Rộ phong trào nuôi hàu nước lợ

Trước đây, người nuôi hàu phải chở hàu lặn lội hàng chục km lên tận vùng Long Sơn (tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu) mới tìm được đại lý tiêu thụ. Vài năm gần đây, khi người nuôi hàu ngày càng đông, thương lái đã tìm về tận bè thu mua.

* Bỏ đất lên bè

Người dân ở khu vực bến cá xã Phước An quen gọi bà Trần Phương Loan là bà Năm Hàu, vì bà thuộc lớp người đầu tiên đưa nghề nuôi hàu về xã và gắn bó với nghề này gần 9 năm qua. Theo bà Loan, nghề này cũng có năm trúng, năm thất nhưng năm nào thu hoạch ít cũng không lo mất vốn, chỉ mất công nuôi vì không cần đầu tư giống cũng như chi phí thức ăn.

Hàu có 2 thời điểm lấy giống là giai đoạn tháng 3 - 4 và tháng 8 - 9 âm lịch. Ở giai đoạn này, ấu trùng hàu sống phù du, người nuôi chỉ cần làm giá thể, thả vào trong nước hoặc đặt trên bãi để con giống bám vào. Lúc đó, hàu non chỉ nhỏ như hạt mè, để yên trong vòng 4 tháng cho hàu con đủ độ lớn thì đưa giá thể cột vào bè, nuôi thêm 8 tháng là thu hoạch. Hàu tự ăn các loại phù du trong nước để lớn. Bà Loan cho biết: “Con hàu “ăn” hết nhà, đất nhưng tôi vẫn vui vẻ theo nghề. Năm đầu tôi vay vốn nuôi được 4 bè. Nuôi mấy mùa tôi quyết định bán nhà, đất mở rộng đầu tư và cả gia đình lên sống ở trên bè”. Hiện gia đình bà và người em đã phát triển hơn 20 bè nuôi hàu, dự kiến tiếp tục đầu tư thêm hơn 10 bè nữa trong vụ nuôi tới.

Tuy người dân gốc Nhơn Trạch đi tiên phong đem nghề nuôi hàu về địa phương, nhưng chính những người dân ở các tỉnh miền Tây, như: Long An, Tiền Giang, Sóc Trăng… quen sống lênh đênh trên mặt nước đã góp “quân số” đông đảo để hình thành làng nuôi hàu trên đất Nhơn Trạch. Đa số họ sống ở trên ghe, thường chở hàng đi về giữa Nhơn Trạch và các tỉnh miền Tây hoặc chủ yếu sống bằng nghề đánh bắt thủy sản tự nhiên. Thấy mô hình nuôi hàu cho lợi nhuận cao, họ đầu tư bè nuôi, mỗi năm thu một lần như khoản tiền tiết kiệm, còn thu nhập hàng ngày vẫn dựa vào nguồn thủy sản đánh bắt tự nhiên.

Ông Nguyễn Văn Tuấn, người quê gốc tỉnh Long An đã đầu tư bè nuôi hàu rộng khoảng 900 m2 được 3 năm nay. Hai vợ chồng ông sống trên một chiếc ghe 8 tấn, theo ghe đến Nhơn Trạch thấy vùng đất này hiền hòa nên ở lại. Ông Nghĩa chia sẻ: “Vợ chồng tôi cũng ngoài 60 tuổi, con cái đã lớn, có gia đình riêng và đều sống ở quê. Quen rồi nên cuộc sống lênh đênh trên sông nước cũng vui, cuộc sống vẫn đầy đủ tiện nghi, như: đèn điện, quạt điện, tivi, đầu đĩa... với nguồn điện sử dụng được tạo từ các tấm năng lượng mặt trời”.

* Nghề mới đang “hot”

Hiện nhiều bè nuôi hàu đang vào vụ thu hoạch, tuy không trúng bằng nhiều vụ khác vì hiện giá hàu vừa giảm khoảng 2 ngàn đồng/kg so với tháng trước, nhưng vẫn thu hút nhiều hộ đầu tư nuôi mới. Nói về lợi thế của nghề nuôi hàu trên vùng đất nước lợ Nhơn Trạch, ông Nguyễn Văn Sang, người có 3 năm nuôi hàu tại xã Phước An, cho hay: “Tuy là hàu nuôi nhưng vẫn phát triển hoàn toàn trong môi trường tự nhiên, ăn các loại sinh vật phù du, người nuôi không phải cho ăn cũng không hề sử dụng một loại thuốc hay kháng sinh nào trong suốt quá trình nuôi. Chính vì vậy, nuôi loại đặc sản này góp phần xử lý làm sạch các cặn bã hữu cơ, bảo vệ môi trường”.

So với nuôi các loại thủy sản khác, mô hình này cần ít vốn đầu tư hơn, không mấy rủi ro lại cho lợi nhuận tốt. Vùng nước nhiễm mặn tại Nhơn Trạch rất thích hợp phát triển mô hình này nên địa phương rất quan tâm và tạo điều kiện để khuyến khích nông dân đầu tư. Ông Phạm Thanh Tuấn, Chủ tịch Hội Nông dân xã Phước An, nhận xét: “Nghề nuôi hàu mới rộ lên từ 1 - 2 năm trở lại đây. Từ vài hộ đầu tư, hiện toàn xã có khoảng 50 hộ với 250 bè nuôi hàu. Ngoài ra, mô hình này cũng đang được nhân rộng tại xã Long Thọ. Nhiều hộ đầu tư hàng trăm triệu đồng để lập bè nuôi với quy mô lớn. Thấy hiệu quả cao, huyện rất quan tâm và tạo điều kiện thuận lợi để khuyến khích nông dân đầu tư. Thời gian tới, địa phương sẽ tổ chức những lớp tập huấn kỹ thuật nuôi hàu cho nông dân”.

Hiện tại, nông dân đang đổ xô nuôi hàu nên số lượng bè nuôi hàu tăng nhanh trong một thời gian ngắn. Do đó, nhiều ý kiến cho rằng UBND huyện Nhơn Trạch nên quan tâm đến việc quy hoạch hoạt động nuôi bè trên sông, tránh tình trạng bè nuôi ảnh hưởng đến hoạt động đi lại của tàu bè. Mặt khác, việc phát triển ồ ạt nghề nuôi hàu trong một thời gian ngắn có thể gây ảnh hưởng đến đầu ra của sản phẩm, nông dân rất mong được hỗ trợ trong việc kết nối tìm nguồn tiêu thụ ổn định để mô hình phát triển bền vững.