Sinh Sản Giống Kỳ Đà Ở TP HCM

Trao đổi với chúng tôi, anh Đoàn Kim Sơn cho biết, anh sinh ra và lớn lên ở huyện Chợ Gạo, tỉnh Tiền Giang, hiện là kỹ sư hóa, giảng viên trường Đại học Nông Lâm TPHCM, nhưng anh lại có duyên với nghề chăn nuôi, nhất là động vật hoang dã. Ngay từ thời là sinh viên năm thứ 2, anh bắt đầu nuôi ếch, lúc đầu do thiếu kinh nghiệm, ếch bị chết nhiều, hàng ngày phải mang ếch chết đi bỏ, anh thấy uổng phí quá.

Đang loay hoay chưa biết nuôi con gì để tận dụng số ếch chết, thì Hạt kiểm lâm huyện thông báo thanh lý một số con kỳ đà đang bị bệnh và có nguy cơ tử vong. Nhận mấy con kỳ đà từ tay kiểm lâm về nuôi thử, mà lòng cứ lo canh cánh, bởi mình là kỹ sư hóa đâu phải kỹ sư thú y. Anh phải lặn lội tìm kiếm thông tin trên sách báo, học hỏi kinh nghiệm từ những người bạn làm bác sĩ thú y. Nhờ chịu khó cần cù, áp dụng KHKT vào chăn nuôi, kỳ đà nhanh chóng bình phục và phát triển tốt, dần dà trại của anh Sơn phát triển đàn lên tới hàng ngàn con kỳ đà bố mẹ và kỳ đà con. 
Qua nhiều năm gắn bó với nghề, anh Sơn đã tích cóp được nhiều kinh nghiệm và muốn chia sẻ với bà con nông dân. Muốn sinh sản được giống kỳ đà trước hết phải biết phân biệt con đực, con cái. Kỳ đà cái có gốc đuôi nhỏ, cuối đuôi nhọn; con đực gốc đuôi to, tròn, khi kiểm tra bộ phận sinh dục, ấn nhẹ gai giao cấu lồi ra. Chọn giống bố mẹ: Kỳ đà nuôi được 1 năm, tiến hành chọn những con bố mẹ to khỏe, không bị dị tật, không bị bệnh, nhốt chung chuồng bình thường, tỷ lệ 1 đực 2 cái. Do đặc tính khi kỳ đà đẻ trứng, chúng thường ăn trứng, dẫn đến tỷ lệ trứng bị hao hụt rất nhiều, thậm chí ăn hết luôn. Để khắc phục vấn đề này, anh Sơn đã nghiên cứu và thiết kế độc quyền kiểu chuồng đẻ cho kỳ đà. 
Anh Sơn cho hay: Chuồng đẻ đơn giản nhưng rất hiệu quả, chuồng xây cao 1,5m (ở trên có lưới và mái che để cho kỳ đà không chui ra ngoài), chiều rộng 1m, dài 2 m. Đáy chuồng đổ cát dày khoảng 20 – 30cm, sàn chuồng dùng lưới B40, hoặc lưới mắt cáo vuông 4 cm, cách mặt cát 30cm. Khi kỳ đà đẻ trứng sẽ rơi xuống cát, trứng không bị dập vỡ, kỳ đà sẽ không ăn trứng được.

Qua việc sinh sản kỳ đà và các loại động vật hoang dã, hàng năm anh Đoàn Kim Sơn đã cung cấp hàng vạn con giống, mở nhiều lớp tập huấn kỹ thuật nuôi và bao tiêu sản phẩm cho nông dân ở các tỉnh như: Bến Tre, Tiền Giang, Long An, Đồng Nai, Bình Dương, Lâm Đồng, Hà Tây cũ, Nam Định… Song song với việc sản xuất con giống cung cấp thị trường nội địa, anh còn đẩy mạnh xuất khẩu hàng thương phẩm sang Trung Quốc. 
Kiểm tra con cái, sờ vào bụng khi nào thấy trứng to gần bằng trứng gà ri, ta bắt con cái riêng sang chuồng đẻ. Sau 15 ngày là kỳ đà bắt đầu đẻ, mỗi con đẻ từ 14 – 15 trứng/lứa, một năm đẻ 2 lứa. Lưu ý: Khi kỳ đà đẻ xong, sau 2 giờ đồng hồ mới mang vào phòng ấp. Trước khi thu trứng phải đánh dấu đầu trên của trứng, khi xếp trứng đầu trên phải quay lên trên. 
Chuẩn bị phòng ấp: Trong phòng ấp cũng đổ cát dày 30cm, dùng hũ bằng sành cao 30cm, đường kính miệng hũ khoảng 22cm. Xung quanh thành hũ khoan nhiều lỗ nhỏ (khoảng 1ly) để cát khỏi lọt vào. Dưới đáy hũ lót cát 3cm, sau đó xếp trứng kỳ đà vào, không xếp trứng sát thành quá. Trong miệng hũ có treo đồng hồ nhiệt kế để theo dõi nhiệt độ trong hũ. Trên miệng hũ dùng nắp hũ đậy ngược lại, chôn cả hũ xuống nền cát, sau đó tiến hành tưới nước xung quanh hũ, để giữ độ ẩm. Nhiệt độ thích hợp cho trứng nở là 28-30oC, độ ẩm từ 80 – 90%.

Thời gian ấp khoảng 90 ngày là trứng nở, trong thời gian ấp cần kiểm tra thường xuyên nhiệt độ trong hũ, để tưới nước hoặc quạt gió để duy trì đúng nhiệt độ nở. Nếu các hộ nuôi ở các tỉnh phía Bắc, về mùa đông cần thắp đèn điện để tăng nhiệt độ. Sau khi kỳ đà con nở được 2 ngày, tách nuôi chuồng riêng và bắt đầu cho ăn. Thức ăn chủ yếu là cá biển, ếch, nhái băm nhỏ cho ăn, từ khi nở nuôi thêm 5 tháng là xuất bán giống được. Kỳ đà giống đạt 1kg/con, giá bán 450.000đ/kg. Hiện nay anh Đoàn Kim Sơn đã phát triển 2 trại chuyên sinh sản kỳ đà, rắn ri voi, rắn ráo trâu, lươn, ếch, chồn hương ở tỉnh Tiền Giang và TPHCM.