Nuôi lợn (Heo) Kiểm soát việc heo cắn nhau khi nuôi nhóm - Phần 1

Kiểm soát việc heo cắn nhau khi nuôi nhóm - Phần 1

Tác giả Lê Nguyễn Ngọc Hạnh, ngày đăng 24/03/2016

Việc heo cắn nhau trong lúc cho ăn có thể được giải quyết bằng hệ thống cho ăn và cách kết cấu nhóm.

Còn việc cắn nhau giữa các heo khi tạo nhóm sẽ được khảo sát khi thành lập nhóm.

Trung bình, heo nái khi được đưa vào nhóm mới sẽ trải qua khoảng 10 phút cắn nhau và gần như đa số hành động này xuất hiện trong vòng 24 giờ đầu khi thành lập nhóm.

Hầu hết heo chỉ bị trầy da ở cổ và vai, còn tỷ lệ heo bị thương nghiêm trọng thường dưới 1%.

Mặc dù ở một vài heo nái, đặc biệt là những heo nái già và lớn hơn, thường cắn nhau nhiều hơn các cá thể khác nhưng chúng hiếm khi bị thương

Mặt khác, những heo nái trẻ và nhỏ hơn thì bị tổn thương nhiều hơn mặc dù chúng ít cắn nhau hơn.

Những vết thương sẽ càng rõ rệt hơn nếu chúng bị các heo khác tấn công và không có cơ hội rút lui.

Việc quản lý vấn để cắn nhau này được chia thành 2 hướng: xã hội và phi xã hội (vật lý).

Heo náí không cắn nhau khi chung quen biết, vì thế có thể làm giảm sự cắn nhau của nái chỉ đơn giản là giảm thiểu tỷ lệ các heo nái mới được đưa vào nhóm.

Khi có danh sách heo đã được phối giống – và hầu hết các hệ thống đều đã nhận biết được chế độ ăn của mỗi heo thì đây là thời điểm phân phối heo vào trong các nhóm mang thai.

Những heo nái có cùng chế độ ăn nên được sắp xếp vào nhóm sao cho tối đa hóa số nái quen biết nhau trong cùng một nhóm.

Heo nái sẽ quen với các cá thể khác nếu chúng được nhốt chung trong thời gian mang thai lần trước hoặc chúng được nuôi chung nhóm khi còn ô giai đoạn hậu bị.

Người ta cho rằng, phương pháp này vẫn có điểm hạn chế.

Khi một nái lạ được đưa vào ô chuồng, nái này sẽ bị đa số nái trong chuồng cắn và vì thế cẩn phải chăm sóc cho nái bị cắn để chắc chắn rằng không có bất kỳ cá thể nào là nạn nhân tiếp theo.

Nếu như bắt buộc phải đưa heo mới vào trong một nhóm thì nên đưa ít nhất 10% heo mới vào, điều này sẽ làm cho sự gây hấn (cắn nhau) nhằm vào nhiểu cá thể.

Heo được nuôi trong nhóm lớn (>40 cá thể) sẽ hình thành hành vi khác nhau đối với cá thể khác trong nhỏm của chúng.

Chúng trở nên ôn hòa hơn và ít có khuynh hưổng đánh nhau khi có cố thể mới được đưa vào.

Vì vậy, heo nái hậu bị thường được nuôi trong nhóm lớn trong giai đoạn phát triển, điểu này làm giảm được khuynh hướng đánh nhau khi chúng được đưa vào nhóm mang thai.

Tương tự, heo từng được nuôi trong nhiều nhóm khác nhau ít khi đánh nhau hơn so với heo chưa bao giờ được đưa vào nhóm khác trước khi được đưa vào nhóm mới.

Các heo được nuôi thành nhóm trong giai đoạn trưởng thành sẽ ít khi đánh nhau trong nhóm mang thai mới được thành lập.

Chiến lược thứ 3 đối với việc quản lý cắn nhau theo mối quan hệ xã hội là lựa chọn các nái dựa theo tính khí của chúng.

Chúng ta có thể phân chia heo dựa vào 2 loại hành vi: chủ động - thụ động và tự tin - sợ hãi.

Heo có tính thụ động ít cắn nhau so với heo có tính hiếu động và phù hợp với việc đưa vào nuôi nhóm.

Tuy nhiên, chúng cũng nẻn có đủ tự tin để khám phá khu vực mới của chúng, chứ không phải là luôn có cảm giác lo sợ khi di chuyển trong ô chuồng.

Nghiên cứu về các đặc điểm hành vi của nái còn tương đối mới và thậm chí có thể được sử dụng cho việc lựa chọn nái nhằm đạt được đàn nái có tính xã hội cao khi tạo nhóm hoặc là một chiến lược lâu dài cho việc chọn lọc di truyền.

Ô chuồng hỗn hợp

Cách đầu tiên để kiềm soát đánh nhau theo phương pháp phi xã hội đó là các ô chuồng hỗn hợp - đó có thể là chuồng mang thai, nhưng nên có khu vực cách ly.

Sự tấn công cố thể giảm nếu các con vật có thể tránh hay chạy trốn khỏi những con vật có thói quen tấn công (con nối xa lạ).

Để làm điều này, chuồng trại phải được thiết kế có khoảng cách đủ rộng giữa các thanh chắn.

Nói chung, khuyến cáo khoảng trống của các lối trong các ô chuồng nên từ 7ft và tốt nhất là 10ft (ft: feet = 30,48cm = 0,3048m).

Một cách khác, đặc biệt là trong các nhóm lớn, có thể cung cấp thêm nhiều khu vực vận động trong ô chuồng, được tách ra bằng các thanh chắn.

Thiết kế này giúp nái có nhiều chỗ để né tránh khi bị đe dọa.

Cần chú ý đảm bảo nền chuổng tốt cho dạng ô chuổng này.

Hầu hết chứng què quặt xuất hiện trong 2-3 tuần đầu tiên khi heo được nhốt chung với nhau.

Tổn thương có thể là do trượt chân trên sàn hoặc bị thương do va đập khi cắn nhau hoặc cố gắng tránh cắn nhau.

Bổ sung thêm không gian (như không gian vận động) có thể có ích trong thiết kế chuồng cho việc thành lập các nhóm mới.

Cách thứ hai có thể áp dụng để giảm việc cắn nhau là can thiệp vào lượng thức ăn cho heo nái ăn - có thể là tăng gấp đôi lượng thức ăn cho nái ngay trước khi tạo nhóm mới.

Khi heo ăn no, chúng sẽ ít hoạt động hoặc sẽ không bắt đầu cuộc cắn nhau hoặc có cắn nhau thì cũng kết thúc nhanh hơn.

Trong những ô chuồng ít có sự cắn nhau hơn, vài giờ sau khi tạo nhóm có thể cho heo ăn thêm lần nữa.

Một cách khác cũng có thể có ích trong việc làm giảm sự cắn nhau của nái, đó là tạo nhóm mới vào khoảng thời gian trời đã chuẩn bị tối hoặc vào thời điểm nái mang thai khoảng 4 -5 tuẩn, thay vì sớm hơn.


Có thể bạn quan tâm

phat-hien-som-lon-bi-benh-qua-quan-sat Phát hiện sớm lợn bị… quan-ly-chuong-trinh-cho-an-va-nhu-cau-dinh-duong-khuyen-nghi-tren-heo-con-phan-5 Quản Lý Chương Trình Cho…