Kinh nghiệm nuôi bò sữa ở Mỹ

Trại bò sữa luôn trong bầu không khí thanh bình, yên tĩnh để tránh stress cho vật nuôi. Chăm bò sữa ở Mỹ như một môn nghệ thuật, cần sự khéo léo và nghiêm túc. Nước Mỹ đứng thứ hai về sản xuất sữa và dẫn đầu thế giới về chế biến sữa.

Chú trọng "sức khỏe, tinh thần" bò sữa

Stress ở bò sữa có thể ngăn chặn quá trình giải phóng oxytocin - một hormone quan trọng giúp sản sinh sữa. Bởi vậy khái niệm "bò hạnh phúc" luôn thường trực trong tâm trí người nông dân Mỹ. Ngành công nghiệp sản xuất sữa tại Callifornia treo khẩu hiệu "Bò hạnh phúc, pho-mat ngon". Đây là kim chỉ nam trong toàn bộ chiến dịch "Sữa California hảo hạng" của tiểu bang này. Với nông dân Mỹ, quan trọng là phải cân bằng được công việc kinh doanh và nhu cầu phục vụ chính đáng của những đàn bò trong trang trại. Người nuôi bò sữa ở Mỹ là chuyên gia chăm sóc, vỗ về bò sữa. Họ thành thục từ khâu xây dựng chuồng trại tới kiểm soát môi trường nuôi, giúp con vật cảm thấy thoải mái nhất. Nhiều nông dân nuôi bò sữa ở Mỹ tự dựng dàn nhạc phục vụ bò, nhằm tăng sản lượng sữa.

Chuyện âm nhạc kích thích bò tiết sữa gây xôn xao dư luận thế giới từ năm 2001, khi một số nhà khoa học thuộc Đại học Leicester (Anh) phát hiện âm nhạc du dương, nhẹ nhàng có thể giúp bò tăng sản lượng sữa lên 3%. Những bản nhạc tiết tấu nhanh, mạnh hầu như không tác dụng. 3% sản lượng là con số không nhỏ với những trại nuôi quy mô lớn. Tiến sĩ Leanne Alworth,  Khoa  Động vật học, Trường Đại học Thú y Georgia tỏ ra ngạc nhiên, tại sao lại có quá ít nghiên cứu về mối tương tác giữa âm nhạc và khả năng tiết sữa của bò. Ông cho biết, bò là loài vật nhạy cảm với tiếng ồn lớn. Tiếng người lạ hay tiếng ồn có thể khiến chúng giật mình và ngưng phản xạ tiết sữa.

Nhiều nông dân nuôi bò ở Menahga, Minnesota cũng khẳng định, khi bò bị tách khỏi đàn, hoặc thức ăn, nhiệt độ và độ ẩm không khí thay đổi đột ngột cùng cách chăm sóc của người nuôi không phù hợp… sẽ khiến các "cô bò" rơi vào trạng thái căng thẳng và cho ít sữa. Juan Velez, giám sát trại nuôi bò hữu cơ Aurora Organic Farms, người có kinh nghiệm hơn 30 năm nuôi bò sữa, nhận thấy âm nhạc rất có lợi với chúng, nhưng đó phải là âm nhạc phù hợp, giai điệu nhẹ nhàng, êm ái. Ngoài ra, không gian nuôi dưỡng cần đủ ánh sáng, bò được người nuôi âu yếm, vỗ về bằng những tên gọi thân thương có thể giúp bò "vui vẻ, hạnh phúc", ăn nhiều và nạp đủ chất dinh dưỡng hơn, từ đó chất lượng sữa tốt hơn.

Năm 2012, Hiệp hội sữa Bristish Columbia chính thức nghiên cứu học thuyết về tác dụng tích cực của âm nhạc lên sản lượng sữa bò. Nông dân nuôi sữa bò ở Mỹ chơi nhạc đồng quê hoặc những bản nhạc tiếng Tây Ban Nha trong trang trại của mình.

Ứng dụng công nghệ linh hoạt

Trong quá trình nuôi, không chỉ chú ý chăm sóc sức khỏe, tinh thần các "cô bò" mà còn chú trọng đổi mới phương thức sản xuất. Điển hình nhất là công nghệ "robot vắt sữa" giúp vắt sữa hiệu quả và điều chỉnh lượng thức ăn phù hợp cùng lịch trình vắt sữa hằng ngày. 50 trại nuôi bò sữa ở Minnesota và Wisconsin sử dụng công nghệ này.

10 nước đứng đầu về chế biến và sản xuất sữa 2013 (triệu tấn) - Nguồn: Topfor

Trước đây, người nuôi phải vắt sữa bò 2 lần/ngày và 7 lần/tuần. Giờ đây, với công nghệ này, họ có nhiều thời gian rảnh rỗi hoặc giảm chi phí thuê nhân công và tăng năng suất; từ đó tăng tính cạnh tranh của trại nuôi. Thiết bị này cũng có khả năng tính toán sản lượng sữa và đánh giá được con bò cần vắt sữa thường xuyên hơn hay ít đi; đồng thời, thu thập dữ liệu về nhiệt độ cơ thể bò, tình trạng đầu vú, chất lượng sữa. Dựa trên thông số thu thập được, người nông dân Mỹ dễ dàng phát hiện sớm dịch bệnh trên vật nuôi.

Chăn nuôi hữu cơ

Bộ Nông nghiệp Mỹ quy định sữa hữu cơ phải là sữa những con bò chăn thả trên đồng cỏ và ăn thức ăn hữu cơ (thức ăn không sử dụng chất hóa học). Trong quá trình điều trị bò, không sử dụng hormone hay kháng sinh. Trại nuôi bò sữa hữu cơ quản lý tốt giảm được nhiều rủi ro liên quan sức khỏe cộng đồng và môi trường. Tổ chức Thị trường sữa liên bang - FMMOs xác định giá sữa tối thiểu để các nhà chế biến trả cho người chăn nuôi. Sự sắp đặt thị trường như vậy tạo ra hệ thống liên kết lợi nhuận khi giá này được tính là giá bán trung bình.

>> Doanh thu sữa hữu cơ toàn nước Mỹ ít nhất 750 triệu USD/năm. Tại Vermont, doanh thu từ các trại chăn nuôi bò sữa hữu cơ tăng 3%, thu nhập của người lao động tăng 39%, việc làm tăng 83% so với trại thông thường.