Công dụng của dầu hướng dương đối với cá

Các nhà khoa học Arhengtina đưa ra kết luận rằng việc thay thế dầu cá bằng dầu hướng dương trong thức ăn của cá không ảnh hưởng đến tăng trưởng và là một chiến lược khả thi để giảm chi phí sản xuất trong hoạt động nuôi thủy sản.

Dầu thực vật là nguyên liệu tương lai cho ngành thức ăn thủy sản. Ảnh minh họa: Truly Organics

Nguyên liệu thức ăn cho động vật thủy sản thường sử dụng dầu cá để cải thiện giá trị dinh dưỡng và tăng trọng. Tuy nhiên do đánh bắt quá mức làm nguồn nguyên liệu bột cá ngày càng khan hiếm đẩy giá nguyên liệu ngày một tăng cao . Do đó các nhà sản xuất thức ăn thủy sản đã không ngừng tìm kiếm và hướng đến những nguồn nguồn liệu cung cấp acid béo từ thực vật. Trong đó có một nguyên liệu tiềm năng là hạt hướng dương. Kết quả nghiên cứu trước đây đã cho thấy có thể thay 25% bột cá bằng bột hạt hướng dương trong thức ăn của cá rô phi vằn (Oreochromis niloticus) nuôi trong ao đất. Nghiên cứu này đánh giá tác dụng khi sử dụng thức ăn thủy sản thay thế hoàn toàn dầu cá bằng dầu hướng dương.

Nghiên cứu đánh giá tác dụng của tinh dầu hướng dương

Mục đích nhằm đánh giá ảnh hưởng của việc thay thế dầu cá (FO) bằng dầu hướng dương (SfO) đối với sự tăng trưởng, thành phần axit béo, lượng thức ăn ăn vào được nghiên cứu ở cá Pejerrey (Odontesthes bonariensis).

Cá Pajerrey được cho ăn trong 45 ngày với các khẩu phần có tỉ lệ FO / SfO khác nhau như sau: 

Nhóm 1: Bổ sung 100% Dầu cá (FO).

Nhóm 2: Bổ sung 50% FO: 50% Dầu hạt hướng dương (SfO).

Nhóm 3: Bổ sung 20% FO: 80% SfO;

Nhóm 4: Thay thế hoàn toàn bằng 100% Dầu hạt hướng dương (SfO).

Kết quả: Không có sự khác biệt trong sự tăng trưởng và tổng số các axit béo trong cơ thể cá của các nhóm thí nghiệm. 

Các gen tăng trưởng như Gh, ghr-I và ghr-II cho thấy một biểu hiện mRNA cao hơn ở đầu và thân của cá khi ăn với chế độ ăn 100% SfO. Biểu hiện của igf-II cao hơn trong cơ thể nhóm hoàn toàn bằng dầu hạt hướng dương so với nhóm cá ăn 100% dầu cá. Biểu hiện gen Δ6-desaturase được điều chỉnh tăng lên ở đầu và thân của cá bột ăn 100% thức ăn SfO. Cho thấy khả năng tăng trưởng của cá ăn tinh dầu hướng dương là ao hơn dầu cá.

Ngoài ra khi đánh giá cảm quan hình thái, các nhà khoa học nhận thấy cá sử dụng dầu hướng dương trong chế độ ăn có màu sắc sáng bóng và bắt mắt hơn.

Các kết quả phân tích trên, các nhà khoa học Arhengtina đưa ra kết luận rằng việc thay thế dầu cá bằng dầu hướng dương trong thức ăn của cá không ảnh hưởng đến tăng trưởng, đây có thể là một chiến lược khả thi để giảm chi phí sản xuất trong hoạt động nuôi thủy sản. Nghiên cứu cũng góp phần bổ sung thêm dầu hạt hướng dương vào danh mục những loại dầu thực vật có khả năng thay thế dầu cá và hướng đến thức ăn cho động vật thủy sản hoàn toàn không dùng cá.

Đối với Việt Nam, một nguồn nguyên liệu dễ tìm và giá thấp như dầu hướng dương có thể được ứng dụng rộng rãi cho ngành thức ăn thủy sản trong tương lai. Góp phần hạ thấp giá thành cho người nuôi, tăng sức cạnh tranh các sản phẩm thủy sản của chúng ta trên thị trường thế giới.