Quản lý phân gà

Quản lý tốt là yếu tố thiết yếu tối ưu năng suất và sức khỏe đàn gà, đảm bảo lợi nhuận cho người chăn nuôi. Quản lý tốt tình trạng phân gà là chìa khóa chính, góp phần thành công trong quản lý chăn nuôi và rất cần thiết cung cấp môi trường ổn định cho đàn gà thịt phát triển. Chi tiết trong bài viết sau đây sẽ thảo luận các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng phân gà và giải pháp gợi ý đi kèm, nhằm giúp cải thiện tình trạng phân gà.

Như chúng ta đã biết hỗn hợp phân bao phủ sàn chuồng nuôi bao gồm: chất độn chuồng, phân gà, lông gà, thức ăn rơi vãi và nước. Chất độn chuồng đóng vai trò như chất hấp phụ mùi hôi sinh ra trong quá trình nuôi gà và nước rơi vãi từ hệ thống cung cấp nước, giúp giảm bớt tình trạng ẩm ướt và giảm thiểu bụi trong chuồng nuôi gà. Thông thoáng đúng mức sẽ giúp duy trì ẩm độ ở trong phân gà ở tình trạng tốt.

Khi hỗn hợp phân gà xấu đi và ẩm độ tăng, gây gia tăng vi khuẩn và côn trùng, đặc biệt là ruồi. Phân gà bị ướt cũng gia tăng hàm lượng khí NH3 trong chuông nuôi. Khi mà hàm lượng khí NH3 gia tăng, sẽ gây giảm năng suất rõ rệt. Duy trì hỗn hợp phân gà ở tình trạng khô tơi là cực kỳ quan trọng. Vì thế chúng ta cần chú ý đến những yếu tố ảnh hưởng đến ẩm độ trong hỗn hợp phân gà, quan trọng nhất là ẩm độ từ phân gà gà thải ra. Phân ướt sẽ là nguyên nhân chính trong viêc tạo ra hỗn hợp phân gà ướt và chất lượng nền chuồng nuôi kém.

Chất lượng hỗn hợp phân tốt thực hiện được các chức năng sau:

• Hấp thụ ẩm độ quá mức từ phân gà và nước rơi vãi từ máng uống.
• Hòa lẫn phân gà mới thải, hạn chế gà tiếp xúc trực tiếp với phân.
• Ðóng vai trò như là tấm nệm, ngăn cho gà không bị lạnh do tiếp xúc trực tiếp với sàn nuôi.
• Gia tăng mức độ khô ráo chuồng nuôi bằng cách gia tăng diện tích bề mặt sàn

Các yếu tố ảnh hưởng đến tình trạng phân gà:

1.  Yếu tố dinh dưỡng

Hàm lượng khoáng K, Na, Mg và Cl trong thức ăn hoặc trong nước uống cao sẽ gia tăng quá mức lượng nước uống vào ở gà, vì thế lượng nước bài thải theo phân cũng tăng lên, gây tình trạng phân ướt. Trong khẩu phần thức ăn gà có chứa nhiều muối cũng gây nên tình trạng gà uống nhiều nước vào và gây tiêu chảy.

Giải pháp

Tối ưu hàm lượng khoáng (Na, Mg, Sulfat) và hàm lượng muối ở mức chuẩn sẽ giảm thiểu tình trạng gà uống nhiều nước.

Chất lượng nước nên kiểm tra định kỳ, đặc biệt kiểm tra hàm lượng khoáng trong nước.

Thức ăn có hàm lượng xơ cao, đặc biệt là các NSP là nguyên nhân gia tăng mức độ nhầy trong đường ruột và gây tình trạng phân ướt.

- Allzyme®SSFE  của Alltech, có chứa rất nhiều enzyme, giúp gia tăng mức độ tiêu hóa chất xơ và NSP trong khẩu phần thức ăn chăn nuôi, vì thế giảm thiểu nguy cơ phân uớt

- Allzyme®SSFE được sản xuất từ dòng nấm Aspergillus niger, với 7 enzyme trong thành phần, hoạt động hợp lực với nhau, giúp giải phóng và sử dụng các dưỡng chất trong khẩu phần hiệu quả, hạn chế việc bài thải những dưỡng chất chưa được tiêu hóa ra ngoài.

2.  Chất lượng thức ăn

Thực liệu hoặc thức ăn bị nhiễm nấm mốc sẽ tăng guy cơ độc tố nấm mốc trong thức ăn chăn nuôi. Có nhiều loại độc tố nấm mốc khác nhau, nhưng đặc biệt chú ý đến Aflatoxin và T-2, vì hai độc tố nấm mốc này tác động trực tiếp vào đường tiêu hóa và gây tình trạng phân uớt trên gà.  Còn Ochratoxin type A, Citrinin và Oosporin ảnh hưởng đến tiết niệu gây tình trạng gia tăng bài thải qua phân gà. Chất hấp thụ độc tố nấm mốc có phổ hấp thụ rộng rất cần thiết, giúp hạn chế tác hại của độc tố nấm mốc và hạn chế ảnh hưởng xấu đến sức khỏe đường tiêu hóa trên gà.

Giải pháp :

Kiểm soát nhiễm độc tố nấm mốc và sử dụng chất hấp thụ độc tố nấm mốc có phổ rộng như Mycosorb A+® của Alltech là sự lựa chọn hiệu quả cho Aflatoxin, Zearalenon, T-2, DON, Ochratoxin và Fumonisin. Mycosorb® A+ đặc biệt hữu hiệu vì sử dụng liều rất thấp, nhưng hấp thu rất hiệu quả trên nhiều độc tố nấm mốc và đặc biệt không kết dính vi khoáng và dưỡng chất.

3. Nhiễm mầm bệnh  

Rất nhiều bệnh trên gia cầm gây tiêu chảy qua 2 cách: Đầu tiên, mầm bệnh gây kích ứng ruột và gây tiêu chảy. Sau khi nhiễm bệnh gà ăn ít và uống nhiều nước hơn, đây cũng là nguyên nhân gây phân ướt.

Nhiễm cầu trùng gây tổn hại đường ruột và tiêu chảy. Thuốc trị cầu trùng được bổ sung vào thức ăn sẽ giúp hạn chế được bệnh là nguyên nhân gây tình trạng viêm ruột hoại tử và tiêu chảy.

Bệnh virus như Reovirus và Adenovirus là nguyên nhân gây tiêu chảy đồng thời làm hấp thu dưỡng chất kém, hậu quả là gà bị tiêu chảy.

Tiêu chảy trên do vi khuẩn E.coli và sprirochaetes Camphylobacter jejuni.

Thông tin được kiểm chứng từ rất lâu hệ vi sinh vật trong ruột gà trưởng thành sẽ là cản trở cho mầm bệnh phát triển và xâm nhập.

Giải pháp

Có rất nhiều ghi nhận cho thấy nếu sử dụng Mannan Oligosaccharide chuyên biệt Bio-Mos® giúp cải thiện sức khỏe đường ruột. Bio-Mos®  có trúc đặc trưng của Mannan Oligosaccharide, giúp gắn kết vào điểm tiếp nhận type 1 của vi khuẩn gây bệnh, ngăn chặn vi khuẩn định vị vào thành ruột, cải thiện sức khỏe đường ruột. Bio-Mos® giúp bình ổn hệ vi sinh vật đường ruột và khuyến khích tăng sinh của vi khuẩn có lợi.

4.  Quản lý

Thời tiết là yếu tố chính ảnh hưởng đến chất lượng và tình trạng hỗn hợp phân gà. Nên quản lý tốt nhiệt độ và ẩm độ trong chuồng nuôi vì hai yếu tố này sẽ ảnh hưởng rất nhiều đến lượng nước mà gà uống vào và độ ẩm trong hỗn hợp phân gà.

Ðiều kiện của hệ thống máng uống phải được kiểm tra thường xuyên, tránh tình trạng rò rỉ , thất thoát, nhằm hạn chế tình trạng phân uớt từ những nguyên nhân này.

Mật độ nuôi gà cũng ảnh hưởng đến tình trạng phân gà và sức khỏe đàn gà.

Hỗn hợp chọn làm chất độn chuồng cũng rất quan trọng vì sẽ ảnh hưởng đến chất lượng hỗn hợp phân gà. Các yếu tố cần chú ý: không độc tính, dễ hấp thụ nước khi cần thiết và giúp nước dễ bay hơi dể hỗn hợp phân gà luôn ở tình trạng tơi khô.

Như đã đề cập ở phần trước, nếu khí NH3 cao trong chuồng nuôi sẽ gây giảm thiểu năng suất gia cầm một cách đáng kể.  Ghi nhận ở mức 25ppm hoặc cao hơn sẽ ảnh hưởng đến sức đề kháng cơ thể và gây kích ứng mắt. Nặng hơn, có thể gây viêm túi khí, nhiễm siêu vi.

Giải pháp

Chiết xuất từ cây Yucca schidigera thành phần họat lực chính yếu của sản phẩm De-Odorase®của Alltech. Cây Yucca đuợc nhiều người biết đến nhờ khả năng hấp thu NH3 tuyệt vời, giúp giảm thiểu tác hại của NH3 trong chất thải từ chăn nuôi.  Bổ sung lượng rất rất nhỏ vào khẩu phần thức ăn chăn nuôi gà giúp cải thiện tình trạng phân gà.

Những việc cần thực hiện để giúp cải thiện tình trạng phân gà:

Như trao đổi từ phần trên, dễ dàng nhận thấy rằng chất lượng, tình trạng của hỗn hợp gà phân và phân lỏng ảnh hưởng rất lớn đến năng suất gà nuôi vì thế quản lý tốt hỗn hợp phân gà rất quan trọng.

- Chất độn chuồng tốt phải không độc tính, dễ hấp thụ nước khi cần thiết và giúp nước dễ bay hơi dễ hỗn hợp phân gà luôn ở tình trạng khô, tơi.

- Nhiệt độ chuồng nuôi phù hợp, gà uống nước nhiều (1.75 đến 2 lần) so với thức ăn. Do vậy hệ thống thông thoáng phải được thiết kế và vận hành đúng cách, để mức độ thông thoáng khí tốt, duy trì ẩm độ lý tưởng của hỗn hợp phân ở mức 25%.

- Những chổ hỗn hợp phân gà và chất độn chuồng đóng bánh hoặc ướt cần được thay chất đồn chuồng mới ngay.

- Kiểm tra thường xuyên hệ thống máng uống nước, hạn chế rò rỉ.

- Chất độn chuồng gần khu vực máng ăn và máng uống nên thay thường xuyên, giúp hỗn hợp phân gà luôn ở trạng thái khô ráo.

Kết luận

Quản lý tốt tình trạng phân gà là chìa khóa chính, góp phần thành công trong quản lý và tối ưu hóa lợi nhuận cho nhà chăn nuôi. Vì thế, quản lý chuồng trại, dinh dưỡng và ngăn chặn nhiễm dịch bệnh trên gà rất quan trọng.