Lão nông thành công với rau vua

Măng tây được mệnh danh là “rau hoàng đế”, giá trị cao, nhưng trồng và chăm sóc loài cây này không dễ. Từng có nhiều người tham gia trồng thử nghiệm, nhưng thất bại.

Ông Ba Nhoai bên vườn "rau hoàng đế". Ảnh: Hồng Thuỷ.

Một lão nông sau nhiều tháng năm kiên trì mày mò tìm hiểu kỹ thuật trồng, chăm sóc cây măng tây, cuối cùng đã thành công. Đó là ông Phạm Đức Nhoai (Ba Nhoai) ở ấp An Hòa, xã An Phú, huyện Củ Chi, TPHCM.

Để thành công với vườn măng tây, lão nông Ba Nhoai đã đầu tư hàng tỷ đồng. Cứ mỗi ha khoảng 700 triệu. Giống măng tây được ông nhập hạt từ Mỹ, sau đó về tự tay ông ươm, chứ không mua giống của Thái Lan.

Sau khi ươm 2 tháng, các bầu giống măng tây được đưa ra vườn trồng với mật độ 24.000 bầu/ha. Hiện, ngoài việc thu hoạch măng tây thành phẩm, ông còn cung cấp giống. Giá 1 bầu măng tay bán tại vườn khoảng 25.000 đồng.

Không chỉ đầu tư cho cây giống, ông Ba Nhoai còn tập trung vào các giải pháp hữu cơ phân, thuốc cho vườn măng tây. Vì đây là loại rau cao cấp nên phải dùng phân hữu cơ và thuốc trừ sâu sinh học.

Ông không dùng phân hoá học hay mua các loại phân bón trôi nổi, không rõ nguồn gốc ngoài thị trường, mà dùng phân trùn quế, phân bò ủ. Còn thuốc xử lý sâu là chế phẩm hỗn hợp gồm ớt, xả, tỏi, vỏ cam quýt.

Ngoài ra, việc chăm sóc hàng ngày được ông đặc biệt chú trọng. Mỗi ha cần đến 5 – 6 nhân công làm việc liên tục và hoàn toàn thủ công. Họ nhổ sạch từng cọng cỏ, bắt từng con sâu, ốc, dế, kiến… để tránh măng tây bị phá hoại. Ông còn lắp đặt hệ thống tưới nhỏ giọt để tiết kiệm nước.

Ông Ba Nhoai cho rằng, với việc tập trung đầu tư đúng quy trình, “vườn rau hoàng đế” này có thể cho thu hoạch ngót chục năm.

“Bình quân trồng đến năm thứ 2, thứ 3 là mỗi ha có thể thu khoảng 1 tạ măng tây 1 ngày. Với giá bán tại vườn từ 90-100 ngàn đồng/kg, bình quân mỗi ngày thu ngót chục triệu đồng. 1 tháng thu từ 270-300 triệu. Trong đó, chi phí đầu tư, chăm sóc, công cán… khoảng 2/3. Như vậy mỗi tháng mình cũng có thể thu khoảng 100 triệu đồng cho 1 ha măng tây. Mỗi năm thu hoạch liên tục trong 9 tháng”, ông Ba tính toán.

Theo ông Ba Nhoai, cây măng tây rất khó trồng, khó chăm, dễ mắc bệnh. Muốn thành công, đòi hỏi người làm phải tập trung gần như toàn thời gian cho nó, thích nghi được với cường độ lao động cao, lao động chuyên nghiệp, đúng giờ, đúng việc, tuân thủ kỹ thuật như 1 công nhân công nghiệp. Đồng thời, phải nắm được đặc tính sinh trưởng, nắm được kỹ thuật chăm sóc.

Măng tây xanh được coi là rau nhà giàu, vì có giá trị dinh dưỡng cao, và giá đắt gấp nhiều lần các loại rau thông thường. Nhưng, thành công với loài rau này không dễ.

Năm 2005, ngành nông nghiệp TP.HCM từng đặt kỳ vọng cây măng tây xanh sẽ là một trong những loài rau chủ lực trong tái cơ cấu cây trồng vùng nông thôn, nên đã phát động nhiều hộ gia đình ở các xã Phước Vĩnh An, Tân Phú Trung, Trung Lập Hạ, huyện Củ Chi trồng thử nghiệm, tổng diện tích 2ha. Chi phí đầu tư mỗi ha khoảng 70 triệu đồng. Sau 1 năm, tỷ lệ sống đạt khoảng 60-70%. Mỗi ngày thu hoạch khoảng 100 kg/ha.

Chăm sóc cây măng tay hoàn toàn thủ công, bằng tay, nên đòi hỏi phải chịu khó, tỉ mỉ. Ảnh: Hồng Thuỷ.

Hai năm sau, Trung tâm Khuyến nông TP tiếp tục phối hợp với một doanh nghiệp, mở rộng diện tích trồng cây măng tây xanh với diện tích 4ha tại xã Nhuận Đức và Trung Lập Hạ, huyện Củ Chi. Lần này, tỷ lệ sống cao hơn, đạt trên 70%, năng suất bình quân tương đương, tức mỗi ngày thu khoảng 100kg măng/ha.

Trung tâm đã lên kế hoạch xây dựng dự án trồng măng tây thành vùng sản xuất hàng hoá 10ha vào năm 2010 và 100ha vào năm 2015 tại huyện Củ Chi. 

Tuy nhiên, kế hoạch này đã chết yểu vì nhiều lý do, trong đó có lý do việc chăm sóc măng tây cần sự tỉ mỉ, kỹ càng và cả kỹ thuật, nhiều hộ trồng thử nghiệm không theo nổi.

Ông Phạm Phú Cường, Phó Chủ tịch Hội Nông dân huyện Củ Chi cho biết, sau 2 lần trồng thất bại, không còn hộ nào ở Củ Chi tham gia thử nghiệm trồng măng tây nữa.

Hiện ngoài mô hình của ông Ba Nhoai, còn mọt hộ nữa là ông Võ Văn Giả, ở phường Trường Thành, Q.9, cũng thành công với vườn măng tây 1.200 m2. Hiện, mỗi ngày ông Giả thu hoạch được hơn 10kg măng tây, với giá thị trường khoảng 100 ngàn đồng/kg.

"Măng tây là loại rau cao cấp nhưng kén đất, kén khí hậu, nên khó trồng, khó chăm, nhất là với loại đất xám bạc màu như Củ Chi. Do đặc thù về thổ nhưỡng, khí hậu, nên măng tây trồng ở TP.HCM có hình thức không bằng một số nơi khác, vừa nhỏ vừa ngắn hơn. Nên giá trị cũng thấp hơn”, ông Trần Biện Vinh, Phó Ban Kinh tế, HND TP.HCM.