Máy sấy nhiều loại nông sản, công suất 150 tấn/mẻ của 'vua' sáng chế miệt vườn

Máy sấy tự động hóa hoàn toàn giúp giảm nhân công vận hành hệ thống, giảm 30% chi phí đầu tư và sấy được nhiều loại nông sản như lúa, bắp, cà phê, cacao, ớt trái, khoai mì, thảo dược, nhãn... 

Hệ thống sấy tĩnh, vỉ ngang công suất 150 tấn/mẻ do Công ty TNHH MTV Công nghệ sau thu hoạch Dương Xuân Quả nghiên cứu, chế tạo đã tiết kiệm được 50 - 60% nhân công vận hành, giảm 30% chi phí đầu tư. 

Đây là kết quả của Dự án "Thiết kế, chế tạo hệ thống sấy lúc vỉ ngang năng suất 150 tấn/mẻ" thuộc Chương trình Đổi mới công nghệ Quốc gia thực hiện từ năm 2016 - 2018, do Bộ KH&CN quản lý.

Bắt đầu từ chiếc cánh quạt…

Ông Dương Xuân Quả, Chủ tịch HĐQT Công ty, được nhiều người biết đến hơn bởi cái tên Năm Nhã - nhà sáng chế máy sấy vỉ ngang, là một người nông dân chỉ học đến lớp 9, quê ở An Giang.

Một lần, thấy người hàng xóm mua cánh quạt bằng sắt dùng để quạt trong lò sấy lúa với giá khá cao. Từ đó, ông luôn suy nghĩ, trăn trở làm sao có thể  làm được cánh quạt như vậy để bán cho người dân với giá rẻ hơn. Sẵn có nghề cơ khí đang làm, ông tìm tòi, làm các bộ phận bằng sắt ở lò sấy, sau đó bắt tay chế tạo lò.

Sau một thời gian nghiên cứu, chế tạo, năm 2003, ông thành công với lò sấy đầu tiên có công suất 10 tấn/mẻ, tốn ít điện, chất đốt mà hiệu quả, lúa sấy đạt chất lượng. 

Chiếc máy sấy được bà con đón nhận đã tạo động lực cho ông tiếp tục tìm tòi, nghiên cứu và chế tạo thành công các lò sấy cải tiến loại công suất 10 - trên 30 tấn/mẻ. Nhờ những ưu điểm nổi trội này mà lò sấy cải tiến của ông đã đã giành giải nhất cuộc thi Nhà sáng chế 2014.

Đến máy sấy vỉ ngang tự động hoàn toàn

Sau khi thành công lò sấy cải tiến, ông tiếp tục nghiên cứu và đầu tư để chế tạo lò sấy lúa vỉ ngang tự động. Năm 2016 - 2018, Công ty thực hiện Dự án Dự án "Thiết kế, chế tạo hệ thống sấy lúc vỉ ngang năng suất 150 tấn/mẻ" để phục vụ nhu cầu doanh nghiệp và các hộ sản xuất lớn.

Hệ thống bao gồm lò đốt, quạt hoàn chỉnh và băng tải chuyển lúa từ ghe lên bồn sấy được tích hợp các module rời nên rất thuận lợi khi cần tăng năng suất hệ thống. Tất cả các công đoạn đều lắp đặt hệ thống tự động, ổn định chân quạt, tích khí đều, không cần trở mẻ. 

Hệ thống sấy có cấu trúc buồng đốt thông minh sử dụng quạt hút có hiệu suất cao, đốt trực tiếp, thành lò làm bằng gạch rỗng hút trực tiếp oxy tự nhiên, không lên tro, bụi. Lúa tươi sau cắt từ ngoài đồng ruộng đến nhà máy sấy, sẽ được tự động nhập vào bể sấy thông qua hệ thống nhập lúa tự động theo lập trình toàn hệ thống.

Hạt sau khi sấy đạt tiêu chuẩn chất lượng cao. Thời gian lưu kho gạo kéo dài, gạo không ẩm vàng, tỷ lệ tấm trong gạo đạt 3-5%, tỷ lệ hạt giống sau khi sấy nẩy mầm từ 95 - 97%. Máy có thể dùng các nguyên liệu như trấu rời, củi trấu, củi cây, than đá, vỏ cà phê, cùi bắp. Ngoài ra, máy sấy được nhiều loại nông sản như lúa, bắp, càphê, cacao, ớt trái, vỏ đầu tôm, sắn, khoai mì, thảo dược, nhãn...

Ông Quả cho biết, ưu điểm nhất của hệ thống này so với hệ thống cũ là được thiết kế tự động hóa hoàn toàn. Điều này giúp giảm nhân công vận hành hệ thống từ 50 - 60%, giảm 30% chi phí đầu tư so với hệ thống cũ trước đây.

Khi được hỏi, một số khách hàng cho biết, trước đây người dân chủ yếu sấy lúa và các nông sản khác bằng thủ công, trông chờ vào thời tiết nắng nóng để phơi. Khi sử dụng lò sấy vỉ ngang, do không cần trở mẻ, nên chỉ cần 2 nhân công, kể cả xúc lúa. 

Ngoài ra, do dùng nguyên liệu là củi nên cũng tiết kiệm được khá nhiều chi phí. Lúa sau sấy đảm bảo chất lượng, không bị gãy vỡ, khi xay xát cho tỷ lệ tấm thấp nên được người dân ưa chuộng.

Đến nay, công ty đã lắp đặt trên 4.000 máy sấy với công suất khác nhau trên cả nước và một số nước bạn.