Dầu nhuyễn thể - Phụ gia “quyền năng”

Duy trì đàn tôm khỏe mạnh là yếu tố cần thiết đảm bảo vụ nuôi thành công. Các chuyên gia dinh dưỡng đang nỗ lực tìm kiếm các giải pháp dinh dưỡng tối ưu giúp tăng trưởng tốt, trong đó có dầu nhuyễn thể Nam Cực (Euphausia superba).

Thúc đẩy tăng trưởng trên tôm

Những chuyên gia tại LABOMAR,  Brazil đã thực hiện rất nhiều nghiên cứu giá trị về hiệu quả của dầu nhuyễn thể astaxanthin (AKO) như một chất phụ gia thúc đẩy tăng trưởng trên TTCT Thái Bình Dương. Trong một nghiên cứu chưa được công bố (tài liệu cá nhân), nhóm chuyên gia đã tiến hành thử nghiệm giai đoạn ương tôm bằng ấu trùng TTCT Thái Bình Dương được cho ăn bổ sung dầu AKO theo các tỷ lệ 0%; 1%, 3% và 5% thông qua một khẩu phần ăn tiêu chuẩn dành cho tôm giống trong các bể nuôi ngoài trời thể tích 1 m³ suốt 51 ngày.

Sau thu hoạch, đánh giá mức độ tăng trưởng của tôm và tiến hành thêm một thử nghiệm stress để đánh giá khả năng đề kháng của tôm trước sự thay đổi bất ngờ của độ mặn (giảm từ 39 g/L thành nước ngọt) và nhiệt độ (27,9 tới 19,2 ±0,9°C). Số lượng tôm chết là tiêu chí để đánh giá khả năng kháng stress của tôm.

Các kết quả cho thấy, lượng bổ sung tối thiểu 1% AKO là đủ để thúc đẩy và cải thiện tỷ lệ sống của tôm so với 0% AKO. Tuy nhiên, ở tỷ lệ 5% AKO, không phát hiện tỷ lệ tôm chết sau 30 phút tiếp xúc với môi trường mới. Từ đó có thể khẳng định, tất cả tỷ lệ bổ sung AKO đều góp phần thúc đẩy đề kháng của tôm trước sốc nhiệt và thẩm thấu. Ở tỷ lệ 5% AKO, tôm cũng tăng đáng kể trọng lượng thân cuối.

Một nghiên cứu khác (Rufino et al., 2020) tại LABOMAR nhằm đánh giá các khẩu phần ăn bổ sung AKO cho TTCT giống trong điều kiện căng thẳng thẩm thấu bằng nhiều hỗn hợp dầu ảnh hưởng lên hiệu suất tăng trưởng của tôm. Tôm có trọng lượng ban đầu 1 g/con được nuôi trong 50 bể 1 m³ suốt 75 ngày ở điều kiện độ mặn cao (bắt đầu ở mức 42 g/L và giảm dần suốt giai đoạn thử nghiệm). Tôm được cho ăn thức ăn thương mại chứa 38% protein thô phủ 1 - 3% AKO và/hoặc dầu đậu tương (SBO) (0AKO-3SBO; 1AKO-2SBO; 2AKO-1SBO và 3AKO-0SBO%). Các kết quả cho thấy, hiệu suất tăng trưởng của tôm đã được cải thiện đáng kể khi bổ sung hỗn hợp AKO và SBO vào thức ăn công nghiệp nuôi tôm. Phủ hỗn hợp dầu chứa 1% AKO và 2% SBO lên viên thức ăn của tôm giai đoạn tăng trưởng đã giúp cải thiện trọng lượng thân cuối của tôm và nâng cao sản lượng ở độ mặn bình thường. Tuy nhiên, trong giai đoạn tiếp xúc lâu hơn với môi trường siêu mặn ở bể, cần tối thiểu 2% AKO trộn lẫn 1% SBO để đảm bảo tôm vẫn tăng trưởng trọng lượng. Tỷ lệ sống của tôm không bị ảnh hưởng bởi phụ gia dầu.

Nghiên cứu cuối cùng được công bố vào năm 2018 đã phân tích hiệu quả của AKO khi được bổ sung vào khẩu thức ăn tăng trưởng của TTCT Thái Bình Dương. Nhóm nghiên cứu đã so sánh hiệu quả lên tăng trưởng của nhiều nguồn dầu khác nhau gồm dầu đậu tương (SBO), dầu cá (FO) và AKO ở tỷ lệ 3% và 5% khi được sử dụng trong điều kiện độ mặn lý tưởng hoặc mặn cao. Họ cũng theo dõi các chỉ tiêu đánh giá cảm quan quan trọng mà người tiêu dùng cuối cùng quan tâm như màu sắc, hương vị và chất lượng thịt tôm. TTCT non được nuôi trong điều kiện nước mặn lý tưởng (22 ±0,4 g/L) hoặc độ mặn cao (41 ±0,4 g/L) trong 64 ngày và được cho ăn bằng khẩu phần có lượng dinh dưỡng tương tự mặc dù khác nhau ở lượng axit béo thiết yếu ăn vào do nhiều loại dầu khác nhau. Sau 64 ngày, ở độ mặn lý tưởng, trọng lượng thân cuối của tôm AKO cao hơn 4% so nhóm FO.

Các kết quả cho thấy, tôm sống trong môi trường độ mặn cao hơn đã tăng trưởng ít nhất khi được cho ăn bằng SBO và FO, vì độ mặn cao thường giảm trọng lượng thân cuối của tôm. Tuy nhiên, tôm được cho ăn bằng AKO lại có trọng lượng thân cuối cao hơn đáng kể so với 2 nhóm thử nghiệm khác và cao hơn 10% so với nhóm tôm ăn dầu SBO. Ngoài ra, các nhà khoa học còn phát hiện tôm được ăn AKO cũng có màu sắc bắt mắt và hương vị thơm ngon hơn nên được người tiêu dùng ưa chuộng hơn.

Nhiều lợi ích chưa được khám phá

AKO có thể được phân loại như nhóm phụ gia hoàn toàn tự nhiên từ loài nhuyễn thể Nam Cực. Phụ gia này giàu axit béo omega-3, EPA và DHA cũng như axtaxanthin kháng ôxy hóa rất mạnh và tăng sắc tố ở tôm đặc biệt trong giai đoạn đầu tăng trưởng cần nhiều yếu tố dinh dưỡng thiết yếu.

Các dưỡng chất dưới dạng kết hợp và hóa học được tìm thấy trong AKO rất quan trọng và có thể trở thành chất dẫn dụ thức ăn. Cần nghiên cứu sâu hơn để đánh giá về khả năng hiệp đồng và hiệu lực của AKO, nhưng chắc chắn đây là một chất phụ gia hữu ích cho các trại tôm giống và có thể được sử dụng theo nhiều cách như suốt quá trình sản xuất thức ăn, hoặc phủ lên thức ăn khô hay trộn lẫn với thức ăn tươi. AKO trong thử nghiệm là sản phẩm đã đạt chứng nhận MSC và được sản xuất bởi Aker Biomarine, một hãng thu hoạch krill Nam Cực bằng các phương pháp bền vững. Từ đây, người nuôi tôm sẽ có thêm một sự lựa chọn bền vững để hướng đến mục tiêu nuôi tôm khỏe và lớn nhanh. 

5% AKO là tỷ lệ hiệu quả để giúp cải thiện tăng trưởng cuối của tôm, cải thiện màu sắc đuôi tôm và hương vị thịt tôm, cũng như thành phần axit béo ở tất cả các điều kiện nước thử nghiệm

 

LABOMAR, Đại học liên bang Ceara, Brazil