Tạo động lực phát triển

Tái cơ cấu nông nghiệp

Đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn có ý nghĩa quan trọng, tạo sự ổn định, cải thiện và nâng cao thu nhập người dân khu vực nông thôn.

Nhưng khu vực này vẫn chưa hấp dẫn các doanh nghiệp, luôn tiềm ẩn nhiều rủi ro từ thiên tai, dịch bệnh, giá cả, thị trường.

Sự thiếu hấp dẫn đó một phần cũng bắt nguồn từ hạ tầng chưa đáp ứng yêu cầu, quy mô sản xuất nhỏ lẻ, manh mún, nhất là khu vực miền núi, vùng sâu, vùng xa.

Vì vậy, chính sách này thể hiện trên thực tế để tạo động lực phát triển là điều cần thiết.

Một trong những vấn đề đại biểu quan tâm chính là việc ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất nông nghiệp ở Quảng Nam còn nhiều hạn chế, chưa mang lại hiệu quả.

Nhà nước cần nghiên cứu việc hỗ trợ cho phát triển nông nghiệp, nông thôn theo hướng tạo động lực cho nông dân.

Nhà nước không nên hỗ trợ trực tiếp cho người dân để tránh tình trạng ỷ lại, cần chiến lược đầu tư về khoa học công nghệ cho sản xuất, tăng năng suất, chất lượng, mang lại lợi thế cạnh tranh, hạn chế phụ thuộc vào thị trường nước ngoài.

Theo thẩm tra của Ban Kinh tế & Ngân sách HĐND tỉnh, hiện hình thức tổ chức chuỗi liên kết trong sản xuất nông nghiệp còn ít, chưa hiệu quả.

Mô hình hợp tác xã kiểu mới chậm phát triển, hạn chế về quy mô sản xuất, trình độ quản trị.

Hiệu quả việc chuyển đổi cây trồng chưa cao, thiếu giải pháp hữu hiệu khắc phục tình trạng được mùa mất giá và hỗ trợ đầu ra cho sản phẩm nông nghiệp vẫn chưa có dấu hiệu thay đổi theo hướng tích cực…

Xây dựng nông thôn mới vốn đang có khá nhiều triển vọng, có đủ khả năng để đến năm 2020 có 50% số xã đạt chuẩn.

Song rất nhiều ý kiến phân vân, lo ngại khi quá khó để quản lý chặt chẽ nguồn vốn, kiểm soát nợ xây dựng cơ bản.

Vốn hỗ trợ sản xuất, nhất là đầu tư cho chuyển giao khoa học kỹ thuật, tạo vùng sản xuất hàng hóa, gắn xây dựng nông thôn mới với tái cơ cấu nông nghiệp vẫn còn là khoảng trống khó có thể lấp đầy.

Chất lượng tăng trưởng nông thôn mới mới chính là tiêu chí hàng đầu thay vì chạy theo biểu hiện hình thức, chạy theo thành tích, nóng vội dẫn đến huy động sức dân quá mức.

Tránh tình trạng đánh giá, không phản ánh đầy đủ, đúng thực chất khi xét công nhận đạt chuẩn nông thôn mới.

Hiện còn khá nhiều địa phương quá chú trọng đầu tư cho các tiêu chí về xây dựng cơ bản, “lơ” các tiêu chí an ninh, xã hội, dẫn đến mất cân đối.

Đại biểu Nguyễn Văn Hùng nói, các địa phương nặng về hình thức, nặng về tiêu chí đầu tư.

Các tiêu chí định lượng này có tiền là làm được ngay, nhưng an ninh, xã hội, phương thức sản xuất, văn hóa tinh thần… là những tiêu chí, giá trị cốt lõi thì chưa thể hoàn thành.

Tái cơ cấu ngành nông nghiệp, tạo ra những vùng sản xuất rõ nét, thu hút đầu tư.

Sàng lọc đầu tư

Đại biểu Nguyễn Thị Thu Lan cho rằng các giải pháp cho việc trả nợ vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ nay đến năm 2018 do Sở KH&ĐT đề xuất chưa cụ thể, thiếu thuyết phục.

Cần căn cứ, lộ trình và các giải pháp căn cơ cho việc trả nợ.

Việc phân bổ vốn, phân cấp và ủy quyền quản lý đầu tư xây dựng cho các địa phương đã tạo sự chủ động, linh hoạt trong việc phê duyệt dự án, bố trí, thanh quyết toán vốn và huy động các nguồn lực đầu tư phát triển.

Tuy nhiên, thực tế, khá nhiều tiêu chí biến động khá lớn trên từng năm, nhưng tổng số điểm làm căn cứ phân bổ vốn không đổi.

Như vậy, có thể nói rằng việc phân bổ vốn theo tiêu chí, định mức chưa thể phản ánh đầy đủ nhu cầu vốn tương ứng với quá trình phát triển kinh tế - xã hội của từng địa phương.

Việc quy định tiêu chí và xác định số điểm chưa dung hòa được giữa các địa phương có vốn đầu tư nhiều từ các chương trình mục tiêu với địa phương không có chính sách đầu tư.

Điều này đã tạo ra sự không đồng đều, phần nào tác động đến quá trình đầu tư phát triển của mỗi địa phương.

Đó là chưa kể chênh lệch số điểm của một số tiêu chí khá cao khi chênh lệch tiêu chí thu phát sinh kinh tế giữa địa phương cao nhất và thấp nhất lên đến 53,8 lần…Vì vậy, cần xem xét lại tiêu chí, định mức phân bổ đầu tư giữa đô thị và miền núi.

Thậm chí phân định tiêu chí đặc thù miền núi, nâng đỡ cho các xã an toàn khu, biên giới, hải đảo.

Ngoài ra, cần ban hành nguyên tắc tiêu chí riêng cho nguồn hỗ trợ có mục tiêu ngân sách tỉnh hoặc vận dụng nguyên tắc, tiêu chí hay làm cơ sở phân bổ nguồn hỗ trợ có mục tiêu ngân sách tỉnh để kiểm soát nguồn lực đầu tư.

Đại biểu Nguyễn Đức nói, việc phân bổ vốn và quản lý chương trình nông thôn mới chưa thật sự chặt chẽ.

Tình trạng sử dụng vốn sai mục đích, bố trí vốn cho đầu tư phát triển sản xuất thấp vẫn thường xuyên xảy ra.

Các tiêu chí giảm tỷ lệ hộ nghèo, xây dựng cơ sở hạ tầng, thu nhập…đang trở thành áp lực lớn đối với chính quyền và người dân các huyện miền núi.

Trong một góc nhìn khác, khá nhiều ý kiến cho rằng danh mục, lĩnh vực đầu tư quá nhiều, rộng, trong khi ngân sách tỉnh còn hạn chế nên chọn vùng, lĩnh vực đầu tư, không dàn trải.

Ngay như chính sách khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn Quảng Nam giai đoạn 2016 – 2020 là câu chuyện đáng bàn bởi đây sẽ tạo động lực phát triển nông nghiệp, nông thôn, nhưng cũng có ý kiến cho rằng cần nghiên cứu thật kỹ.

Nếu nhiều doanh nghiệp đầu tư thì liệu ngân sách tỉnh có đủ khả năng để hỗ trợ hay không? Về phía tài chính, tất cả đều xác nhận ngân sách tăng thu, vượt so kế hoạch, nhưng nguồn thu đó phụ thuộc nhiều vào ô tô Trường Hải và một số doanh nghiệp lớn.

Hội nhập AFTA, TPP việc điều chỉnh thuế chắc chắn sẽ làm ảnh hưởng rất lớn đến nguồn thu ngân sách.

Cần một chiến lược, giải pháp xây dựng nguồn thu bền vững cho ngân sách.

Ngoài những vấn đề trên, không ít đại biểu đề nghị tăng cường thu hồi nợ thuế, kiểm soát thu thuế xây dựng cơ bản, thuế tài nguyên để tăng thu, thậm chí không tính chuyện cân đối nguồn thu nợ thuế từ các công ty vàng vào ngân sách địa phương để tránh tình trạng treo nợ cho địa phương.

Đó là chưa kể đến ô nhiễm môi trường và vi phạm về vệ sinh an toàn thực phẩm đã làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và môi trường sống của người dân đến mức báo động, nhưng trong các báo cáo chưa đề cập vấn đề này.