Tinh dầu thảo dược tăng miễn dịch cho cá giống

Ký sinh trùng là một đối tượng gây thiệt hại nặng trong giai đoạn giống của các loài cá nước ngọt. Một nghiên cứu gần đây cho thấy, tinh dầu của hai loài thực vật là Tiêu hương thảo và Bạc hà Âu giúp phòng chống hữu hiệu ngoại ký sinh trùng trên cá.

Đặc điểm

Cây Tiêu hương thảo (Lippia) có chứa nhiều loại tinh dầu khác nhau như Estragole, Carvacrol, Linalool hay Limonene. Đây là các hợp chất có tác dụng kháng khuẩn rất tốt. Các nghiên cứu trước đây cho thấy việc sử dụng lá và hạt Tiêu hương thảo xay nhuyễn và trộn vào thức ăn giúp cá giảm bệnh do vi khuẩn (Li và cộng sự, 2010). Bạc hà Âu (Mentha piperita) có chứa tinh dầu trong có L-menthol 65 - 85%, Menthyl acetat, L- limonene. Đây cũng là những hoạt chất kháng khuẩn mạnh, có tác dụng dược lý cao.

Thí nghiệm

Đối tượng được sử dụng là cá rô phi bị ký sinh đơn bào bởi các loài thuộc lớp sán lá đơn chủ như: Cichlidogyrus tilapiae, Cichlidogyrus thurstonae, Cichlidogyrus halli và Scutogyrus longicornis. Thí nghiệm gồm tổng số 320 cá thể cá rô phi giống được phân đều cho 16 bể chứa có thể tích 100 L (20 con/bể) và được chia thành 4 nghiệm thức, mỗi nghiệm thức lặp lại 4 lần. Các nhóm gồm: Cá tiếp xúc với dung dịch chứa tinh dầu Tiêu hương thảo ở nồng độ ở 20 mg/L (nhóm 1); Cá tiếp xúc với dung dịch chứa 40 mg/L Bạc hà Âu (nhóm 2); Cá chỉ tiếp xúc với nước thường (Đối chứng) và nhóm 4: Cá tiếp xúc với nước + hóa chất DMSO (Dimethyl Sulfoxide). Cá tắm 3 lần trong bể với thời gian 10 phút. Sau khi tắm lần thứ ba, tiến hành phân tích ký sinh trùng và huyết học.

Kết quả

Tỷ lệ ký sinh trùng trong nhóm cá được điều trị bằng tinh dầu đã giảm 70% so với nhóm đối chứng. Tổng số lượng hồng cầu và tiểu cầu ở nhóm cá đối chứng cũng thấp hơn cá được điều trị bằng tinh dầu Tiêu hương thảo. Nồng độ Glucose và số lượng bạch cầu trung tính cao hơn đáng kể ở cá được điều trị bằng tinh dầu Tiêu hương thảo.

Với kết quả trên, các nhà khoa học đề nghị rằng việc tắm cá với dung dịch có chứa 20 mg/L tinh dầu Tiêu hương thảo và 40 mg/L tinh dầu Bạc hà Âu nên được sử dụng để phòng trị sán lá đơn chủ cho cá.