫn khá tốt khi tổng giá trị kim ngạch đạt 628,6 triệu USD, tăng 1,8% so với cùng kỳ năm trước. Tuy chỉ tăng nhẹ, thế nhưng, đây là tín hiệu rất tích cực của toàn ngành trong bối cảnh kinh tế toàn cầu lao dốc.

Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), xuất khẩu tôm quý I/2020 tăng là nhờ thị trường Mỹ tăng khả quan. Xuất khẩu tôm sang Mỹ trong tháng 3 đạt 41,3 triệu USD, tăng 11,5% so với cùng kỳ năm ngoái và lũy kế quý I đạt 115,5 triệu USD, tăng 18,2%. Đây là mức tăng trưởng cao nhất trong 5 thị trường nhập khẩu tôm chính của Việt Nam và Mỹ đang là thị trường lớn thứ hai của tôm Việt.

Ngành tôm có thể tận dụng ưu đãi thuế quan từ các hiệp định thương mại (FTA) chính vì vậy mà xuất khẩu tôm có khả năng cạnh tranh tốt hơn với ba thị trường Ấn Độ, Thái Lan, Indonesia khi ba thị trường này không tập trung cho thị trường EU vì sản lượng của cả ba nước này theo dự báo sẽ không tăng trong năm nay.

Nguồn cung tôm lớn nhất cho Mỹ là Ấn Độ, cũng là đối thủ cạnh tranh chính của tôm Việt Nam trên thị trường Mỹ, đang gặp nhiều khó khăn do dịch Covid-19. Lệnh phong tỏa nhằm hạn chế dịch Covid lây lan ở Ấn Độ bắt đầu từ 23/3 và kéo dài đến 18/5 đã ảnh hưởng tiêu cực đến hoạt động sản xuất của nước này khi tháng 3 là tháng cao điểm để thả giống vụ hè.

Bên cạnh đó người nuôi tôm ở Ấn Độ gặp khó khăn về nguồn cung và vận chuyển tôm giống trong khi đầu ra bị tắc, không có người chăm sóc tôm vì lệnh phong tỏa, giá tôm nguyên liệu giảm sâu. Do Lệnh phong tỏa, một số nhà máy chế biến của Ấn Độ chỉ có thể hoạt động 50% số lượng công nhân. Giá tôm nguyên liệu tại Ấn Độ tính tới tháng 4 giảm mạnh, ảnh hưởng tới tâm lý người nuôi ngại thả giống, nguồn cung nguyên liệu tại Ấn Độ có thể giảm.

Sau thời gian giá tôm sú, tôm thẻ chân trắng sụt giảm mạnh do ảnh hưởng từ dịch Covid-19, hiện nay giá tôm thẻ chân trắng tại Bạc Liêu đã phục hồi và tăng hơn trước 20.000 đồng/kg (đối với loại nhỏ). Cụ thể, tôm thẻ chân trắng loại 100 con/kg có giá 90.000 đồng/kg đối với nuôi ao lót bạt; tôm nuôi ao đất giá từ 80.000 - 85.000 đồng/kg. Các loại tôm thẻ chân trắng cỡ lớn chỉ tăng nhẹ so với trước: loại 70 con/kg có giá 110.000 đồng/kg; loại 50 con/kg có giá từ 120.000 - 125.000 đồng/kg.

Khác với tôm thẻ chân trắng, giá tôm sú vẫn giữ mức thấp trong nhiều tháng qua. Hiện nay, giá tôm sú loại 30 con/kg chỉ khoảng 130.000 đồng/kg; loại 20 con giá chỉ 150.000 - 160.000 đồng/kg.

Mặc dù giá tôm sú vẫn còn thấp nhưng việc tôm thẻ chân trắng phục hồi giá đã giải tỏa phần nào khó khăn cho người nuôi tôm, nhất là nuôi công nghệ cao, nuôi thâm canh - bán thâm canh. Việc phục hồi giá tôm thẻ chân trắng cũng mở ra kỳ vọng thuận lợi cho sản xuất vụ tôm mới khi người nuôi tôm có nguồn vốn để sản xuất.

Theo dự đoán nếu sang quý II dịch Covid-19 trên đất Mỹ có dấu hiệu tích cực, người dân quay trở lại ổn định cuộc sống, các nhà hàng được mở cửa hoạt động trở lại thì mức tiêu thụ thủy sản sẽ tăng theo nhu cầu tiêu thụ, xuất khẩu tôm Việt Nam sang Mỹ dự báo sẽ tăng 3%, đạt khoảng 675 triệu USD trong năm 2020.

Nhập khẩu tôm của Mỹ tháng 3/2020 sẽ không duy trì được đà tăng do Ấn Độ, nguồn cung tôm lớn nhất cho Mỹ cũng đang gặp khó khăn vì Covid-19; Ấn Độ đang thiếu hụt nguồn tôm giống phục vụ sản xuất vụ hè do các biện pháp nhằm hạn chế dịch bệnh của Chính phủ nước này, một số nhà chế biến có thể chỉ hoạt động 50% số lượng công nhân. Đây cũng là cơ hội rất tốt cho tôm Việt Nam tại Mỹ trong thời gian tới.

Sản phẩm tôm thuộc nhóm thực phẩm thiết yếu với mức giá “dễ chịu” nên nhu cầu tiêu thụ vẫn có trên thế giới và nội địa trong thời gian tới; cùng với việc kiểm soát dịch Covid-19 ở Trung Quốc, Hàn Quốc đang có chiều hướng tốt hơn sẽ có thêm hy vọng cho người nuôi và nhà máy chế biến khi đầu ra phần nào được tháo gỡ. Ttại thị trường EU, Việt Nam lại đang có lợi thế ưu đãi từ EVFTA, đặc biệt đối với sản phẩm tôm có mức thuế mà Ấn Độ, Thái Lan hay các nước khác không thể cạnh tranh được khi dịch bệnh được kiểm soát.