Nông thôn mới Gia Lai: Trao cần câu không trao con cá

Với mục tiêu thay đổi phương thức canh tác, nâng cao chuỗi giá trị cho cây cà phê trên địa bàn các tỉnh Tây Nguyên, Dự án Chuyển đổi nông nghiệp bền vững (VnSAT) Gia Lai đã triển khai thực hiện các giải pháp quan trọng, giúp nông dân các huyện: Chư Prông, Ia Grai và Đak Đoa cùng các đơn vị tham gia tiếp cận, vận hành theo đúng mục đích đề ra.

Cũng như các tỉnh trong khu vực Tây Nguyên, cà phê đã trở thành cây trồng chủ lực của tỉnh Gia Lai từ nhiều năm nay. Vì vậy, Bộ Nông nghiệp và PTNT cùng Ngân hàng Thế giới đã lựa chọn tài trợ cho tỉnh để thực hiện Dự án Chuyển đổi nông nghiệp bền vững (VnSAT). Dự án được thực hiện tại 26 xã, thị trấn ở 3 huyện: Ia Grai, Đak Đoa và Chư Prông. 

Đây là những địa phương có diện tích cà phê lớn, điều kiện thổ nhưỡng phù hợp cho sự phát triển của cây cà phê, người dân có kinh nghiệm trong sản xuất cà phê từ nhiều năm nay. 

 

Trong ảnh: Thay đổi phương thức canh tác, nâng cao chuỗi giá trị cho cây cà phê là mục tiêu của dự án. Ảnh: Đức Thụy

Tuy nhiên, do canh tác theo lối truyền thống nên năng suất và sản lượng cà phê còn thấp, không ổn định, chưa tương xứng với tiềm năng. Vì vậy, mục tiêu của dự án là nâng tầm giá trị của hạt cà phê thông qua chuỗi giá trị và phương pháp canh tác mới, giúp nông dân tiếp cận sản xuất để nâng cao giá trị trên thị trường quốc tế.

Theo Ban Quản lý Dự án Chuyển đổi nông nghiệp bền vững (VnSAT) Gia Lai, việc triển khai thực hiện đến nay đều thuận lợi. Các hợp phần của Dự án đã triển khai xuống các xã, thị trấn hưởng lợi. Người dân bắt đầu tiếp cận phương thức sản xuất cà phê bền vững. Công tác tập huấn TOT (tiểu giáo viên) là đội ngũ giảng viên cho cơ sở để tham gia đào tạo cho nông dân trong vùng dự án cũng đã thực hiện tại các xã, trong đó tập trung đào tạo sản xuất, tái canh cà phê bền vững; hội thảo nhóm nông dân để thành lập tổ hợp tác.

Để công việc được thuận lợi, các đơn vị trực thuộc Sở Nông nghiệp và PTNT cũng đã bắt tay cùng thực hiện. Trong đó, Trung tâm Khuyến nông tỉnh tổ chức các lớp tập huấn, đào tạo kỹ thuật sản xuất và tái canh cà phê bền vững; lồng ghép phát triển cà phê vối bền vững với  quy  trình tái canh cà phê theo tinh thần Quyết định số 2085/QĐ-BNN-TT ngày 31-5-2016 của Bộ Nông nghiệp và PTNT. 

Đồng thời dựa vào các mô hình tái canh bền vững để đào tạo thực tế tại vườn cà phê. Đặc biệt, Trung tâm sẽ tổ chức phân tích đất và chẩn đoán dinh dưỡng, giám sát chất lượng cây giống và chứng nhận vườn cây; tổ chức các lớp tập huấn đa dạng hóa cà phê, xác định mô hình đạt hiệu quả cao nhất để tuyên truyền nhân rộng.

Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ Thực vật đánh giá nhu cầu đào tạo của người dân để điều chỉnh giảng dạy phù hợp; quản lý tình hình sâu bệnh hại trên cây cà phê trong vùng dự án. 

Trung tâm Nghiên cứu Giống cây trồng tổ chức tập huấn sản xuất cây giống cà phê cho cán bộ dự án, các địa phương vùng dự án  và những công nhân tham gia sản xuất, nhân giống tại vườn ươm; phối hợp với Viện Ea Kmat giám sát và quản lý chất lượng cây giống để Sở Nông nghiệp và PTNT chứng nhận vườn và giống cà phê đạt chuẩn. Chi cục Phát triển Nông thôn tổ chức hội thảo nông dân thành lập các tổ hợp tác, đồng thời nâng cao năng lực quản lý tổ chức hoạt động cho nông dân.

Ảnh: Đức Thụy

Có thể nói, Dự án Chuyển đổi nông nghiệp bền vững (VnSAT) ra đời là cơ hội lớn để nông dân các địa phương tiếp tục có điều kiện tiếp cận sản xuất và tái canh cây cà phê theo hướng bền vững. Ông Nguyễn Xuân Vỵ-Phó Giám đốc Dự án Chuyển đổi nông nghiệp bền vững (VnSAT) Gia Lai cho biết: Sau giai đoạn khởi động, hiện nay, Dự án đã thực hiện theo tiến độ chung và gặp nhiều thuận lợi. 

Bước đầu, Dự án đã nhận được sự chỉ đạo kịp thời, sát sao của UBND tỉnh, Ban Chỉ đạo Dự án tỉnh, Sở Nông nghiệp và PTNT và Ban Quản lý Dự án Trung ương. Bên cạnh đó, các địa phương cùng người dân được hưởng lợi từ dự án cũng tích cực tham gia các hoạt động của dự án…

Trong thời gian tới, Ban Quản lý Dự án cùng các đơn vị thực hiện chuyển giao khoa học kỹ thuật tiếp tục đào tạo cho nông dân từ sản xuất chưa bền vững sang sản xuất bền vững nhằm thay đổi nhận thức của người trồng cà phê. Với quan điểm “Trao cần câu không trao con cá”, Dự án sẽ hình thành các tổ chức nông dân, đầu tư cơ sở hạ tầng, hướng dẫn nông dân sản xuất cà phê có chứng nhận 4C, UTZ...; tuyên truyền, phổ biến những giải pháp sản xuất cà phê trong điều kiện biến đổi khí hậu như trồng cây che bóng, chắn gió, kết hợp xây dựng các mô hình tưới nước tiết kiệm, đầu tư giống chất lượng cao, rải vụ…