Chuyện Con Ốc Hương Ở Vạn Ninh

Gần 2 năm nay, nghề nuôi óc hương ở Vạn Ninh được người nuôi trồng thủy sản chú ý. Bởi lẽ, nghề nuôi óc hương có thời gian nuôi trồng ngắn, chi phí đầu tư thấp nhưng hiệu quả kinh tế rất cao so với nghề nuôi tôm hùm lồng. Hiện nay, toàn huyện đã có khoảng 80 lồng nuôi ốc hương, và số lồng nuôi sẽ phát triển nhiều hơn trong thời gian tới.

Nghề nuôi ốc hương ở Vạn Ninh bắt đầu xuất hiện từ năm 1999, kể từ khi Trung tâm Nghiên cứu thủy sản III bắt tay vào nghiên cứu công trình khoa học cấp Nhà nước: "Sản sinh nhân tạo giống ốc hương". Trong quá trình nghiên cứu, ốc hương đã được Trung tâm đưa về nuôi khảo nghiệm ban đầu rất khả quan, sau khoảng 4 tháng nuôi, ốc rất nhanh lớn, thu được 300kg ốc thương phẩm.

Thấy nuôi ốc hương có lãi, người dân ở nông thôn Xuân Tự, xã Vạn Hưng thì thi nhau nuôi ốc hương, từ đó số lồng nuôi tăng lên dần, lên gần 80 lồng. Năm nay bà con nơi đây được mùa ốc hương, số hộ thu lãi từ vài chục triệu đồng trở lên không hiếm. Anh Bình, một hộ nuôi ốc hương được đánh giá là có "thâm niên": về nghề này cho biết: "Nghề nuôi ốc hương "sướng" hơn nhiều so với nghề nuôi tôm hùm lồng. Ốc hương có thể nuôi theo nhiều dạng khác nhau: Nuôi lồng, nuôi đìa, nuôi đăng. Mỗi lồng nuôi có diện tích khoảng 25m2, thả 1.000 con ốc giống. Chi phí làm lồng nuôi hương rất rẻ, chỉ tốn 1 - 1,2 triệu đồng, trong khi đó lồng nuôi tôm hùm phải tốn từ 2,5 - 3 triệu đồng.

Thời gian nuôi ốc hương chỉ khoảng 4 tháng, nhanh thu lãi sớm thu hồi vốn. Trong khi đó, nuôi tôm hùm lồng phải mất 2 năm mới thu hoạch nhưng lãi lại không bằng nghề nuôi ốc hương. Gia đình tôi nuôi 7 lồng ốc hương. Sau 4 tháng nuôi, mỗi lồng chi phí khoảng 30 triệu đồng, gồm: Tiền làm lồng, tiền đầu tư con giống, chi phí thức ăn... Ốc hương thương phẩm trên thị trường đang "khan", giá giao động từ 150 - 165nghìn đồng/kg. Mỗi lồng, gia đình tôi thu hoạch 4 tạ ỗc thịt, thu về khoảng 60 triệu đồng, tính lãi khoảng 30 triệu đồng. Hiện nay, ốc hương bán rất chạy trên thị trường. Ngoài tiêu thụ các nhà hàng, khách sạn trong nước, ốc hương còn được xuất khẩu sang Trung Quốc, Hồng Kông, Đài Loan..."

Nghề nuôi ốc hương ở Vạn Ninh đang phát triển mạnh nhưng vấn đề giống phục vụ cho nuôi trồng còn quá "khan"! Do đây là nghề mới nhưng số hộ nuôi ốc quá nhiều nên các trại sản xuất ốc giống cho người nuôi trồng. Được biết, nuôi ốc hương phải qua 3 giai đoạn: Đẻ, ương, nuôi thành ốc thịt. Giai đoạn ốc đẻ khoảng 2,5 tháng, giai đoạn ương từ 10 - 15 ngày, sau đó ốc hương con mới được nuôi thành ốc thương phẩm. Hiện nay, toàn huyện mới chỉ có 4 cơ sở cho ốc đẻ, 2 cơ sở ương. Mỗi cơ sở cho ốc đẻ trên địa bàn huyện sản xuất một đợt khoảng 20 vạn con ốc giống, còn nhiều hao hụt, tính ra lượng ốc giống trên địa bàn huyện chỉ đủ cung cấp cho 40 lồng nuôi. Do vậy, số lồng nuôi còn lại phải "chạy đôn chạy đáo" đi tìm con giống. Nhưng do nghề mới, tìm nguồn ốc giống đâu có dễ! Thế là "cuộc chiến" vè ốc giống diễn ra.

Cũng như một số cơ sở sản xuất giống ốc hương khác , mùa ốc hương năm nay, anh Nguyễn Ngọc Châu ở thôn Tân Đức, xã Vạn Lương "mở cờ trong bụng" vì giống ốc hương đang khan hiếm. Cơ sở sản xuất ốc hương giống của anh mới xây dựng hơn 3 tháng, đầu tư 120 triệu đồng, nhưng đã sản xuất được khoảng 25 vạn con ốc giống. Anh dự địínhau khi ương 10 ngày mới bán, vì ốc chưa ương chỉ có giá 220 đồng/con, trong khi đó ốc ương xong giá lên 350 đồng/con. Hiện nay, trại của anh đã có nhiều đơn đặt hàng mua ốc giống nhưng anh chưa dám nhận. Anh tính, với giá ốc giống như hiện nay, sau khi xuất bán, trừ đi vốn đầu tư hơn 20 triệu đồng, còn thực lãi trên 50 triệu đồng.

Một vấn đề cần quan tâm hiện nay, đó là, cùng với nghề nuôi tôm hùm, nghề nuôi ốc hương còn mang tính tự phát, chưa có sự quy hoạch nên vấn đề ô nhiễm môi trường nuôi chắc chắc sẽ xảy ra khi nghề này phát triển ồ ạt. Bởi thức ăn con tôm hùm và ốc hương còn mang tính tự phát, chưa có sự quy hoạch nên vấn đề ô nhiễm môi trường nuôi chắc chắn sẽ xảy ra khi nghề này phát triển ồ ạt. Bởi, thức ăn con tôm hùm và ốc hương đều là thức ăn tươi sống (cá, ốc, hàu, sò...). Điều này dẫn đến môi trường bị ô nhiễm, dịch bệnh xảy ra. Năm ngoái, tôm hùm ở thôn Xuân Tự đã là một minh chứng.

Nghề nuôi ốc hương ở Vạn Ninh còn mới mẻ nhưng đã có nhiều triển vọng. Trong tương lai nghề này, sẽ giúp cho người dân Vạn Ninh thoát khỏi đói nghèo, vươn lên làm giàu bằng chính công sức của mình. Muốn vậy, chúng ta cần phải quản lý, quy hoạch những vùng chuyên canh nuôi ốc hương từ bây giờ, tránh nuôi tràn lan, ồ ạt, từ đó gây ô nhiễm môi trường nuôi, để rồi nhận lấy hậu quả đáng tiếc.