Giá thể gieo cây và bẫy dính côn trùng

Vụ Đông Xuân 2018-2019, Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp huyện Nam Sách, Hải Dương phối hợp với Công ty TNHH Fresh Studio Innovations Asia (FS) - Hà Lan trình diễn mô hình gieo cây con bằng giá thể BVB và quản lý sâu chích hút hại rau màu bằng bẫy dính côn trùng Koppert.

Thực tế cho thấy gieo cây con trên luống đất hay tự làm bầu rất mất thời gian trong khâu làm đất, xử lý sâu bệnh hại, cây con thường bị ảnh hưởng xấu như hạt, mầm bị thối hỏng; cây chậm phát triển do bộ rễ ngắn, ít; bệnh thối rễ, lở cổ rễ cũng xuất hiện…

Mặt khác, đối với sản xuất rau màu trong nhà màn, nhà lưới còn gặp nhiều khó khăn trong việc quản lý các loài sâu chích hút, chúng phát sinh và gây hại mạnh. Các loài này kháng thuốc cao nên rất khó trị.

Giá thể gieo cây con BVB được sản xuất từ Hà Lan với thành phần chính là mùn của rêu nước và được bổ sung dinh dưỡng thích hợp cho cây con phát triển khỏe mạnh (NPK14-16-18+TE). BVB có đặc điểm tơi xốp, mịn, thấm và giữ nước tốt, rất dễ dồn bầu, đặc biệt còn được xử lý sạch bệnh. Mỗi bao có dung tích 70 lít có thể gieo được 2.500 bầu cây con. Bẫy dính côn trùng Koppert có 2 loại cuộn và miếng, cũng được sản xuất từ Hà Lan với 2 màu dẫn dụ là xanh và vàng.

Khu nhà màn của anh Nguyễn Thanh Dũng ở xã Thái Tân sử dụng 2 cuộn bẫy dính xanh và vàng kích thước 0,15m x 100m. Bẫy màu xanh để thu bắt bọ trĩ và một số ngài sâu hại. Bẫy dính màu vàng dùng để bắt ruồi đục lá, quả, ruồi nhuế, bọ phấn, bọ trĩ và một số ngài sâu hại. Mỗi cuộn sử dụng cho 3 sào Bắc Bộ ngay sau khi trồng cây con. Giá thể BVB được sử dụng để gieo cây ớt, cà chua, su hào, hoa lơ.

Theo dõi mô hình và đánh giá kết quả cho thấy: Sau khi gieo, hạt giống mặc dù không qua ngâm ủ nhưng nảy mầm rất đồng đều và không bị thối hỏng, tỷ lệ nảy mầm lên đến 98%.

Anh Nguyễn Thanh Dũng cho biết, giá thể mô hình có khả năng thấm và giữ nước tốt nên không phải tưới nước giữ ẩm thường xuyên như những loại giá thể khác. Hơn nữa, giá thể lại sạch bệnh và đầy đủ dinh dưỡng cần thiết cho cây con phát triển nên không phải phun thuốc phòng trị bệnh và bón thêm phân.

Tại thời điểm 20 ngày sau khi gieo hạt, quan sát  thân, lá các cây con trong bầu giá thể đều rất mập mạp, cây có 4 - 5 lá, cứng chắc, xanh đặc trưng, bộ rễ mọc ra tua tủa, bám trắng xóa xung quanh bầu giá thể.

Cùng đánh kết quả mô hình, ông Nguyễn Văn Mừng, Giám đốc Hợp tác xã Dịch vụ nông nghiệp Phạm Trấn, huyện Gia Lộc cho biết, HTX đã nhập rất nhiều giá thể BVB để gieo cây con cho mỗi lứa rau màu. Hiện HTX đang sản xuất trên 10 ha rau củ an toàn, phục vụ các bếp ăn tập thể trên địa bàn tỉnh Hải Dương.

Sau khi sử dụng và tính toán về hiệu quả kinh tế, ông Mừng thấy sử dụng giá thể BVB nhanh gọn, tiện lợi, giảm công lao động, hạt giống không cần ngâm ủ để nảy mầm, chỉ việc bóc túi giống ra gieo và tưới ẩm là xong. Tính ra mỗi một bầu cây sử dụng giá thể BVB chỉ mất 100 đồng, trong khi tiền bỏ ra thuê nhân công lấy đất, sàng sảy, làm sạch, trộn phân rồi dồn bầu, gieo hạt như trước đây chi phí cao hơn nhiều. Đặc biệt, cây sau trồng nhờ có bộ rễ rộng dài nên cứ thế mà lên nhanh, không lo bị chột và nghẹn rễ.

Đối với mô hình dùng bẫy dính, chủ hộ cho biết, kể từ khi trồng cho đến khi thu hoạch không hề phải sử dụng đến thuốc trừ sâu để phun cho rau màu. Sâu to thì đã có nhà màn che chắn, còn các loài chích hút “cứng đầu” lọt qua mắt lưới vào gây hại cây trồng thì có dải dẫn dụ màu vàng, màu xanh thu bắt. Sau vụ thu hoạch, cuộn bẫy dính vẫn có thể sử dụng tiếp cho một vụ rau nữa. Tính ra, chi phí mua bẫy dính còn rẻ hơn chi phí mua thuốc trừ sâu, thuê người phun mà sản phẩm lại được an toàn.

Rõ ràng hai phương pháp mới gieo cây bằng giá thể và quản lý sâu hại bằng bẫy dính là những cải tiến trong lĩnh vực trồng trọt có nhiều ưu điểm, đặc biệt trong sản xuất rau, củ, quả an toàn.