Chăn nuôi quy mô nhỏ hiệu quả nhưng dễ phát sinh dịch bệnh

Quy mô nhỏ, hiệu quả cao

Trong những năm gần đây, ngành chăn nuôi ở Tây Ninh có xu hướng chuyển dịch từ nhỏ lẻ, hộ gia đình sang quy mô lớn theo hình thức trang trại nhằm tăng hiệu quả kinh tế. Thế nhưng, hiện chăn nuôi quy mô nhỏ vẫn tồn tại vì vốn đầu tư ít, tận dụng được lao động nhàn rỗi và nguồn phụ phẩm nông nghiệp trong nông thôn.

Tại huyện Hoà Thành, nhiều hộ chăn nuôi cho biết, do nguồn thức ăn tự chế biến, con giống tự sản xuất và tận dụng công lao động nhàn rỗi trong gia đình nên có thể tiết kiệm được nhiều chi phí, tăng thu nhập. Bà Nguyễn Thị Thuỷ, ở ấp Năm Trại, xã Trường Đông cho biết, gia đình bà phát triển chăn nuôi từ rất lâu, chủ yếu là nuôi heo thịt, trong chuồng luôn có khoảng 50 - 100 con.

Trong 2 năm gần đây, do giá cả tương đối ổn định nên người chăn nuôi heo có lợi nhuận khá, nhất là những hộ nuôi với số lượng nhiều. Dịp tết vừa rồi, gia đình bà xuất bán đàn heo thu được khoảng 200 triệu đồng; sau khi trừ mọi chi phí, lãi được khoảng 40 triệu đồng.

Ông Nguyễn Văn Đức - cũng là hộ chăn nuôi quy mô nhỏ ở xã Trường Tây cho biết, để cải thiện thu nhập trong gia đình, ông đã đầu tư chăn nuôi gà thả vườn. Hằng ngày, từ nguồn thức ăn sẵn có như cơm thừa, lúa, bắp và trộn thêm khoảng 20% cám công nghiệp là ông có thể bảo đảm đủ thức ăn cho đàn gà phát triển tốt.

Sau 3 tháng nuôi, đàn gà có thể xuất bán, sau khi trừ chi phí đầu tư, lợi nhuận thu được khoảng từ 20.000 đồng - 30.000 đồng/con, tuỳ thời điểm bán ra. Chăn nuôi gà chỉ nặng tiền đầu tư con giống ban đầu, về sau gia đình tự nhân giống bằng cách chọn những con mái to khoẻ để lấy trứng ấp.

Gần đây, các loại vịt ta được nhiều gia đình nuôi theo dạng nhốt chuồng, với số lượng phổ biến từ 50 - 100 con, có hộ nuôi từ 200 - 500 con.

Bà Kim Cúc, ở xã Trường Đông, huyện Hoà Thành cho biết: “Những năm gần đây, tận dụng con suối gần nhà, gia đình tôi làm chuồng đầu tư nuôi vịt, có lúc lên đến 500 con mà không phải thả chạy đồng như trước.

Để tiết kiệm chi phí, tôi tìm chuối cây về xắt nhỏ, trộn với cám làm thức ăn cho vịt. Hình thức nuôi này hiệu quả khá cao, nếu có giá, mỗi con vịt có thể cho lợi nhuận trên 100.000 đồng chỉ sau hơn 2 tháng nuôi”.

Thực tế cho thấy, chăn nuôi quy mô nhỏ đã khẳng định được hiệu quả kinh tế, cải thiện thu nhập cho người dân vùng nông thôn. Tuy nhiên, do phát triển tự phát, thiếu liên kết trong sản xuất và tiêu thụ sản phẩm nên cũng có lúc gặp rủi ro, nhất là nhũng lúc phát sinh dịch bệnh trên gia súc, gia cầm.

Cần có sự hỗ trợ

Gần đây, ngoài việc nuôi nhốt gà, heo… thì nuôi nhốt vịt quy mô nhỏ tại hộ gia đình có xu hướng phát triển. Mô hình này giúp cải thiện thu nhập cho nhiều gia đình ở nông thôn, nhưng cũng phát sinh nhiều mối nguy về dịch bệnh, môi trường.

Trước đây nuôi vịt ta chủ yếu theo hình thức nuôi chạy đồng, người nuôi di chuyển đàn vịt đến những ruộng lúa vừa mới thu hoạch để vịt ăn lúa thu hoạch sót, ăn các loại cua, ốc trên đồng…

Nuôi theo hình thức này giúp người chăn nuôi tiết kiệm được chi phí thức ăn, nhưng nguy cơ phát sinh và lây lan các loại dịch bệnh cũng rất lớn. Hiện nay, hình thức nuôi vịt chạy đồng vẫn tồn tại nhưng không còn nhiều thuận lợi so với trước do lượng cá, cua, ốc trên đồng sau các vụ thu hoạch lúa không còn dồi dào nữa.

Người chăn nuôi vịt cũng khó tận dụng nguồn lúa sót lại trên đồng để cho vịt ăn, do nông dân thực hiện việc gieo sạ lúa đồng loạt và thu hoạch tập trung trong thời gian ngắn bằng máy gặt đập liên hợp. Điều này khiến nghề nuôi vịt chạy đồng có phần giảm và mô hình nuôi nhốt vịt tại các hộ gia đình lại có xu hướng phát triển.

Tuy nhiên, mô hình nuôi nhốt gia súc, gia cầm theo hình thức hộ gia đình đang bộc lộ nhiều mối nguy về dịch bệnh và môi trường, do người dân làm chuồng nuôi trên các sông, kênh, rạch ngày càng nhiều. Hơn nữa, nhiều hộ chăn nuôi chưa quan tâm đến việc tiêm phòng vắc xin cho gia súc, gia cầm do số lượng nuôi không lớn.

Từ thực tế đó, đòi hỏi các ngành chức năng có định hướng kịp thời cho người chăn nuôi phát triển đúng hướng, an toàn. Đặc biệt, ngành nông nghiệp và các cơ quan chuyên môn cần kịp thời hỗ trợ, hướng dẫn các hộ dân xây dựng các mô hình chăn nuôi vịt theo hướng an toàn sinh học, nhằm giảm các tác động xấu đến môi trường và chủ động phòng chống các loại dịch bệnh, nhất là dịch cúm gia cầm.

Không ít người chăn nuôi cho biết, hiện có nhiều hộ vẫn còn rất mơ hồ, chưa biết phải tổ chức chăn nuôi vịt thế nào mới bảo đảm an toàn sinh học nên rất cần được các ngành chức năng hỗ trợ, hướng dẫn.

Đây là những vấn đề mà ngành chức năng cần quan tâm để có định hướng kịp thời cho người chăn nuôi theo hình thức kinh tế hộ trong tỉnh.