Cách Trồng Nhãn Ở Vàm Xáng

Năm 1999, Chi hội Làm vườn (HLV) ấp Thị tứ Vàm Xáng, xã Nhơn Nghĩa (Phong Điền - TP. Cần Thơ) được thành lập, với mục đích hỗ trợ hội viên kỹ thuật trong phát triển kinh tế VAC. Trong suốt quá trình hoạt động, Hội đã trở thành "bà đỡ", người bạn thân thiết của hội viên, nông dân.

Ông Phạm Thanh Sơn, Chủ tịch HLV ấp Thị tứ Vàm Xáng trầm ngâm nhớ lại: “Lúc đầu, chúng tôi trồng cam mật, nhưng khi cây cam bị khốn đốn vì bệnh vàng lá gân xanh, chúng tôi đành phải tìm loại cây trồng mới, phù hợp hơn để thay thế. Thông qua tìm hiểu, tham khảo các mô hình ở các tỉnh bạn, cuối cùng, chúng tôi quyết định chọn nhãn, vì đây là loại cây có hiệu quả kinh tế tương đối ổn định và dễ trồng, ít bệnh”. Những năm đầu mới chuyển đổi cây trồng, đa phần hội viên đều gặp khó khăn vì chưa có kinh nghiệm, giá cả lại bấp bênh. Để lấy ngắn nuôi dài, hội viên trồng nhãn xen canh các loại cây ngắn ngày như: đu đủ, hạnh... Không chỉ học hỏi kinh nghiệm, biện pháp kỹ thuật từ những hộ điển hình trồng nhãn, HLV ấp còn tập hợp ý kiến thắc mắc của bà con gửi đến các nhà khoa học, cán bộ khuyến nông hay các phương tiện truyền thông đại chúng như báo, đài... Chính nhờ áp dụng tiến bộ kỹ thuật, hiệu quả và biết đoàn kết tương trợ nhau cùng phát triển, những mùa nhãn bội thu đã đến với hội viên.

Để tránh tình trạng trúng mùa rớt giá, hội viên đã áp dụng thu hoạch rải vụ. Hộ nào có từ 200 - 300 cây thì chia ra thu hoạch theo đợt, 100 cây /đợt. Để làm được điều này, hội viên đã áp dụng biện pháp xử lý cho trái nghịch mùa. ông Lâm Văn Hoàng, người phụ trách kỹ thuật của Chi HLV, cho biết: “Tưới hóa chất KClO3 với một lượng phù hợp để tạo độ sốc và cứa vỏ sẽ kích thích cây ra hoa nghịch mùa. Tuy nhiên, nếu sử dụng hóa chất KClO3 nhiều sẽ làm cạn kiệt chất hữu cơ trong đất, nên bù đắp lại chất dinh dưỡng bằng cách bón phân hữu cơ cho đất. Kỹ thuật này chúng tôi học từ các nhà khoa học và tự đúc kết kinh nghiệm trong quá trình sản xuất. Nhờ áp dụng tiến bộ kỹ thuật trong canh tác nên các hộ đều thu được năng suất và chất lượng cao. Thương lái tìm đến tận nơi mua hàng, không phải tốn chi phí vận chuyển”.

Nhờ nắm vững kỹ thuật, 1ha trồng nhãn của gia đình ông Hoàng luôn trĩu quả. Chỉ tính riêng năm 2006, ông thu hoạch khoảng 17 tấn /ha, thu về 60 triệu đồng. Ngoài nhãn, ông còn nuôi ba ba. Với 500 con ba ba bố mẹ, ông có một lượng con giống không nhỏ cung cấp cho các hộ nuôi hoặc trại nuôi ở Cần Thơ và các tỉnh khác. Trung bình một năm, ông lời 30 triệu đồng từ nuôi ba ba. Cũng với 1ha trồng nhãn và các loại cây xen canh, có năm ông Trần Văn Thủ, Phó chủ tịch HLV ấp Thị tứ Vàm Xáng thu lãi trên 50 triệu đồng.

Ông Thủ cho biết thêm: “Tổng diện tích trồng nhãn của HLV ấp khoảng 15ha. Với cách trồng 2 năm - 3 vụ, năng suất bình quân đạt 60kg/cây /vụ, 1 công (1 công = 1.000m2) nhãn thu hoạch 2 tấn, nếu tính giá bình quân khoảng 3.400 đồng /kg, trừ chi phí, còn lời khoảng 5 triệu đồng /công. Nhờ đó, đời sống của hội viên ngày càng ổn định và khấm khá hơn. Năm 2006, có 13 hộ thu lợi nhuận từ 20 triệu đồng trở lên, tăng 5 hộ so với năm 2005. Số còn lại có lợi nhuận từ 15-19 triệu đồng /năm. Từ 19 hộ thành viên ban đầu, đến nay, HLV ấp đã thu hút hầu hết các hộ đăng ký là thành viên".

Để hỗ trợ nhau trong việc thu hoạch nhãn, HLV ấp áp dụng hình thức trao đổi ngày công với nhau nên tiết kiệm được tiền thuê nhân công. Bên cạnh đó, Hội còn thành lập quỹ hùn vốn hỗ trợ nhau trong sản xuất. Khi thành viên nào cần vốn để sản xuất thì được vay với lãi suất thấp. Quỹ cũng dùng để tương trợ các thành viên khi gặp khó khăn, tai nạn đột xuất. ông Sơn nhấn mạnh: “Mỗi thành viên phải có kế hoạch làm kinh tế rõ ràng trong một quý. Dựa vào kế hoạch đó, Ban Chủ nhiệm thường xuyên kiểm tra, đôn đốc họ làm đúng kế hoạch để công việc đạt yêu cầu và hiệu quả cao. Điều này cũng giúp công tác đánh giá, tổng kết của Ban Chủ nhiệm được thuận lợi, chính xác hơn”.

Năm 2005 - 2006, HLV ấp được nhận Giấy khen của UBND xã và UBND huyện. Nhiều cá nhân được khen thưởng, báo cáo điển hình nông dân sản xuất giỏi ở cấp huyện, cấp thành phố. HLV ấp Thị tứ Vàm Xáng là một trong những chi hội nổi bật của huyện Phong Điền trong việc liên kết hợp tác sản xuất hiệu quả.