Trị sán lá đơn chủ trên cá từ cây chuối

Nghiên cứu cho thấy các sản phẩm từ cây chuối có thể là một nguyên liệu hỗ trợ tuyệt vời cho việc kiểm soát ký sinh trùng Monogenea trên cá.

Một nghiên cứu được tiến hành bởi các nhà khoa học Brazil (Tây Amazon) khẳng định rằng việc sử dụng các sản phẩm chiết xuất từ cây chuối (lá, thân và trái) trong chế độ ăn có thể kiểm soát sán lá đơn chủ Monogenea - một ký sinh trùng rất phổ biến tấn công vào da và mang cá.

Các loài sán lá đơn chủ thuộc họ Monogenea như Diplozoon paradoxum đang hoành hành gây thiệt hại lớn cho ngành nuôi cá nước ngọt tại Brazil. Sau khi xâm nhập vào cơ thể cá, sán lá đơn chủ sẽ làm cho cá giảm ăn, tăng trưởng kém, tổn thương mang, ngạt thở và thậm chí tử vong. Nghiên cứu này có ý nghĩa tích cực đến hiệu quả nuôi cá nước ngọt ở Brazil. Hơn nữa một giải pháp tự nhiên có thể tiết kiệm chi phí cho nông dân nuôi cá khi không phải mua các loại thuốc trừ giun sán và thân tiện với cho môi trường. Giải pháp này cũng thúc đẩy tăng thêm giá trị để hạn chế lãng phí chuối, hiện nay chỉ được sử dụng để làm phân bón.

Nghiên cứu này là một phần của một dự án lớn do một nhà nghiên cứu tại Embrapa Cheila Boijink, Brazil thực hiện nhằm không chỉ để kiểm soát ký sinh trùng, mà còn để cải thiện tốc độ tăng trưởng của cá chim trắng nước ngọt. Theo các nhà khoa học, khi cá nhiễm ký sinh trùng sẽ dành nhiều năng lượng cố gắng thoát khỏi những ký sinh trùng và do đó tốc độ tăng trưởng của chúng sẽ giảm. Sự hiện diện của các loài  sán lá đơn chủ có thể dẫn đến chết cá do ngạt thở, hoặc gây thương tích và tạo điều kiện thuận lợi cho việc xâm nhập của các tác nhân gây bệnh thứ cấp vi khuẩn và nấm.

Nghiên cứu sử dụng chuối trị ký sinh trùng trên cá

Một trong những lợi thế của việc sử dụng các sản phẩm từ chuối là chúng khá phổ biến, chuối được trồng trong gần như tất cả các vùng, ngay cả trong điều kiện môi trường không thuận lợi. Chuối được tạo thành từ carbohydrate, chất béo, protein và vitamin. Trong các sản phẩm của chuối, phần lớn các chất xơ, ngoài việc sử dụng làm thức ăn, chuối còn được dùng với mục đích điều trị bệnh.

Cụ thể hàm lượng tannin trong cây chuối có hoạt động anthelminti (trừ giun sán). Vì vậy, chúng đã được sử dụng như chất trị ký sinh trùng trong sản xuất thức ăn cho một số loài động vật như lợn, bò và dê.

Cuộc thử nghiệm được thực hiện trong 60 ngày. Các sản phẩm chiết xuất chuối được sử dụng trong các thí nghiệm đã được thu thập từ một nhà sản xuất đối tác, trồng chuối mà không sử dụng thuốc trừ sâu, nên cung cấp tính xác thực cao hơn cho việc đánh giá công dụng.

Hỗn hợp được chế biến trong máy ép đùn của Phòng thí nghiệm Dinh dưỡng của Viện Nghiên cứu Quốc gia Amazon (Inpa) để thu được khẩu phần thí nghiệm ép đùn. Và kết quả cho thấy trong sán lá ký sinh trên cá có dấu hiệu giảm thiểu rõ rệt so với nhóm đối chứng không bổ sung chiết xuất từ chuối.

Bước tiếp theo của việc nghiên cứu là để đánh giá liệu dư lượng chuối kết hợp trong thức ăn có gây ra thay đổi trong sinh lý của cá hay không, chủ yếu là do các tannin. "Chúng tôi đang làm một loạt các xét nghiệm trong phòng thí nghiệm với các mẫu sinh học thu thập vào cuối thời gian đánh giá," nhà nghiên cứu cho biết. 

Nghiên cứu trên của các nhà khoa học đến từ Nam Mỹ là một bước tiến trong việc sử dụng các nguồn nguyên liệu phổ biến đang bị lãng phí được tận dạng một các hiệu quả hơn. Mở ra tiền đề nghiên cứu sâu hơn cho các quốc gia khác trên thế giới, trong đó có Việt Nam giúp ngăn chặn sự gây hại của các loài ký sinh trùng đối với cá nuôi.