Ranh giới nuôi trồng thủy sản, phần 3: Tìm kiếm đơn hàng cho tôm (và lợi nhuận)

Matt Craze là nhà sản xuất của chuỗi báo cáo Ranh giới Nuôi trồng thủy sản. Ông thảo luận với Undercurent News về sự thay đổi toàn cầu trong nuôi trồng thủy sản, bao gồm cả những khó khăn không ngờ tới và những cơ hội trong nuôi tôm. Đồng thời cũng tìm ra những gì mà nghề nuôi tôm cần để tạo ra một báo cáo Ranh giới Nuôi trồng thủy sản.

Ra mắt vào tháng 10 năm 2018, ranh giới nuôi trồng thủy sản là một loạt các báo cáo cung cấp bức ảnh toàn cảnh về phân khúc nuôi trồng thủy sản toàn cầu.

Hàng loạt bài viết phác thảo các cơ hội kinh doanh trong nuôi trồng thủy sản được viết bởi cộng tác viên của Undercurent News và nhà tư vấn Matt Craze thông qua Spheric Research đã gây trở ngại cho ngành nuôi trồng thủy sản bằng tất cả sự phức tạp và sức mạnh của nó.

Chuỗi Ranh giới Nuôi trồng thủy sản là báo cáo tốt nhất của chúng tôi về tình trạng của thị trường nuôi trồng thủy sản được kể thông qua quan điểm của các nhà ra quyết định cấp cao của ngành trong nhiều phân khúc khác nhau. Chuỗi này là độc nhất trong ngành vì nó dựa trên tiền đề nghiên cứu thị trường và báo cáo hiện thực tốt nhất được hỗ trợ bởi nhiều cuộc phỏng vấn và nhiều lượt khảo sát địa điểm thực tế.

Báo cáo này là một cú lặn sâu vào thị trường tôm trị giá 28 tỷ đô la đang trải qua quá trình chuyển đổi từ các trang trại nhỏ thuộc sở hữu gia đình sang ngành công nghiệp protein động vật công nghệ cao.

Nó đang được định hình bởi những thay đổi xã hội và tăng nhu cầu về tính bền vững. Ngay cả khi giá thấp kéo dài, các công ty hàng đầu đến từ Ecuador và Việt Nam đang đầu tư hàng triệu đô la vào chuỗi giá trị thân thiện với môi trường và không chứa thuốc kháng sinh. Chúng tôi xem xét lý do tại sao những nhà sản xuất hải sản lớn như Cooke và Mitsui đang đa dạng hóa sản xuất tôm, bắt kịp một số nhà sản xuất tốt nhất trong thời gian tạm lắng này của thị trường.

Chúng tôi cũng phân tích sự khác biệt về quan điểm tồn tại trên thị trường liên quan đến nguồn cung tương lai của các nhà sản xuất chính là Trung Quốc và Ấn Độ.

Báo cáo đã được tổng hợp bằng cách phỏng vấn hàng chục giám đốc điều hành dẫn đầu ngành tôm và đến thăm các địa điểm trang trại nuôi trồng ở Trung Mỹ, Trung Quốc, Ecuador, Ấn Độ, Peru và Việt Nam.

Báo cáo bao gồm:

Phân tích chi tiết về các thị trường trọng điểm bao gồm Trung Quốc, Ecuador, Ấn Độ và Việt Nam được thu thập từ tiền đề nghiên cứu thị trường tại các quốc gia này.

• Một cái nhìn tổng quan vạch ra những thách thức và tình trạng chính của ngành tôm toàn cầu năm 2019.

• Có ít nhất một tá đồ họa thông tin cung cấp những hiểu biết chủ yếu về thị trường phức tạp này.

• Phân tích toàn diện các nỗ lực và nghiên cứu để vượt qua các thách thức lớn về bệnh tật từ di truyền đến phương pháp điều trị bằng dược phẩm.

Nông dân nuôi tôm đang bị khủng hoảng do thị trường thừa cung. Mặc dù trong thời kỳ giá sụt giảm nhưng một số nhà sản xuất hàng đầu vẫn lạc quan rằng ngành tôm sẽ có một tương lai đầy hứa hẹn và đang xây dựng các trang trại công nghệ cao và tìm giải pháp cho những thách thức lớn về sức khỏe.

BÁO CÁO PHẠM VI

Viết báo cáo về ngành tôm toàn cầu là một thách thức khó khăn. Ngành công nghiệp thiếu bộ phận lãnh đạo nguồn cung cấp có thẩm quyền mà Na Uy đang nắm giữ trên thị trường cá hồi. Số liệu thống kê rất khó để có được và thậm chí dịch bệnh đôi khi bị che giấu khỏi tầm nhìn của công chúng. Chúng tôi bắt đầu quá trình viết báo cáo bằng cách đến thăm các nhà sản xuất hàng đầu ở Đông Nam Á, Trung Quốc và các quốc gia Nam Mỹ để tìm hiểu sự thật bên trong vỏ bọc của ngành công nghiệp này. Chúng tôi phát hiện ra đây là một ngành công nghiệp gồm có hai thành phần. Một thành phần bao gồm hàng ngàn trang trại nhỏ ở châu Á dễ bị dịch bệnh và hiện đang phải chịu một đợt giá thấp kéo dài. Không giống như ngành công nghiệp cá hồi, ngành nuôi tôm xuất hiện các rào cản khi gia nhập đối với các doanh nghiệp mới bắt đầu và phát triển mạnh ở các quốc gia có GDP bình quân đầu người thấp. Ấn Độ có sự kết hợp giữa đất đai ven biển phong phú và lao động giá rẻ đã phát triển mạnh mẽ ở thị trường này. Nửa còn lại của giới những nhà sản xuất này được tạo thành từ các công ty lớn hơn đã đầu tư vào các trang trại công nghệ cao được thiết kế để phục vụ những khách hàng lớn hơn. Họ cũng mang đến sự cải thiện an toàn sinh học và có thể đối phó với bệnh tật tốt hơn. Chúng tôi đã tham dự các hội nghị kỹ thuật để hiểu được làm thế nào mà ngành công nghiệp tôm có thể đối phó với bệnh tật tốt hơn thông qua những cải tiến về công nghệ cho ăn, di truyền và quản lý ao. Mặc dù tôm đang trong thời kỳ giá sụt giảm nhưng vẫn là một trong những nguồn protein tăng trưởng nhanh nhất thế giới và rất phổ biến ở Trung Quốc. Với các sản phẩm mới như bánh burger tôm của McDonald (hiện đang được bán tại Nhật Bản và Hàn Quốc) và bánh bao nhân tôm của Charoen Pokphand Food (CP Food), ngành công nghiệp tôm có thể có một tương lai đầy hứa hẹn. Điểm mấu chốt mà các chuyên gia nói ở đây là để giải quyết các thách thức lớn về bệnh và thuyết phục người tiêu dùng rằng tôm có thể được nuôi một cách có trách nhiệm mà không gây thiệt hại lớn cho vùng đất ven biển và lạm dụng lao động như trong quá khứ.

NỘI DUNG

Nguồn cung toàn cầu vượt quá cầu ngay cả với Trung Quốc

Chúng tôi đánh giá nếu ngành công nghiệp tôm đã đạt đến một vị trí trong cơ cấu cung vượt cầu. Liệu Trung Quốc có thể hấp thu một lượng lớn nguồn cung mới đến từ Ấn Độ và Ecuador hay không? Liệu lý luận cung cầu về mặt hàng thông thường sẽ đẩy nông dân ra khỏi công việc kinh doanh của họ? Chúng tôi đưa ra một cái nhìn tổng quan về thị trường toàn cầu trước khi đi sâu vào các khu vực cụ thể.

Sự chuyển đổi của Trung Quốc

Người tiêu dùng Trung Quốc đang trở thành những người sành tôm. Họ thích ăn tôm đỏ của Argentina và Ecuador hơn nguồn cung cấp tôm trong nước khi đứng trước mối lo ngại về sức khỏe. Chúng tôi kiểm tra những nỗ lực được thực hiện bởi những tay chơi lớn như Guolian Aquas để xây dựng chuỗi cung ứng mới ở Trung Quốc và lấy lại niềm tin của người tiêu dùng. Chúng tôi cũng nhận định khả năng làm cho nhiều trang trại Trung Quốc đóng cửa và nghiên cứu sự bất đồng ý kiến đối với ước tính sản lượng thực sự của Trung Quốc.

Đông Nam Á: nhà lãnh đạo mới

Viet Uc là trại giống lớn nhất của Việt Nam đang bắt tay vào việc mở rộng rộng rãi sang phương thức nuôi trồng sử dụng công nghệ mới nhất để thúc đẩy các tiêu chuẩn đi lên trên thị trường xuất khẩu lớn này của Đông Nam Á. CP Food của Thái Lan cũng đang đi một con đường tương tự là xây dựng một trang trại trong nhà có quy mô lớn ở gần Bangkok. Chúng tôi đánh giá Đông Nam Á có thể tự định lại vị trí của chính mình trong chuỗi cung ứng tôm toàn cầu.

Liệu Ấn Độ sẽ tiếp tục phát triển?

Chúng tôi đào sâu vào thị trường Ấn Độ và đánh giá tương lai của trung tâm chăn nuôi tôm ở Andhra Pradesh. Chúng tôi đã đến thăm Gujarat, một khu vực sản xuất đầy triển vọng, để đánh giá tiềm năng của nó so với nhiều nguồn cung cấp đang tiếp cận thị trường. Và chúng tôi ước định rằng liệu Ấn Độ sẽ trở thành nhà xuất khẩu tôm chính của thế giới.

Ecuador - sự tăng cường và thúc đẩy bền vững

Nông dân Ecuador đang dần tăng sản lượng trên mỗi héc-ta bằng cách sử dụng nhiều máy sục khí công suất lớn và phương pháp cho ăn kiểu mới. Chúng tôi ước lượng liệu có thể xây dựng thêm bao nhiêu công suất tại quốc gia Nam Mỹ tương đối chật hẹp này. Chúng tôi cũng đưa ra một đánh giá về các nhà sản xuất Mỹ Latinh khác.

Kỷ nguyên mới dành cho quản lý dịch bệnh

Dịch bệnh là điểm yếu chí mạng của ngành nuôi tôm. Chúng tôi đánh giá cao các nỗ lực quản lý sự bùng phát mầm bệnh. Chúng tôi phân tích các biện pháp cải tiến công nghệ quản lý ao làm giảm sự bùng phát dịch bệnh. Và chúng tôi ấn định sự hợp tác giữa các trang trại nhỏ để có thể dẫn đến những cải tiến hơn nữa.

Cuộc cách mạng cho tôm ăn

Cargill, Nutreco’s Skretting và Biomar đang đặt cược lớn vào khả năng của họ để giúp ngành tôm mở rộng, trở nên bền vững hơn và đối phó với dịch bệnh tốt hơn. Chúng tôi đưa ra cái nhìn sâu sắc về các công thức chế biến thức ăn hiện đại và sự xuất hiện của các thành phần mới có thể làm cho ngành công nghiệp bền vững hơn. Và chúng tôi xem xét cách mà các công ty thức ăn đang cạnh tranh với các công ty khởi nghiệp như thế nào để cung cấp cho các nhà sản xuất các ứng dụng di động quản lý trang trại.

Trang trại công nghệ cao

Một số công ty đang xây dựng các trang trại công nghệ cao có quy mô lớn hơn, mang đến sự kiểm soát hiệu quả hơn đối với các yếu tố hoạt động chính như nhiệt độ, độ mặn và độ pH. Chúng tôi ước lượng liệu các cơ sở quy mô lớn hơn có thể cung cấp số liệu thống kê hoạt động tốt hơn và cuối cùng cải thiện quy mô nền kinh tế hay không. Chúng tôi mô tả sơ lược về Camposol, một nhà sản xuất người Peru đang thu hút sự chú ý của ngành tôm toàn cầu thông qua các trang trại thâm canh ở Nam Mỹ.

Hai gã khổng lồ mới

Mitsui và Cooke là hai công ty lớn trong ngành thủy sản, lần đầu tiên đầu tư vào ngành tôm. Chúng tôi đánh giá họ nhìn thấy những gì trong thị trường này. Mitsui đã dần đầu tư vào các hệ thống truy xuất nguồn gốc từ năm 2007 và dường như đang tìm kiếm chỗ đứng ở cả hai thị trường Ecuador và Việt Nam. Cooke mang đến nhiều kinh nghiệm từ các lĩnh vực khác trong ngành thủy sản và có thể sắp sửa đạt được thỏa thuận khác.

Tôm sú bùng lên

Được sự ưa chuộng của những người tiêu dùng Nhật Bản và Tây Ban Nha sành ăn nên một số nông dân châu Á đang quay trở lại sản xuất tôm sú để tránh sự sụt giảm giá của tôm thẻ chân trắng. Chúng tôi đánh giá tầm quan trọng của việc chuyển đổi sản xuất sang nuôi tôm sú và điều này sẽ  ảnh hưởng gì đến giá cả. Chúng tôi mô tả sơ lược về Bangladesh nơi mà các nhà chế biến từ lâu đã đấu tranh để các cơ quan quản lý cho phép nuôi tôm thẻ chân trắng.

Tiếp thị tôm bền vững

Ngành công nghiệp này trong lịch sử đã bị điều tiếng bởi các vi phạm về nhân quyền và các mối bận tâm về tính bền vững của ngành. Để đáp lại, Ecuador đã tự gạch tên chính mình ra khỏi Hiệp hội đối tác nuôi tôm bền vững (SSP), nơi cung cấp nhãn không chứa thuốc kháng sinh dành cho tôm. Chúng tôi thảo luận với các bên liên quan trong ngành để tìm hiểu cách họ đang cố gắng cải thiện danh tiếng của tôm và đánh giá sáng kiến hiện tại để tạo ra một liên minh tiếp thị trên thị trường Hoa Kỳ.

TÓM TẮT THỰC HIỆN

Nếu giới nuôi trồng thủy sản được chia thành các khu vực thì ngành công nghiệp tôm sẽ là miền Tây hoang dã.

Ở hầu hết mọi quốc gia nhiệt đới từ vĩ tuyến 38 độ bắc đến vĩ tuyến 38 độ nam, nhiều hộ gia đình đã ăn nên làm ra nhưng đồng thời những hộ không may khác lại mất sạch cơ nghiệp chỉ để nuôi các loài giáp xác được ưa chuộng trên thế giới này.

Với thị trường cá hồi, Na Uy kiểm soát tài tình khoảng một nửa nguồn cung toàn cầu và dẫn đầu các nỗ lực nghiên cứu và tiếp thị khoa học cho loài này. Nhà sản xuất lớn nhất tiếp theo là Chile. Chile hiện đang liên kết với Na Uy sau một số thay đổi đột phá trong sản xuất trong quá khứ. Na Uy thậm chí đã gửi Hoàng thân của mình đến Patagonia để tăng cường liên minh.

Không có sự gắn kết đó tồn tại trên thị trường tôm. Ấn Độ là quốc gia xuất khẩu lớn nhất khi chỉ mới bắt đầu xuất khẩu tôm thẻ chân trắng ra nước ngoài vào năm 2010. Ecuador, Việt Nam, Indonesia và Trung Quốc là những tay chơi nặng ký khác, nhưng không một quốc gia nào nắm được quyền kiểm soát mà Na Uy đang có trên thị trường cá hồi. Và không một quốc gia sản xuất nào đầu tư bất cứ thứ gì gần với thủ đô mà Na Uy làm trong nghiên cứu & phát triển vào nuôi cá hồi và tiếp thị.

Trung Quốc với tầng lớp trung lưu đang phát triển nhanh chóng đã chuyển từ một nước xuất khẩu lớn thành một nước nhập khẩu tôm thực thụ. Với mức tăng trưởng thấp ở thị trường châu Âu và Hoa Kỳ thì nhu cầu mạnh mẽ của Trung Quốc là chất keo gắn kết thị trường đầy sóng gió này lại với nhau. Nông dân Ecuador đã tận hưởng sự bùng nổ trong những năm gần đây về nhu cầu của Trung Quốc và nắm giữ cơ hội tận dụng sự ưu đãi của thị trường. Hơn nữa, nhiều nông dân ở Trung Quốc và Thái Lan đã rời khỏi thị trường, tạo điều kiện cho các nhà sản xuất có chi phí thấp hơn ở Ấn Độ lấp đầy vào khoảng trống.

Ở Trung Quốc, tôm được ăn vào bữa sáng, trưa và tối, và thậm chí dùng trong bữa ăn nhẹ với kẹo có đường. Nhưng bây giờ, tôm dường như là một bữa tiệc tàn. Nhu cầu của Trung Quốc vẫn còn mạnh mẽ nhưng sự gia tăng nguồn cung đã vượt xa mức nhu cầu đó. Mặc dù tôm có vị thế là mặt hàng hải sản được chọn nhiều nhất trong các nhà hàng ở Mỹ chiếm 65% thị phần, nhu cầu tại các quán ăn ở Mỹ đã giảm 1% trong bốn năm qua so với mức tăng trưởng 7% của cá hồi và tăng 27% cá ngừ vây vàng, theo tư vấn thị trường Change Tastes. Sự tăng trưởng nhu cầu ở châu Âu (khu vực nhập khẩu lớn nhất) thì không mạnh.

Sức khỏe của động vật nói riêng là mối quan tâm ngày càng tăng của người tiêu dùng hàng thiên niên kỷ nay ở châu Âu và Bắc Mỹ. Người tiêu dùng tránh ăn những động vật được nuôi bằng thuốc kháng sinh hoặc nuôi theo cách phi đạo đức, Travis Larkin - người đứng đầu Seafood Exchange cho biết. Nhiều trang trại nhỏ ở châu Á không bị ràng buộc bởi các hệ thống cấp giấy chứng nhận, dựa vào phương pháp điều trị bằng thuốc kháng sinh để duy trì hoạt động kinh doanh.

Sự ám ảnh do các dấu hiệu bị nhiễm bệnh ở tôm là lý do tại sao các nhà sản xuất ở Ecuador quyết định tách ra khỏi hội vào năm 2018 và thành lập một liên minh tiếp thị tôm không có thuốc kháng sinh từ các ao nuôi tôm mật độ thấp ở các quốc gia Nam Mỹ. Bậc thầy tiếp thị cá hồi Avrim Lazar - người có thành tích đứng đầu Ecuador hiện nay cho biết, nước này muốn thoát khỏi “cuộc đua xuống đáy” đang cạnh tranh với châu Á trên thị trường mà các mặt hàng không được chứng nhận. Nhóm đã bắt đầu vụ mua bán đầu tiên trong năm nay. Nhưng đây là một thị trường nơi mà hầu hết những người mua chủ yếu quen với việc trả giá thấp và không yêu cầu tôm có giấy chứng nhận hoặc truy xuất nguồn gốc. Liệu Ecuador có nhận được tiền lãi hay không vẫn còn là điều đang xem xét.

Các nhà sản xuất Đông Nam Á có rất ít cơ hội để nhân rộng mô hình của Ecuador vì đất đai quá đắt và có nhiều người nuôi tôm hơn trên mỗi héc-ta. Hầu hết các nhà sản xuất ở Ecuador bắt đầu kinh doanh vào những năm 1970 khi đất còn rẻ và họ có thể đủ khả năng để điều hành các trang trại với mật độ thấp.

Các sáng kiến công-tư bao gồm Hiệp định quan hệ đối tác nghề cá bền vững (SFP) và IDH (Sáng kiến thương mại bền vững) đang bắt đầu thực hiện thách thức cải thiện quản lý trang trại ở châu Á. Đông Nam Á, bao gồm cả Ấn Độ sẽ thúc đẩy sự tăng trưởng nguồn cung toàn cầu tăng 5,7% mỗi năm trong giai đoạn từ năm 2017 đến năm 2020, theo một sự đồng thuận của các dự báo được đưa ra tại hội nghị toàn cầu về lãnh đạo nuôi trồng thủy sản (GOAL) tại Guayaquil, Ecuador vào năm ngoái. Nhu cầu dự kiến sẽ tăng với tỷ lệ thấp hơn, đối với một thị trường mạnh mẽ của Trung Quốc cũng không ngoại lệ.

Nông dân ở mọi quy mô sẽ ngày càng khó bán hàng cho các thị trường phát triển mà không có hệ thống truy xuất nguồn gốc.

Theo Kevin Fitzsimmons - chuyên gia nuôi trồng thủy sản của Đại học Arizona, nhiều trang trại nhỏ hơn đã được giúp đỡ bằng cách cải thiện quản lý ao bao gồm các công cụ chẩn đoán cơ bản, phương pháp cho ăn tốt hơn và công nghệ hồ ao. Nhưng các trang trại nhỏ hơn vẫn chưa sẵn sàng cho các đợt dịch bệnh nghiêm trọng có thể ảnh hưởng đến các khu vực rộng lớn với hậu quả tàn khốc, theo SFP.

Khi các nhà bán lẻ lớn trên toàn cầu yêu cầu chuỗi cung ứng tốt hơn thì các nhà sản xuất lớn hơn đang đầu tư vào các hệ thống trong nhà kiểu mới hoặc hệ thống công nghệ tuần hoàn khép kín nơi mà khả năng dự đoán cao và khả năng truy xuất nguồn gốc có thể được hỗ trợ. Viet Uc là nhà cung cấp hậu ấu trùng lớn nhất tại Việt Nam đã bắt đầu xây dựng những trang trại cực kì tối tân của riêng mình. Nó khẳng định rằng thay vì cạnh tranh với khách hàng của chính mình thì công ty đang xây dựng một nền tảng cung cấp bền vững mới để thu hút các nhà bán lẻ lớn ở các thị trường phát triển.

Khi các nhà doanh nghiệp nuôi tôm quy mô nhỏ ở các quốc gia đang phát triển phồn vinh như Malaysia và Thái Lan từ bỏ việc nuôi trồng, chổ khuyết này cuối cùng có thể được lấp đầy lại bởi những người mới tham gia có quy mô lớn hơn. Cooke - một công ty thủy sản lớn trên toàn cầu đã xâm nhập vào khoảng trống trên thị trường tôm vào năm ngoái bằng cách mua hai công ty ở Trung Mỹ. Nhiều đại gia hải sản và những người làm khác trong ngành công nghiệp protein động vật dự kiến sẽ tham gia vào thị trường tôm. Mitsui đang đàm phán để có được phần ít cổ phần trong các công ty lớn ở Ecuador và Việt Nam.

Ấn Độ dự kiến sẽ tiếp tục mở rộng nguồn cung bằng cách chuyển đổi các vùng đất rộng lớn ven biển sang ao nuôi tôm và sử dụng lao động giá rẻ. Các hệ thống nuôi trồng thủy sản trong tương lai phải chứng minh rằng chúng có thể tránh được dịch bệnh và tránh sự suy giảm theo trật tự môi trường sống tự nhiên và hệ thống nước, Robert Jones - ngành nuôi trồng thủy sản toàn cầu hướng tới chương trình Nuôi trồng thủy sản bền vững bảo tồn thiên nhiên. Nếu không có sự thích nghi của ngành tôm thì tương lai có vẻ ảm đạm.