Ươm giống cây lâm nghiệp bằng bầu hữu cơ siêu nhẹ

Tỉnh Bắc Giang bắt đầu ứng dụng, SX, ươm giống, trồng cây lâm nghiệp bằng bầu hữu cơ siêu nhẹ từ cuối năm 2015, đến nay đã trồng được với diện tích tổng cộng khoảng 950ha.

Vườn gieo, ươm bằng bầu hữu cơ siêu nhẹ

Hiện Bắc Giang có 3 cơ sở SX, gieo ươm giống cây trồng lâm nghiệp bằng bầu hữu cơ siêu nhẹ là Cty TNHH MTV Lâm nghiệp Yên Thế, 2 cơ sở trên địa bàn huyện Sơn Động là doanh nghiệp tư nhân Quý Thế và hộ gia đình ông Hoàng Văn Phục.

Theo thống kê, năm 2017 đã SX, ươm được khoảng 1,2 triệu cây bằng bầu siêu nhẹ; thị trường tiêu thụ cây giống gồm các huyện Sơn Động, Lục Nam, Lục Ngạn, Yên Thế và huyện Đình Lập, tỉnh Lạng Sơn.

Công nghệ SX bầu hữu cơ siêu nhẹ là sử dụng dây chuyền các thiết bị cơ giới tạo túi bầu tự hoại với nguyên liệu 100% chất hữu cơ phế thải như mùn cưa, vỏ lạc nghiền nhỏ, trấu hun...

Hầu hết các công đoạn đều được cơ giới hóa, từ khâu trộn hỗn hợp ruột bầu cho đến khâu cuộn túi bầu hữu cơ, cắt bầu... Công suất máy SX bầu cây đạt khoảng từ 30.000 - 40.000 bầu/ngày với 2 công nhân.

Ông Hoàng Văn Chúc, Giám đốc Cty TNHH MTV Lâm nghiệp Yên Thế chia sẻ: “Trước đây, trung bình mỗi công nhân làm thủ công, trong một ngày chỉ đóng được từ 4.000 - 4.500 bầu, khi đó để đáp ứng đủ nhu cầu việc SX cây giống để phục vụ trồng rừng, Cty thường phải thuê từ 5 - 6 lao động. Từ khi ứng dụng công nghệ SX sử dụng dây chuyền các thiết bị cơ giới, Cty chỉ cần 2 công nhân, trong một ngày đã SX được khoảng 30.000 bầu”.

Bầu siêu nhẹ chuẩn bị mang đi trồng

Mặt khác, với công nghệ này, vỏ bầu có nguồn gốc từ tự nhiên, sẽ tận dụng được nguồn nguyên liệu hữu cơ sẵn có tại địa phương, rễ cây đâm xuyên qua vỏ bầu và đặc biệt vỏ bầu tự phân hủy trong thời gian ngắn, không gây hại cho môi trường, cải thiện điều kiện đất đai do không sử dụng túi bầu bằng ni lông (theo nghiên cứu, túi ni lông khi chôn vùi dưới đất phải mất từ 400 - 600 năm mới có thể phân hủy hết).

Cùng với đó, ruột bầu có khối lượng nhẹ hơn, nên rất thuận lợi cho việc vận chuyển đi trồng rừng (trước đây, với bầu đất truyền thống, khi vận chuyển cây con từ chân lô lên địa điểm trồng, mỗi người chỉ vận chuyển tối đa được từ 50 - 100 bầu/lần, nhưng hiện nay một người có thể vận chuyển được từ 400 - 500 bầu/lần). Trong quá trình trồng không cần phải xé vỏ bầu nên bộ rễ cây được đảm bảo, rễ cây con phát triển mạnh với nhiều nốt sần cố định đạm, cây trồng phát triển tốt và đồng đều.

Ông Hoàng Văn Khang, cán bộ kỹ thuật Cty TNHH MTV Lâm nghiệp Yên Thế chia sẻ: “Đối với cây được gieo ươm bằng bầu hữu cơ siêu nhẹ, cây con có bộ rễ phát triển, ít bị nấm bệnh, không bị chết rút đối với cây gieo từ hạt vì bầu thoát nước tốt, khi trồng rừng cây gặp thời tiết thuận lợi, đất đủ độ ẩm cây trồng sinh trưởng nhanh và đồng đều.

Từ đầu năm 2018 đến nay, Cty đã xuất bán được khoảng 18.000 bầu ra thị trường trong tỉnh và tỉnh Thái Nguyên. Hiện tại vườn ươn của Cty vẫn còn khoảng 40.000 bầu siêu nhẹ là loài cây keo tai tượng để xuất bán cho người trồng rừng”.

Máy đóng bầu hữu cơ siêu nhẹ tại Cty TNHH MTV Lâm nghiệp Yên Thế

Ông Trần Dân Thế, doanh nghiệp tư nhân Quý Thế, xã Yên Định, huyện Sơn Động chia sẻ: “Năm 2017, doanh nghiệp gieo ươm được 350.000 cây giống loài keo tai tượng bằng bầu siêu nhẹ để bán ra thị trường, sau khi trừ chi phí, thu lãi được khoảng 70 triệu đồng. Năm 2018, doanh nghiệp đã gieo ươm khoảng 700.000 cây giống loài keo tai tượng bằng bầu siêu nhẹ, đến nay đã xuất bán được khoảng 100.000 bầu ra thị trường”.

Ông Nguyễn Văn Tuyến (xã Thạch Sơn, huyện Sơn Động) cho biết: “Tháng 6/2017, gia đình tôi trồng rừng loài cây keo tai tượng bằng bầu hữu cơ siêu nhẹ, với diện tích 6,0ha, sau khi trồng cây có tỷ lệ sống trên 95%, cây sinh trưởng tốt, từ khi cây mới trồng đến nay chưa thấy có hiện tượng có loài mối hay loài dế gây hại cho cây trồng. Hiện chiều cao vút ngọn của cây từ 1,8 - 2,5m, đường kính gốc cây từ 4 - 6cm”.

Ông Nguyễn Văn Hậu, Phó Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm Bắc Giang cho biết: “Thời gian tới, Chi cục sẽ chỉ đạo các đơn vị cơ sở tiếp tục theo dõi, giám sát các cơ sở SX, gieo ươm giống cây trồng lâm nghiệp bằng bầu hữu cơ siêu nhẹ, cũng như những lô rừng đã được trồng bằng bầu hữu cơ siêu nhẹ, nhằm đưa ra những khuyến cáo cần thiết và có những giải pháp, hướng đến mục tiêu nhân rộng mô hình này.

Cùng với đó, đưa giống mới, nâng cao tỷ lệ giống SX từ công nghệ cấy mô, có năng suất cao vào trồng rừng, áp dụng khoa học kỹ thuật từ khâu làm đất, xác định mật độ trồng, bón phân, chăm sóc rừng để nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả rừng trồng.

Đồng thời, tăng cường quản lý chặt chẽ giống cây lâm nghiệp đem đi trồng rừng; ngăn chặn, phát hiện, kiên quyết xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật đối với các chủ cơ sở gieo, ươm giống cây trồng lâm nghiệp không có nguồn gốc, xuất xứ”.