Nâng cao năng suất sữa bò

So với việc mua thêm bò, mở rộng quy mô đàn thì việc gia tăng sản lượng sữa là phương pháp kinh tế, ít tốn kém, hiệu quả cao.

Con giống quyết định 40% sản lượng sữa - Ảnh: telagraph

1/ Chọn giống

Con giống quyết định 40% sản lượng sữa. Nên chọn giống tốt phù hợp với điều kiện sinh thái của từng vùng. Phương pháp chọn bò giống ở Việt Nam chủ yếu thông qua ngoại hình, chọn con có ngoại hình cân đối, bầu vú rộng, đều, mềm. Bò cho sữa tốt thường có thân sau phát triển hơn thân trước, đầu thanh, nhẹ nhõm, mõm to, mũi to, cổ dài vừa phải, sườn nở, ngực sâu, hông rộng, bốn chân chắc chắn. Vai, lưng và hông không võng, rộng dần về phía xương chậu, mông phẳng, rộng và dài. Chọn những con không bệnh tật, khỏe mạnh, lớn nhanh. Khối lượng cơ thể phù hợp với từng độ tuổi và và giống tương ứng.

2/ Chăm sóc, quản lý

Quản lý nhiệt độ: Để bò không mất nhiều năng lượng chuyển hóa để hạ nhiệt, người nuôi cần tạo môi trường chuồng trại mát mẻ, như vậy hiệu quả quá trình chuyển hóa năng lượng từ thức ăn sẽ được cải thiện, thu được nhiều sữa hơn. Vì vậy, các trang trại cần áp dụng các biện pháp để giảm stress nhiệt, cách làm đơn giản ban đầu có thể áp dụng đó là lắp quạt thông gió, phun mưa,… trong khu chuồng trại.

Nước uống: Không nên sử dụng những bể nước nhỏ có dung tích 20 - 40 lít, dùng chung cho vài con một lúc, thường không cung cấp đủ nước cho bò uống. Để khắc phục vấn đề này tốt nhất lên sử dụng máng nước uống có gắn phao tự động để đảm bảo cung cấp nước luôn đầy trong máng. Mỗi ngày lượng nước uống trung bình cho bò cần đảm bảo 140 - 150 lít nước.

Thức ăn: Trong quá trình nuôi dưỡng không nên thay đổi thức ăn đột ngột và nên chia thành nhiều bữa ăn trong ngày. Cần cho bò ăn nhiều thức ăn thô xanh và thức ăn tinh chất lượng tốt vào đầu chu kỳ. Đặc biệt, cần phải lưu ý cung cấp đủ khẩu phần thức ăn thô xanh. Cho bò ăn thức ăn thô xanh càng sớm sau khi sinh để có thể trạng tốt và cho nhiều sữa. Ngoài ra, cần chú ý lựa chọn đưa vào trồng và khai thác các loại cỏ có giá trị dinh dưỡng sẽ góp phần gia tăng sản lượng sữa.

Phương pháp vắt sữa: Hiện nay, nhiều trang trại nuôi bò cao sản vẫn vắt sữa bằng tay. Trong khi những loại bò cao sản có dòng sữa mạnh, vắt sữa nhanh. Vì vậy, vắt sữa bằng tay không đảm bảo tính đều đặn theo đúng nhu cầu sinh lý, và lượng sữa tiết ra không ổn định, giảm sản lượng. Đối với những giống bò cao sản gốc Úc, Mỹ, Canada nên sử dụng máy vắt sữa chứ không nên dùng bằng tay. Ngoài việc gia tăng sản lượng sữa, máy vắt sữa còn giúp nâng cao chất lượng sữa nếu được bảo dưỡng và vệ sinh đúng cách.

Nếu sử dụng phương pháp vắt sữa bằng tay, cần tuân thủ các quy định kỹ thuật vắt sữa như đúng giờ giấc, vệ sinh vắt sữa... Người hàng ngày trực tiếp chăm sóc, cho bò ăn nên đảm nhiệm công việc vắt sữa để tạo trạng thái thoải mái, thân thiện cho bò.

Sau khi vắt sữa, cần nhúng núm vú qua các dung dịch chuyên dụng là một khâu cần thiết để không cho vi khuẩn xâm nhập qua núm vú gây bệnh viêm vú. Dung dịch nhúng núm vú chuyên dụng sẽ tạo nên một lớp màng bảo vệ ngăn không cho vi khuẩn xâm nhập vào núm vú, đây là phương pháp được đánh giá hiệu quả giúp giảm chi phí thú y và góp phần nâng cao năng suất sữa.

>> Để bò cho sản lượng sữa cao, sức khỏe tốt, tạo nhu nhập lâu dài, cần cung cấp tối thiểu 40% thức ăn thô xanh chất lượng cao. Thiếu thức ăn thô xanh chất lượng cao sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe và năng suất sữa bò.