Khó khăn mở rộng nuôi tôm VietGAP

Ở vùng ĐBSCL, tỉnh Sóc Trăng tranh thủ sự hỗ trợ của OXFAM/Đại sứ quán Thụy Điển cùng Trung tâm hợp tác Quốc tế Nuôi trồng và Khai thác thủy sản bền vững (ICAFIS) hướng dẫn nuôi tôm VietGAP đạt nhiều kết quả. Tuy nhiên, việc mở rộng đang gặp khó khăn.

Còn nhiều rào cản phát triển tôm nuôi VietGAP. Ảnh: Hữu Đức 

Kết quả

Tổ hợp tác nuôi tôm số 1 ở ấp Tổng Cáng, xã Liêu Tú (huyện Trần Đề) có 9 thành viên với 67 ha nuôi tôm. Năm 2017, được Chi cục Thủy sản, Trung tâm Khuyến nông, Chi cục Chăn nuôi và Thú y tỉnh giúp đỡ mà THT Nuôi tôm số 1 đã đạt chứng nhận tiêu chuẩn nuôi tôm VietGAP.

Tổ trưởng THT Nguyễn Minh Tùng cho biết, diện tích mặt nước nuôi tôm chỉ chiếm khoảng 30 - 50% tổng diện tích đất; còn lại là ao lắng, ao lọc. Nguyên tắc khép kín nước được thực hiện triệt để, không xả nước trong ao ra môi trường, nhất là khi phát hiện dịch bệnh càng tuyệt đối không xả ra môi trường. Theo đó, nước được lấy một lần vào các ao để sử dụng xoay vòng, thỉnh thoảng kỳ nước lớn có lấy thêm. Chú trọng bảo vệ môi trường nên năm qua, chỉ khoảng 10% diện tích bị thiệt hại, không có thu hoạch, so với trước đây là rất thắng lợi.

“Cụ thể, cả THT trong năm 2017 thu hoạch chừng 200 tấn tôm, tỷ lệ lời từ 30 - 50% so vốn đầu tư tùy từng thành viên. Gia đình tôi có 8 ao nằm trong diện tích THT đạt tiêu chuẩn VietGAP (mỗi ao rộng 3.000 - 5.000 m2) thu lời 2 tỷ đồng”, ông Tùng phấn khởi.

Khi hội đủ điều kiện thực hiện nuôi tôm VietGAP, các thành viên được hỗ trợ 100% chi phí tư vấn áp dụng VietGAP, chi phí đánh giá chứng nhận VietGAP lần đầu. Bên cạnh, được cấp các bộ test kiểm tra nhiều chỉ tiêu môi trường như pH, kiềm, ôxy hòa tan, NH3, NO2, nhiệt kế... Bộ tiêu chuẩn VietGAP có 104 chỉ tiêu đòi hỏi cơ sở nuôi tôm phải đạt được. Gồm 16 chỉ tiêu về cơ sở pháp lý, 22 chỉ tiêu về chất lượng và an toàn thực phẩm, 27 chỉ tiêu về quản lý sức khỏe thủy sản, 19 chỉ tiêu về bảo vệ môi trường, 20 chỉ tiêu về các khía cạnh xã hội. Các thành viên THT đều có kinh nghiệm nuôi tôm, đã đạt một số chỉ tiêu trước đó, khi tham gia VietGAP chỉ cần duy trì theo quy định.

Khó khăn

Nuôi tôm VietGAP cho hiệu quả cao, tuy nhiên, nhiều người muốn tham gia mà không được vì yêu cầu diện tích nuôi tôm phải nằm trong vùng quy hoạch, ao nuôi liền kề các thành viên khác để tạo khu vực lớn, có cơ sở hạ tầng kỹ thuật đảm bảo. Cũng chính vì thế, gia đình ông Hùng có 20 ao nuôi nhưng chỉ 8 ao tham gia VietGAP, còn lại chưa thể tham gia vì không tập trung. “Năm qua, trong 20 ao nuôi có 2 ao bị hư, thiệt hại khoảng 300 triệu đồng, còn lời tổng cộng khoảng 4,2 tỷ đồng. So sánh với chỉ 8 ao đạt tiêu chuẩn VietGAP mà lời 2 tỷ, nếu tất cả đủ tiêu chí thực hiện VietGAP thì thắng lợi sẽ lớn hơn nhiều”, ông Tùng tiếc nuối.

Như trên đã nói, muốn nuôi tôm VietGAP, diện tích phải nằm trong vùng quy hoạch và ao nuôi liền kề nhau để tạo nên khu vực đủ lớn, có cơ sở hạ tầng kỹ thuật đảm bảo duy trì tốt các tiêu chuẩn an toàn thực phẩm, bảo vệ môi trường. Nghĩa là, diện tích nuôi tôm phải liên kết thành các THT/HTX để thoát tình trạng nhỏ lẻ. Thế nhưng, trong tổng diện tích nuôi tôm ở Sóc Trăng hiện nay, diện tích nuôi của các doanh nghiệp và hợp tác chỉ chiếm khoảng 10%; bên cạnh doanh nghiệp, chỉ mới có 25 HTX với 1.950 thành viên và 121 THT với khoảng 2.500 thành viên. Cơ sở hạ tầng nhìn chung chưa đáp ứng nhu cầu nuôi tôm chất lượng cao. 

>> Chi cục Thủy sản Sóc Trăng cho biết, nhiều người nuôi tôm muốn tham gia thực hiện VietGAP nhưng tình trạng manh mún đang là cản trở lớn nhất. Ở tỉnh Sóc Trăng dù đã có nhiều THT/HTX nuôi tôm đạt tiêu chuẩn VietGAP, tuy nhiên diện tích cộng lại chưa tới 1.000 ha, chiếm tỷ lệ nhỏ so tổng diện tích nuôi tôm của tỉnh.