Vụ lúa phá huề!

So với các địa phương trong vùng, Cần Thơ được xem là vùng sản xuất lúa, trồng cây ăn trái hay nuôi thủy sản có nhiều thuận lợi về thời tiết và nguồn nước đảm bảo quanh năm. Theo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) TP Cần Thơ, vụ lúa hè thu vừa qua tình hình dịch hại không đáng kể, chỉ có rầy nâu nhưng nông dân kịp thời quản lý tốt. Đầu vụ hè thu gặp lúc hạn hán kéo dài, nhưng lượng nước trong các kênh rạch vẫn đảm bảo đủ nước đáp ứng tưới tiêu. Khi lúa vào giai đoạn đòng đến trổ gặp nắng lúa quang hợp rất tốt. Thế nhưng, vào giữa tháng 5-2016 do mưa đầu vụ xuất hiện đã ảnh hưởng đến một phần diện tích lúa trong giai đoạn trổ.

Theo thống kê ngành nông nghiệp, những đợt mưa lớn, dông lốc kéo dài đã làm hơn 6.570 ha lúa bị đổ ngã, trong đó có hơn 4.100 ha lúa bị đổ ngã dưới 30%, hơn 1.700 ha lúa bị đổ ngã từ 30% - 70% và hơn 739 ha bị đổ ngã trên 70%. Chăm sóc lúa trổ dày bông đang phơi phới trên đồng, nông dân tưởng chừng sắp trúng mùa. Nào ngờ rủi ro lúa đổ ngã, thiệt hại nặng nề. Lúa bị giảm năng suất, lúa chín muốn gặt lại khó tìm nhân công cắt tay nên phải chờ nắng ráo máy gặt đập mới ra đồng nhưng công gặt giá quá cao. Trong điều kiện bình thường, máy thu hoạch lúa đứng giá 1,9 - 2,3 triệu đồng/ha, còn đối với lúa đổ ngã giá trên 3 triệu đồng/ha, tùy theo mức độ đổ ngã. Đã vậy, đến khi nông dân gọi thương lái bán lúa bị chê lúa ướt, xấu, mua càng rẻ hơn.

Tại địa bàn Cần Thơ, nhiều nơi dù thương lái đã đặt cọc trước với nông dân nhưng vẫn nài nỉ mua giảm giá từ 200 - 500 đồng/kg. Cùng lúc này lúa thu hoạch rộ, giá lúa tươi thấp và giảm so với đầu vụ từ 500 đồng/kg đến 1.000 đồng/kg. Đến nay, lúa hè thu thu hoạch muộn gặp thuận lợi hơn, giá lúa tăng nhẹ 100 - 200 đồng/kg so tuần trước, nhưng diện tích còn lại không bao nhiêu! Thương lái mua lúa tươi IR50404 giá 3.900 - 4.200 đồng/kg, các giống lúa OM4218 giá 4.000 - 4.400 đồng/kg , OM5451 giá 4.150 - 4.450 đồng/kg.

Nhưng lúa hè thu được thu mua với mức giá như hiện thời nông dân có lời không? Ông Nguyễn Ngọc Hè, Giám đốc Sở NN&PTNT, cho rằng: Theo chỉ số CPI dự kiến của năm 2016 là 5% thì giá thành kế hoạch vụ lúa hè thu 2016: 3.398 đồng/kg. Theo đó giá thành lúa hè thu tại Cần Thơ được tính như sau 3.398 đồng/kg x 105% = 3.568 đồng/kg. Như vậy nông dân muốn có lời với mức 30% thì giá lúa phải là 3.568 đồng/kg x 130% = 4.638 đồng/kg.

Dù rằng thị trường lúa gạo tùy thời điểm khác nhau, nhưng với giá lúa thấp trong hai tháng qua và kể cả giá lúa hiện nay nông dân làm lúa hè thu coi như lúa mới đổi lúa cũ, bỏ công làm lời. Nói thì vậy thôi, vừa xong vụ hè thu nông dân Cần Thơ lại gấp gáp vào vụ lúa thu đông, hiện nay đã xuống giống trên 58.100ha, nhanh hơn cùng kỳ 17.300ha. Nhưng không trồng lúa nông dân sẽ trồng cây gì, nuôi con gì?… Ngành nông nghiệp vẫn đang cần có câu trả lời cho chuyện tái cơ cấu cây trồng, vật nuôi, hỗ trợ nhà nông trong thời gian tới.