Đồng bằng sông cửu long: Liên kết sản xuất giống cá tra 3 cấp

Mới đây tại An Giang, Bộ NN&PTNT và UBND tỉnh An Giang phối hợp tổ chức Hội thảo lấy ý kiến góp ý Đề án “Liên kết sản xuất giống cá tra 3 cấp chất lượng cao cho vùng ĐBSCL”. Hội thảo thu hút sự tham dự của đại diện nhiều địa phương và các doanh nghiệp thủy sản.

Liên kết sản xuất giống cá tra 3 cấp chất lượng cao cho vùng ĐBSCL

Cấp thiết

Toàn vùng ĐBSCL có 108 cơ sở cho sinh sản nhân tạo cá tra và gần 1.900 hộ ương dưỡng cá giống với diện tích trên 1.500 ha, sản lượng cá bột sản xuất ước 16,5 tỷ con, tập trung tại các tỉnh như: An Giang, Đồng Tháp, Cần Thơ...; trong đó, An Giang là tỉnh sản xuất và cung ứng cá tra giống chủ yếu của khu vực ĐBSCL. Tuy nhiên, hiện nay việc sản xuất giống và phát triển cá tra vẫn còn một số hạn chế nhất định; việc thực hiện Đề án “Liên kết sản xuất giống cá tra 3 cấp chất lượng cao cho vùng ĐBSCL” là rất cần thiết.

Ông Lâm Quang Thi, Phó Chủ tịch UBND tỉnh An Giang cho biết, cá tra cùng lúa gạo là hai mặt hàng được Chính phủ công nhận là sản phẩm chiến lược quốc gia, riêng cá tra trong chuỗi từ sản xuất nuôi trồng chế biến và xuất khẩu vấn đề quan tâm nhất hiện nay là sản xuất giống và xuất khẩu. Để thực hiện Đề án trên cần tăng cường các giải pháp về cơ chế, chính sách, thị trường về tổ chức và quản lý sản xuất, về khoa học công nghệ, môi trường, dịch bệnh... 

Tiêu chí liên kết 3 cấp được xác định là: Cấp 1: Các Viện nghiên cứu, Trường Đại học “Ứng dụng công nghệ cao trong chọn lọc nguồn giống bố mẹ, hoàn thiện công nghệ sản xuất giống cá tra có chất lượng di truyền cao về tính trạng tăng trưởng chuyển giao cho các đơn vị cấp 2; Cấp 2: Các cơ sở sản xuất cho sinh sản nhân tạo “Trung tâm giống cấp tỉnh, các cơ sở sản xuất giống của doanh nghiệp như: Hùng Vương, Nam Việt, Việt - Úc…”; Cấp 3: Các cơ sở ương dưỡng từ cá bột lên cá hương giống.

Quyết liệt, đột phá khâu giống

Ông Tony Đặng Quốc Tuấn, Phó Chủ tịch HĐQT, Kiêm Phó Tổng Giám đốc điều hành Tập đoàn Việt - Úc cho biết, đây là Hội thảo định hướng chiến lược đường dài của phát triển cá tra; việc đề ra Đề án và tập trung thực hiện trong giai đoạn này là cần thiết. Trong quá trình thực hiện cần phải có cơ chế chính sách cụ thể cho giống cá tra và cần tập trung nhiều vào giai đoạn thứ 2. Công đoạn từ cá bố mẹ chất lượng cao ra cá giống đòi hỏi chất lượng rất cao. Cần phải hình thành các hệ thống chuẩn mực, quy định chặt chẽ tránh trường hợp người dân nuôi cá ở phân đoạn thứ 3 bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Bên cạnh đó, thời gian qua người dân gặp khó khăn nhiều ở đầu ra, giá cả bấp bênh không ổn định; một thời gian dài mất lợi thế vì không có đủ mạnh để xây dựng thương hiệu bền vững. Từ đó, vấn đề thương hiệu cần phải đặc biệt quan tâm xây dựng.

Ông Nguyễn Văn Công, Giám đốc Sở NN&PTNT Đồng Tháp cho rằng, con giống là quan trọng trong phát triển cá tra. Khi có con giống sạch bệnh là căn cơ mang lại hiệu quả cao, nâng chất lượng và thương hiệu. Đây thực sự là mong muốn chung của người làm giống, người nuôi cá thương phẩm và các cơ quan ban, ngành nhà nước. Đồng Tháp là tỉnh có số lượng làm giống cá tra hùng hậu, mỗi năm cung ứng khoảng 1,5 tỷ con giống. Tuy nhiên, các vùng nuôi chưa được quy hoạch, chưa được hỗ trợ, các chính sách vẫn chưa đồng bộ, chưa có quy định cụ thể về chính sách đất đai nên mỗi nơi vận dụng cũng khác.

Phát biểu tại Hội thảo, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Vũ Văn Tám cho biết, hiện nay, cá tra chưa có vai trò của doanh nghiệp trong những khâu đầu vào làm ngược quy trình so với con tôm. Vì vậy, cần làm quyết liệt, đột phá khâu giống, tâp trung xây dựng thương hiệu, thích ứng được các thị trường khắt khe nhất và truy xuất được nguồn gốc. Về vấn đề định hướng phát triển giống cá tra cần xác định đây là khâu mang tính đột phá hoàn thiện. Trong Đề án này doanh nghiệp là nòng cốt đóng vai trò quan trọng.

Để tạo điều kiện cho doanh nghiệp đầu tư vào liên kết sản xuất giống cá tra 3 cấp, Thứ trưởng Vũ Văn Tám đề nghị tỉnh An Giang, cũng như các tỉnh, thành phố khu vực  ĐBSCL cần chủ động tạo quỹ đất bằng cách thuê lại đất của nông dân, thực hiện dồn điền đổi thửa, sau đó cho doanh nghiệp thuê có thời hạn. Ngân sách Trung ương sẽ hỗ trợ xây dựng hạ tầng cho các vùng sản xuất giống tập trung ở An Giang và Đồng Tháp. Các tỉnh còn lại sẽ vận dụng nguồn ngân sách hỗ trợ đầu tư hạ tầng các vùng sản xuất giống của địa phương mình.

>> Theo Đề án: Đến năm 2025, cung cấp 70% nhu cầu giống cá tra tương đương 2,45 - 2,8 tỷ giống cá tra cho An Giang và khu vực ĐBSCL. Toàn bộ nguồn giống cá tra của chuỗi sản xuất phải được doanh nghiệp bao tiêu theo giá sàn thỏa thuận tại từng thời điểm thu mua.