Nuôi Vẹm Xanh, Lợi Ích Nhiều Mặt

Những năm gần đây, môi trường nuôi trồng thủy sản ở nhiều đầm, vịnh, vùng cửa sông được cảnh báo có nguy cơ bị ô nhiễm, nguồn lợi thủy sản ngày càng cạn kiệt do phát triển nuôi trồng thủy sản tự phát. Vấn đề bảo vệ môi trường và nguồn lợi thủy sản trong các đầm, vịnh, vùng cửa sông đang trở nên cấp thiết, được các cấp, các ngành và ngư dân quan tâm.

Thời gian qua, nhiều ngư dân ở Phú Yên đã được tập huấn kỹ thuật nuôi các loài nhuyễn thể hai mảnh vỏ, nhất là kỹ thuật nuôi vẹm xanh. Ngoài ra, một số ngư dân và cán bộ kỹ thuật thủy sản ở Phú Yên còn được đi tham quan học hỏi kinh nghiệm từ mô hình nuôi vẹm xanh ở đầm Nha Phu (huyện Ninh Hòa, tỉnh Khánh Hòa). Nhiều hộ được hỗ trợ vẹm giống để nuôi. Tiêu biểu có hộ ông Ngô Xuân Yêm ở xã An Hải (huyện Tuy An) triển khai mô hình nuôi vẹm xanh trên 100 m2 đất bãi ở đầm Ô Loan, với 27.000 con, cỡ 1,5 - 2,5 cm/con.

Kết thúc mô hình, ngoài số tiền thu được từ bán vẹm thương phẩm, một nguồn vẹm giống được sinh sản và phát tán khắp trong đầm, trở thành nguồn lợi tự nhiên. Ngoài ra, môi trường xung quanh khu vực nuôi vẹm được cải thiện đáng kể, một số hồ nuôi tôm sú khu vực này ít xảy ra dịch bệnh và thu được kết quả khá hơn so với các năm trước. Từ mô hình này, nhiều ngư dân và cán bộ trong tỉnh đã đến tham quan học hỏi kinh nghiệm kỹ thuật nuôi vẹm xanh.

Nuôi vẹm xanh chỉ tốn tiền mua giống, cọc, lưới để buộc giống và công chăm sóc, không cần chi phí thức ăn, kỹ thuật nuôi lại đơn giản, nên dễ thực hiện. Từ lợi ích về kinh tế và môi trường sinh thái mà vẹm xanh mang lại, đầu năm 2005, huyện Tuy An đã hỗ trợ kinh phí cho ngư dân mua 1.200 kg vẹm giống về thả nuôi ở vùng gần cửa đầm Ô Loan.

Vẹm xanh được bà con thả nuôi đã phát triển tốt, giúp họ có thêm nguồn thu nhập, góp phần cải thiện cuộc sống gia đình. Ngư dân sống gần khu vực đầm Ô Loan cho biết: Ngay sau khi mở rộng quy mô nuôi vẹm xanh, rong câu trong đầm Ô Loan lại xuất hiện nhiều hơn các năm trước, có ngày bà con vớt trên 2 tấn rong tươi, là nguồn thu nhập đáng kể, là tín hiệu cho thấy môi trường nuôi trồng thủy sản ở đầm Ô Loan bước đầu được phục hồi.

Theo Phó giáo sư Nguyễn Chính, nguyên Giám đốc Viện nghiên cứu nuôi trồng thủy sản III Nha Trang: Ở TX Cam Ranh (Khánh Hòa) đã có nhiều hộ ngư dân kết hợp nuôi vẹm xanh trong ao nuôi tôm sú, vừa hạn chế được việc sử dụng hóa chất, vừa tạo sự an toàn cho môi trường trong ao nuôi tôm, nhờ đó tôm phát triển tốt. Đã có nhiều ngư dân ở các tỉnh duyên hải miền Trung làm theo mô hình này.

Nuôi vẹm xanh không những chỉ có lợi ích kinh tế thuần túy, mà còn có tác dụng cải tạo môi trường nuôi trồng thủy sản thông qua cơ chế lọc sinh học của đối tượng nuôi này, góp phần tạo sự cân bằng môi trường sinh thái trong các đầm, vịnh, vùng cửa sông, đồng thời giúp các đối tượng thủy sản khác như tôm sú, tôm hùm, cá mú… phát triển bền vững, các địa phương cần triển khai nhân rộng.