Nhìn Lại Việc Trồng Ổi Không Hạt

Nhiều thực khách cho rằng ổi xá lị nghệ là giống ổi ngon nhất của ĐBSCL, không có đối thủ cạnh tranh bởi đặc tính: giòn, chua, ngọt và ít hạt. Nhưng trong thời gian gần đây, trên thị trường đã xuất hiện một giống ổi khác không hạt, với những ưu điểm như hình dạng trái dài, vỏ trái trơn tru, màu xanh nhạt.

Thời gian đầu, sợ rằng trồng ra không bán được, những nhà vườn đi đầu trồng ổi không hạt này cũng chỉ trồng thử 5 - 10 cây “cho vui” để nghe ngóng và nếu có thể thì chiết giống cây để bán... Do vậy, trong thời gian dài, sản lượng ổi không hạt rất thấp. Nhưng nó đã nhanh chóng làm hài lòng thực khách nên giá bán trong siêu thị cao đến 14.000 - 15.000 đ/kg. Khi ấy, nhiều nhà vườn mới lục tục tìm mua cây giống về trồng. Đã có những khu vườn chuyên trồng ổi không hạt 3.000 - 5.000 m2. Một số nhà vườn trúng đậm nhưng cũng có nhiều nhà thất thu vì cây giống không cho trái như “hàng mẫu” thường thấy chưng ở siêu thị hay hội chợ.

Không ít nhà vườn mua giống ổi không hạt về trồng nhưng khi ra trái lại có hạt hoặc là dạng trái không theo ý muốn. Có nhà vườn thu được những trái ổi không dài, không tròn mà lại gần giống trái bí rợ với các múi nổi không cân đối và các rãnh hằn sâu mà bụi bẩn và sâu rầy dễ bám vào. Có vườn cho trái dài nhưng lại cong queo, đầu trái to với nhiều vết xước, đuôi trái teo và rốn trái lồi ra trông rất xấu. Lại có vườn cây tốt sum suê nhưng không chịu ra hoa, khi có thì cả cuống hoa, cánh hoa, nhị hoa đều bé tí và không có bầu noãn, nghĩa là có hoa mà không có quả. Một số chủ vườn đòi bắt đền trại cây giống. Trại đổ lỗi cho người làm cây giống cung cấp cho trại. Người làm giống thì...

Ổi không hạt du nhập vào thị trường trái cây Việt Nam khoảng năm, bảy năm nay bằng con đường “không chính thức” (do các cá nhân và công ty giống mang về). Các cơ sở nghiên cứu đang có kế hoạch khảo nghiệm trước khi công bố và khuyến khích đưa vào sản xuất. Nhưng cho đến nay vẫn chưa có thông tin mới nào.

Ông Nguyễn Công Thành (Tư Thành), ở xã Sơn Định, huyện Chợ Lách, Bến Tre, cho biết: “Gốc ghép ảnh hưởng rất lớn đến hình dạng và phẩm chất trái ổi không hạt. Để tìm mua được cây giống tốt, nhà vườn cần chú ý đến gốc ghép”... “Khi tôi mua cây giống ổi không hạt trực tiếp chiết ra từ cây ổi không hạt gốc chuyển về từ Thái Lan, nhà cung cấp đã dặn: chỉ có thể nhân giống ổi không hạt bằng cách chiết từ cây giống gốc ra trồng, không được dùng các gốc ghép là giống khác”. Tuân thủ yêu cầu kỹ thuật của nhà cung cấp giống đầu dòng, hàng chục ngàn cây giống do ông Tư Thành sản xuất đều phát triển tốt và cho trái đúng khuôn mẫu.

Ổi không hạt là giống cho thu hoạch rất sớm. Nếu trồng bằng cây con đã được ươm nuôi trong bầu vài tháng, liếp đã lên đàng hoàng, mô đất đã có bón lót và tưới đủ nước mỗi ngày, thì sau một năm, cây đã có thể cho thu hoạch một vụ trái “chiến”. Sang năm thứ hai, cây phát triển rất nhanh, tán lá lớn và trái sẽ trĩu cành nếu nhà vườn biết tạo tán, tỉa cành và chủ động bấm đọt cho cây ra hoa.

Trong khi chờ đợi công bố của cơ quan chức năng, nhà vườn có nhu cầu nên chọn cơ sở cung cấp cây giống được chiết ra từ vườn ổi không hạt đang phát triển tốt, và nên ký hợp đồng cung cấp cây giống.