Xuất khẩu thuỷ sản 5 tháng đầu năm tăng 14%

Sau khi tăng 22% đạt 749 triệu USD trong tháng 4/2021, XK thuỷ sản của cả nước tiếp đà hồi phục với mức tăng lạc quan hơn trong tháng 5, tăng 24% đạt gần 790 triệu USD. Theo đó, kết quả XK luỹ kế 5 tháng đầu năm cũng khả quan hơn, tăng 14% đạt 3,27 tỷ USD.

Xuất khẩu các mặt hàng chính tiếp tục tăng

Trong đó, XK tôm tăng 25% trong tháng 5 đạt 375 triệu USD, sau khi đạt trên 300 triệu USD trong tháng 4, tăng 23%. Tính đến hết tháng 5, XK tôm của Việt Nam đạt 1,34 tỷ USD, tăng 14%.

XK cá tra cũng đang hồi phục cao hơn dự kiến với mức tăng 26% đạt 134 triệu USD trong tháng 5, sau khi tăng 25,8 triệu USD đạt 145 triệu USD trong tháng 4. Kim ngạch XK cá tra 5 tháng đầu năm đạt 623 triệu USD, tăng 12%.

Tính đến cuối tháng 5/2021, XK các mặt hàng hải sản đạt 1,3 tỷ USD, tăng 14,5% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong đó, XK cá ngừ chiếm 22% với 292 triệu USD, tăng 21% so với cùng kỳ năm 2020. Trong 2 tháng: tháng 4 và tháng 5, XK cá ngừ gần như tăng gấp 1,5 lần so với cùng kỳ năm trước, là những tín hiệu tích cực cho xu hướng những tháng tới. XK các loại cá biển khác chiếm 53% XK hải sản với 698 triệu USD trong 5 tháng đầu năm, tăng 12%. XK mực, bạch tuộc tăng 11% đạt 212 triệu USD cũng hồi phục khả quan từ tháng 3 đến nay. XK nhuyễn thể hai mảnh vỏ cũng tăng mạnh 81% trong tháng 5 góp phần đưa kết quả 5 tháng đầu năm lên gần 49 triệu USD, tăng 45% so với cùng kỳ năm ngoái.

Mỹ, EU và các thị trường CPTPP chi phối tăng trưởng XK

Như VASEP đã nhận định trong Báo cáo xuất khẩu thuỷ sản và các bản tin Thương mại thuỷ sản gần đây, nguồn cung nguyên liệu thuỷ sản để chế biến xuất khẩu hiện nay khá ổn định, nhất là với các mặt hàng tôm, cá tra. Nguồn nguyên liệu hải sản khó khăn hơn vì Covid ít nhiều ảnh hưởng đến hoạt động nhập khẩu hải sản. Do vậy, yếu tố chính quyết định diễn biến XK thuỷ sản của Việt Nam trong giai đoạn hiện tại chính là thị trường.

Việc triển khai nhanh và rộng rãi chiến dịch tiêm phòng Covid cùng với gói kích thích kinh tế kịp thời của Chính phủ Mỹ đã mang lại động lực để nhu cầu tiêu thụ thuỷ sản của nước này hồi phục “thần tốc” không chỉ ở phân khúc bán lẻ mà cả các kênh dịch vụ, nhà hàng, khách sạn, giải trí…Sau một thời gian bị “kìm nén” do hạn chế, giãn cách chống Covid, nhu cầu tiêu thụ của người Mỹ “bùng nổ” không chỉ với những mặt hàng như tôm, cá ngừ, cá hồi vốn là sở thích và thói quen tiêu dùng của họ, mà sẽ tăng mạnh với cả các loài thuỷ sản khác như cá tra, mực, bạch tuộc, cua ghẹ và nhuyễn thể hai mảnh vỏ như ngao, vẹm…

Đặc biệt, mặt hàng tôm luôn nằm trong top đầu tiêu thụ thuỷ hải sản của Mỹ, chắc chắn sẽ được người tiêu dùng lựa chọn đầu tiên khi nước Mỹ mở cửa hoàn toàn 50 bang từ 20/5/2021. Mỹ đang chiếm 21% XK tôm của Việt Nam nên sự hồi phục của thị trường này là đòn bẩy cho XK tôm bật lên mạnh mẽ hơn trong năm 2021. Ước XK tôm sang Mỹ 5 tháng đầu năm đạt 270 triệu USD, tăng 21% so với cùng kỳ năm ngoái.

Việt Nam đang có cơ hội lớn để tăng thị phần tại thị trường Mỹ khi Ấn Độ bị ảnh hưởng Covid nặng nề và Trung Quốc bị giảm XK do chiến tranh thương mại Mỹ- Trung và do chính quy định kiểm soát Covid của nước này. Tuy nhiên việc 2 nước “cạnh tranh” khác là Ecuador và Indonesia đang gia tăng XK tôm sang Mỹ, cùng với khả năng Ấn Độ có thể hồi phục trong vài tháng tới là những yếu tố mà các doanh nghiệp tôm cần tính toán trong chiến lược XK sang thị trường Mỹ vì đây là thị trường lớn và mục tiêu của cả những nước này, khi mà thị trường Trung Quốc đang “gây khó dễ” với tôm Ecuador và Ấn Độ với việc siết chặt kiểm tra virus corona.

Sau tôm là cá ngừ sẽ có cơ hội tăng mạnh XK sang thị trường Mỹ, nhất là cá ngừ hộp vì đây cũng là món hải sản yêu thích của người Mỹ. Mỹ cũng đang dẫn đầu các thị trường NK cá ngừ của Việt Nam, chiếm 42% tổng XK. Tính đến hết tháng 5, XK cá ngừ sang Mỹ đạt 130 triệu USD, tăng 17% so với cùng kỳ năm ngoái.

XK cá tra sang Mỹ cũng đang trên đà phục hồi và bứt phá, với mức tăng 136% trong tháng 4 và tăng khoảng 200% trong tháng 5 đạt 33 triệu USD, đưa kết quả 5 tháng đầu năm 2021 lên 135 triệu USD, tăng 57% so với cùng kỳ năm 2020.

Cùng với Mỹ, thị trường EU cũng đang là điểm đến kỳ vọng của các doanh nghiệp XK thuỷ sản Việt Nam. Mặc dù sự hồi phục kinh tế của khối thị trường này chậm hơn so với Mỹ, nhưng nhu cầu tiêu thụ đang hồi phục rõ rệt khi dịch Covid đang được khống chế dần dần tại EU. Các nhà NK châu Âu có xu hướng quan tâm hơn đến các nhà cung cấp thuỷ sản Việt Nam với lợi thế thuế quan từ hiệp định EVFTA và nguồn nguyên liệu ổn định. XK thuỷ sản Việt Nam sang EU tháng 5 tiếp tục tăng 30% đạt gần 95 triệu USD, sau khi tăng mạnh 36% trong tháng 4 với 97 triệu USD. Luỹ kế XK 5 tháng đầu năm sang EU đạt trên 380 triệu USD, tăng 15% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong đó, tôm vẫn chiếm tỷ trọng chi phối 50% với gần 199 triệu USD, tăng 22% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong khi XK tôm và các mặt hàng hải sản sang EU đều có chiều hướng tích cực, thì XK cá tra sang EU chưa có dấu hiệu hồi phục, tiếp tục sụt giảm trên 25% so với cùng kỳ năm ngoái.

XK sang các thị trường có FTA với Việt Nam trong 2 năm qua tiếp tục tăng mạnh, trong đó XK sang Australia tăng 65% trong 5 tháng đầu năm nay, sang Canada tăng 12%, sang Anh tăng 17%. Những thị trường này đều chiếm tỷ trọng 3,3-4% kim ngạch XK thuỷ sản của Việt Nam, sẽ là những thị trường có vai trò đáng kể thúc đẩy tăng trưởng XK thuỷ sản của Việt Nam năm 2021 và những năm tới.