Vỡ Mộng Chăn Nuôi Tập Trung

Năm 2009, tỉnh Vĩnh Phúc triển khai thí điểm 11 khu chăn nuôi tập trung (CNTT) và năm 2010, bổ sung 26 khu tại các huyện Tam Dương, Vĩnh Tường, Lập Thạch... Thế nhưng, đến nay toàn tỉnh chỉ còn 4 khu hoạt động, song cũng rất èo uột, gây lãng phí đất đai, tiền của.

“Đầu voi…”

Để vực dậy phong trào chăn nuôi, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế, tăng thu nhập cho người dân, UBND tỉnh Vĩnh Phúc đã xây dựng chương trình đưa chăn nuôi nhỏ lẻ trong khu dân cư ra các khu CNTT.

Chương trình được đánh giá là một “sáng kiến”, bước ngoặt cho ngành chăn nuôi Vĩnh Phúc. Theo đó, tỉnh sẽ hỗ trợ 1,5 tỷ đồng/mô hình ở vùng đồng bằng; 1,8 tỷ đồng/mô hình vùng miền núi để đầu tư các thiết bị hạ tầng như đường, điện, khu xử lý chất thải…; các khu CNTT phải cách xa khu dân cư, có diện tích từ 5ha trở lên.

Khi bắt đầu triển khai, hầu hết người chăn nuôi đều rất phấn khởi, nhiệt tình tham gia chương trình. Ai cũng tin rằng, vào khu CNTT sẽ hạn chế được ô nhiễm, dịch bệnh, tạo ra nơi cung cấp sản phẩm lớn, buôn bán thuận lợi, nhưng đáng tiếc là mô hình đã thất bại.

Ông Bùi Như Ý – Phó Giám đốc Sở NNPTNT tỉnh Vĩnh Phúc cho biết: Hiện chỉ còn 4 khu đang hoạt động, gồm: Khu CNTT tại xã Sơn Quang, huyện Lập Thạch (nuôi lợn); khu Đồi Mé, xã Thanh Xuân, huyện Tam Dương (nuôi gà); khu xã Nguyệt Đức, huyện Yên Lạc (tổng hợp) và xã Hoàng Hoa, huyện Tam Dương. Nhưng các khu này cũng không thực sự hiệu quả.

Như vậy, có nghĩa là 32 khu CNTT của Vĩnh Phúc đã “đắp chiếu”, lãng phí khoảng 100ha đất và hơn 20 tỷ đồng. Về điều này, ông Ý nói, hầu hết các khu CNTT mới đầu tư khoảng 70 – 80% vốn, sau đó do không hiệu quả nên huyện đã cho dừng triển khai. Đồng thời, ông Ý cũng cho biết, đến nay vẫn chưa có đánh giá, tổng kết về chương trình. “Đây là chương trình do tỉnh hỗ trợ kinh phí để các huyện tự lập dự án, tự triển khai nên việc tổng kết, đánh giá kết quả là do huyện thực hiện chứ không phải Sở” – ông Ý nói.

“… đuôi chuột”

Anh Đinh Tiến Văn hiện đang nuôi 7.000 con gà và 60 lợn nái ở khu Đồi Mé – nơi từng được coi là mô hình CNTT thành công nhất, cho biết: Trước đây có khoảng 30 hộ vào khu chăn nuôi này, nhưng giờ chỉ còn hơn 20 hộ, phần vì đường, điện, hệ thống xử lý nước thải đầu tư chưa đến nơi đến chốn, phần vì chăn nuôi liên tục thua lỗ do chi phí đầu vào quá cao, đầu ra bấp bênh. “Để người nuôi có lãi, Nhà nước cần quản lý được 3 vấn đề là giá đầu vào, giá đầu ra và dịch bệnh, chứ để nhân dân tự lo thì chẳng khác nào người đi câu” – anh Văn nói.

Vĩnh Phúc hiện có khoảng 21.000 con trâu, 94.000 con bò, 480.000 con lợn và khoảng 8,5 triệu con gia cầm. Chăn nuôi nhỏ lẻ, hộ gia đình vẫn chiếm gần 90% tổng đàn.

Trao đổi với chúng tôi về nguyên nhân khiến chương trình CNTT thất bại, ông Trần Quốc Quân – Trưởng phòng Chăn nuôi (Sở NNPTNT Vĩnh Phúc) cho rằng, có nhiều nguyên nhân, nhưng chủ yếu do dồn điển đổi thửa, dẫn đến các hộ có diện tích dồn đổi tại khu CNTT nhưng lại không chăn nuôi và ngược lại.

Bên cạnh đó, do điều kiện chăn nuôi khó khăn, giá thức ăn liên tục tăng, trong khi giá bán lợn, gà… liên tục giảm, nhiều người thua lỗ nên bà con không mặn mà với nghề nữa. Ngoài ra, các hộ chăn nuôi vẫn phải tự lo đầu ra nên rất bấp bênh...

Mặc dù vậy, ông Ý vẫn bảo vệ quan điểm và Sở NNPTNT?đang đề nghị tỉnh giữ lại các khu CNTT, kể cả những khu không hiệu quả, đang bỏ hoang nhiều năm nay. Theo ông Ý, nếu không giữ lại các khu CNTT này, về sau sẽ không còn quỹ đất, khi đó có muốn phát triển CNTT cũng không được.

Theo ông Nguyễn Ngọc Thanh – Phó Giám đốc Sở NNPTNT Vĩnh Phúc, chương trình CNTT của tỉnh thất bại hoàn toàn bởi chỉ có vài hộ dọn về khu CNTT. “Tại một số khu CNTT đã xảy ra tình trạng người dân lợi dụng lấy đất xây dựng nhà kiên cố, chẳng khác nào ngôi làng nhỏ. Đây là “đẩy chăn nuôi ra khỏi làng”, chứ không phải CNTT. Nguyên nhân theo tôi là do quản lý không tốt, bố trí vị trí chưa hợp lý…” – ông Thanh nói.